Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Январ, 2025   |   23 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:20
Қуёш
07:42
Пешин
12:40
Аср
15:47
Шом
17:31
Хуфтон
18:48
Bismillah
23 Январ, 2025, 23 Ражаб, 1446
Янгиликлар

Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди

29.10.2024   4336   3 min.
Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди

#xabar #uchrashuv 
Шу йилнинг 23-26 октябрь кунлари Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари бошчилигидаги делегация Афғонистонда хизмат сафарида бўлди. 
 

Ўзбекистон делегацияси Афғонистон Бош вазири ўринбосари Абдулсалом Ҳанафий, Иршод, ҳаж ва вақф ишлари вазири Нур Муҳаммад Сақиб, Олий таълим вазири Неда Муҳаммад Надим, Балҳ вилояти ҳокими ўринбосари Абдулходи Абу Идрис ва Кобул уламолар кенгаши раиси Муҳаммад Руҳоний кабилар билан мулоқот ўтказди.


Учрашувларда томонлар сўнгги йилларда икки давлат ўртасидаги алоқалар ривожланиб бораётгани, турли йўналишлардаги ҳамкорлик муносабатлари, яқин қўшничилик ва дўстлик алоқалари мустаҳкамланаётганини таъкидладилар. 


Хусусан, Афғонистон томони давлатимиз раҳбари бир неча бор дунё ҳамжамиятига ушбу юртда тинч ва осуда ҳаёт учун тақдим этган ташаббуслари ўзининг ижобий самарасини бераётганини алоҳида қайд этдилар. Айниқса, Ўзбекистоннинг Афғонистон халқига ва унинг амалдаги ҳокимиятига ижтимоий-иқтисодий ривожланиш, тинчлик қарор топиши ва долзарб муаммоларни ҳал этишдаги ёрдамлари юқори баҳоланди.


Ўз навбатида Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари юртимиз тараққиётининг янги даврида барча соҳалар қатори, диний-маърифий жабҳада ҳам кенг кўламли ўзгаришлар бўлаётгани, хусусан, янги масжид-мадрасалар, очилаётгани, Қуръони карим курслари фаолият юритаётгани, Фатво маркази иш бошлагани, ҳаж ва умра қилувчилар сони ошаётгани ва Ислом цивилизацияси маркази каби йирик лойиҳалар ишга туширилаётганини алоҳида қайд этдилар. Ўзбекистон уламоларининг Афғонистон диёрига тарихий ташрифи ҳам мана шундай янгиланишларнинг узвий давоми экани эътироф этилди.


Дин пешволари ўзбек ва афғон халқларини азал-азалдан ягона дин, муштарак мақсадлар бирлаштириб туришини ифодалаш баробарида уламолар ҳамкорлигини йўлга қўйиш, илмий-тадқиқот, таълим-тарбия, ўзаро тажриба алмашиш, малака ошириш ва диний-маърифий йўналишларда алоқаларни жорий этиш юзасидан ўзаро фикр алмашдилар.


Афғонистонлик мутасаддилар Ўзбекистон замини қадим-қадимдан илм-маърифат тараққий этган юрт экани, дунё тамаддунига ҳисса қўшган Имом Бухорий, Имом Термизий, Баҳоуддин Нақшбанд каби буюк мутафаккирлар етишиб чиққанини эътироф этиш баробарида айни кунларда ҳам ушбу диёрда турли соҳалар жадал равнақ топаётгани, айниқса, диний соҳада яхши натижаларга эришилаётганини эътироф этдилар. Хусусан, Иршод, ҳаж ва вақф ишлари вазири Нур Муҳаммад Сақиб жаноблари жорий йил март ойидаги Ўзбекистонга қилган ташрифи жуда катта таассурот қолдирганини мамнуният билан эсга олди. 


Мезбонлар Балҳ вилоятида Имом Бухорий мадрасаси бунёд этилаётгани, Ўзбекистон – Афғонистон чегарасида барпо этилган “Термиз халқаро савдо маркази” эркин савдо зонаси ҳамда инсонпарварлик ёрдамлари учун Афғонистон халқи номидан Ўзбекистон раҳбарияти ва халқига миннатдорлик изҳор этдилар.


Сафар асносида мамлакатимиз томонидан барпо этилаётган Балҳ вилоятидаги Имом ал-Бухорий мадрасаси, Мозори Шариф шаҳрида жойлашган “Равзаи Шариф” масжид-мажмуаси, Кобул шаҳридаги “Пағмон қасри” мажмуаси кабиларни зиёрат қилинди. Шунингдек, Кобул шаҳрида жойлашган “Бобур” қадамжосида Қуръони карим тиловат қилиниб, буюк шоир, истеъдодли саркарда, бобурийлар сулоласи асосчиси, темурий шаҳзода Заҳириддин Муҳаммад Бобур руҳи шод этилди.


Ўзбекистон уламоларининг Афғонистон сафари икки мамлакат дин пешволари ҳамкорлик алоқаларини янги босқичга олиб чиққани билан аҳамиятли бўлди. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди Ўзбекистон уламолари Афғонистонда самарали учрашувлар ўтказди
Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Ҳижри Исмоил

14.01.2025   5748   4 min.
Ҳижри Исмоил

Ҳижри Исмоил — Каъба яқинида жойлашган ярим ой шаклидаги ҳудуд. Ҳижри Исмоил “Исмоил тоши” деган маънони англатади. Айнан шу ерда Иброҳим алайҳиссалом рафиқалари Ҳожар ва ўғли Исмоилни қолдирганлар. Ҳижри Исмоил Хатим ҳам деб номланади. Хатим деб номланишига сабаб у Каъбадан синдириб, яъни ажратиб олингандир.

  • Ҳижр мармардан қилинган.
  • Хатим деворининг баландлиги 1 метр-у 32 см.
  • Деворнинг эни 1 метр-у 55 см.
  • Икки кириш орасидаги масофа 8 метр-у 77 см.
  • Каъба деворидан Хатим деворигача 8 метр-у 46 см.
  • Каъбадан Хатимгача мавжуд бўлак 3 метр.
  • Мултазам томондаги очиқлик ўлчами 2 метр-у 29 см.
  • Муқобил очиқликдаги ўлчам 2 метр-у 23 см.
  • Ташқаридан девор айланасининг узунлиги 21 метр-у 57 см.

Ҳижри Исмоил ҳақида қизиқарли маълумотлар

  1. Иброҳим ва Исмоил алайҳиссалом Каъбани қурганларида, Ҳижри Исмоил байтнинг бир қисми ҳисобланган. Иброҳим алайҳиссалом қурган Каъба девори Ҳижри Исмоилни ҳам ўраб олган эди. Ҳозирги пайтда Каъба билан Ҳижри Исмоилнинг ташқи девори орасидаги бўшлиқ жой бор. Каъбани тавоф қилганда ўша оралиқ ҳудудга кирмасдан айланиш керак, сабаби бу жой ҳам Каъбанинг бир қисми саналади.
     
  2. Кейинчалик қурайшликлар Каъбани қайта тиклаганларида, Байтуллоҳ куб шаклида бўлди ва Ҳижри Исмоил девори Каъбага туташ ярим доира шаклида қолди. Бу ерда Исмоил ва унинг онаси Ҳожар онамизнинг қабри бор, деган фикр бор, лекин бу илмий жиҳатдан асосли эмас.
     
  3. Қурайшликлар Маккада содир бўлган тошқин ва ёнғиндан сўнг баъзи жойлари бузилган Каъбани қайта тикладилар. Каъбани реконструкция қилиш режасида Ҳижри Исмоил Каъбанинг умумий майдонига кириши керак эди, аммо Қурайшда бунинг учун етарли маблағ йўқ эди.
  4. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан хатим ҳақида сўраб: «У Каъбаданми?» десам, у зот: «Ҳа», дедилар. Мен: «Унда нима учун Каъбага қўшиб юборишмаган?» десам, у зот: «Қавмингнинг, яъни Қурайшнинг маблағи етмай қолган…», дедилар» (Имом Бухорий ривояти).

  5. Оиша розийаллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Мен Каъба ичига кириб намоз ўқишни яхши кўрар эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қўлимдан ушлаб ҳижрга киргиздилар, Каъбага киришни хоҳласанг, мана шу ерда ҳам ўқийвергин. Чунки у Каъбадан бир бўлакдир», дедилар», деб айтдилар (Абу Довуд, Насоий ривояти).
     
  6. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиша, агар қавминг жоҳилиятдан энди қутулганини ҳисобга олмаганимда Каъбани бузишга буюриб, унинг чиқиб кетган (Ҳижри Исмоил) жойини киргизиб, ерга ёпиштириб, икки эшик, яъни шарқ ва ғарб томондан эшик очиб, Иброҳим алайҳиссалом бунёд этган пойдеворга етказар эдим», дедилар (Имом Бухорий ривояти).
     
  7. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен Ҳижрда турар, Қурайш эса тунги сайрим (Исро) ҳақида саволлар берар эди. Улар Байтул Мақдисдаги мен эслаб қололмаган нарсалар ҳақида сўрашганида аввал ҳеч қачон бўлмаган қаттиқ қайғуга чўмдим. Шунда қараб турган томонимда Аллоҳ Қуддусни кўз ўнгимда гавдалантирди – улар мендан нима ҳақида сўраса, шунинг хабарини берардим… (Имом Муслим ривояти). Салафлардан қилинган ривоятда «Хатимда, мезоб остида дуолар мустажобдир», дейилган.

Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва Ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси.