Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ҳар бир мўмин ўз биродари ва яқинлари ҳақида яхши гумонда бўлиши лозимдир. Айниқса, эр-хотин ўртасида “ҳусни зонн”, яхши гумоннинг бўлиши ниҳоятда муҳим саналади.
Афсуски, баъзан яқинларимизга нисбатан қиладиган салбий шубҳаларимиз нафақат юзаки, балки кўпинча асоссиздир. Аллоҳ таоло Қуръони бундай марҳамат қилади: “Эй, иймон келтирганлар! Кўп гумонлардан четда бўлинглар, чунки баъзи гумонлар гуноҳдир” (Ҳужурот сураси, 12-оят).
Таниқли психотерапевт Жон Готтман 1999 йилда “Love Lab” университетида тадқиқот ўтказиб, бахтли жуфтликлар бир-бирлари ҳақида ижобий гумонда бўлишларини, муваффақиятсиз жуфтликлар эса шериги тўғрисида салбий гумонда бўлишини аниқлаган. Бу ҳақда 2000 йилда “Journal of Family Psychology” журналида ҳам салбий гумонлар оилани қандай қилиб ҳалокатга олиб келиши мумкинлиги тўғрисида мақола чоп этилган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мўмин мўминага ғазаб қилмасин, агар унинг бир хулқини ёқтирмаса, бошқасини ёқтирур”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Афсуски, бундай муборак таълимотларга амал қилмаймиз. Албатта, ҳеч бир инсон хато-камчиликдан холи эмас. Шу боис, баъзан низолар келиб чиқиши табиий ҳолат. Бироқ, бахтиёр оила қуриш учун ҳамиша яхши гумонда бўлиш ва Қуръонда белгилаб қўйилган ушбу кўрсатмага амал қилиш талаб этилади: “...улар ила яхшиликда яшанг. Агар уларни ёқтирмасангиз, шоядки, Аллоҳ сиз ёқтирмаган нарсада кўпгина яхшиликларни қилса” (Нисо сураси, 19-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Агар ўйлаб кўрсанг, Аллоҳ таоло сени яхши кўришини, сени афзал қилганини англаб етасан. Зеро, Аллоҳ таоло сенга Ўзига ибодат қилишинг учун куч-қувват ато этди. Намозда: “Сенгагина ибодат қиламиз, Сендангина ёрдам сўраймиз” дейишга муваффақ этди.
Агар ўйлаб кўрсанг, Аллоҳ сени яхши кўришини, сени мукаррам этганини тушуниб етасан. Дунёнинг беҳисоб турли неъматларини ато этди, осмону ердан ризқингни берди.
Агар ўйлаб кўрсанг, Аллоҳ сенга офият неъматини берганини, Унинг неъматлари сенга доимий равишда келаётганини гувоҳи бўласан.
Бу нимани англатади? Бу Аллоҳ таоло сени яхши кўришини билдиради.
Ҳа, Аллоҳ ҳаққи, Ўзидан ўзга илоҳ йўқ бўлган Зот Аллоҳга қасамки, Албатта Аллоҳ сизни яхши кўради.
Бизни яхши кўради, зеро, Ўз раҳмати ила бизга Ўзини танитди.
Бизни яхши кўради, ахир Ўз фазли билан ибодатида бизни қоим этди.
Бизни яхши кўради, Ўзига сажда қилишимизни насиб этди-ку...
Агар Аллоҳ таоло сизни яхши кўришини англаб етсангиз, эй азиз биродарим, ахир Аллоҳ таолонинг муҳаббатига жавобан муҳаббат билан жавоб беришингиз керак эмасми?
Нима учун муҳаббатга муҳаббат билан жавоб қайтармайсиз?
Бизнинг қалбимиз Аллоҳ таолога бўлган муҳаббат билан тўлиб тошиши керак. Агар сизнинг қалбингиз Аллоҳнинг муҳаббатига лиммо-лим бўлса, қалбингиздаги барча зулуматлар йўқолади. Аллоҳнинг муҳаббатидан бошқа нарсага жой қолмайди. Шунда Аллоҳ таолонинг бандаларига қараб, уларнинг ҳар бири сиздан афзал эканини англаб етасиз. Ҳатто улар бугун сиздан яхши бўлмасалар-да, эртага сиздан кўра яхши бўлишлари мумкинлигига ишонасиз.
Доктор, Шайх Муҳаммад Саъид Рамазон Бутий
раҳматуллоҳи алайҳнинг маърузаларидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси