Саъдуддин Тафтазонийнинг “Шарҳ ал-Ақоид ан-Насафия” асарининг академик илмий-изоҳли таржимаси ҳамда унинг андроид ва мультимедиа дастурларини яратиш” мавзусидаги мақсадли илмий-амалий лойиҳа муваффақиятли якунланди.
Ўбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 11 июлдаги “Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори билан 2020-2024 йилларда Имом Мотуридий ва Мотуридийлик таълимотини ўрганишни қўллаб-қувватлаш бўйича “Йўл харитаси”да “Саъдуддин Тафтазонийнинг “Шарҳ ал-Ақоид ан-Насафия” асарини ўзбек тилига илмий-изоҳли таржима қилиш” вазифаси белгиланган эди.
Шу муносабат билан Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан тузилган лойиҳа аъзолари Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти, Диний идора, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ва Тошкент ислом институти қўлёзма фондларида сақланаётган “Шарҳ ал-Ақоид ан-Насафия” асарининг қўлёзма нусхаларининг ўзига хос хусусиятлари, муаллиф ва унинг яшаган даври, асар таркиби ва мазмуни чуқур ўрганилди.
Тадқиқотни амалга оширишда жаҳон исломшунослик ва манбашунослик каби йўналишларида қўлланилган назарий асослар ва илмий усуллардан фойдаланган ҳолда, тарихийлик, холислик ва қиёсий таҳлил тамойилларига амал қилинди.
Қуйида мазкур лойиҳа доирасида уч йил давомида эришилган муҳим натижа ва илмий янгиликларни келтириб ўтамиз:
Мухтасар қилиб айтганда, лойиҳа доирасида 7 та илмий-оммабоп китоб ва рисолалар, 2 та андроид ва мультимедия дастури тайёрланди. Хориждаги нуфузли журналларда 21 та, юртимиздаги илмий (ОАК) нашрларда 31 та, республика анжуманлари материалларида 19 та жами 71 та илмий мақола ва тезислар чоп этилди.
Мазкур лойиҳанинг илмий натижалари, нашр этилган китоб ва мақолалардаги материаллардан тегишли йўналишдаги илмий тадқиқотларда, Олий ва ўрта-махсус ислом таълим даргоҳларида ўқитиладиган махсус ўқув-курслар, дарслик ва ўқув қўлланмалар тайёрлаш ва тарғибот-ташвиқот ишларини олиб боришда фойдаланиш мумкин.
Умуман олганда “Шарҳ ал-Ақоид ан-Насафия” асарини ўзбек тилига илмий-изоҳли таржима қилиш катта аҳамиятга эга бўлиб, халқимиз, айниқса, ёшларимизни инсоний фазилатлар соҳиби этиб тарбиялаш, уларни аждодларга муносиб авлодлар вояга етиши ва турли ёт ғояларга қарши раддиялар бериш кўникмаси шаклланишида муҳим манба бўлиб хизмат қилиши, шубҳасиз.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
раисининг биринчи ўринбосари
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Ҳозирги кунда “тақсит савдоси” ҳақида кўп эшитиб қоляпмиз. У қандай савдо?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. “Тақсит” савдоси деб савдо молини харидорга дарҳол топшириб, баҳосини бўлиб тўлашга келишган ҳолда насия қилиб сотишга айтилади. Бунда масалан бир киши машинани 10 ойга, ҳар ойда 1000 дан, жами 10 000 га келишган ҳолда сотиб олади.
Бу савдода сотувчи харидорга турли таклифларни киритганда, масалан, “3 ойга нархи 8000 бўлади, 6 ойга 9000 бўлади, 10 ойга 10 000 бўлади” деганда икки томон ҳам муддат ва нархни аниқ қилиб олишлари керак бўлади.
Агар харидор ваъда қилган тўловларини тўлай олмаса, қарзга устама қўшиш мумкин эмас, гарчи уни олдиндан шарт қилинган бўлса ҳам.
Ўзига тўқ (имконияти бор) харидор адо қилиши керак бўлган қарзни вақти келганда тўламаслиги шаръан ножоиздир. Бу сотувчига зулм қилиш, яъни катта гуноҳ бўлади.
Тақсит савдосида сотувчи харидорнинг қарзи муқобилида гаров талаб қилиш ҳаққига эга. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.