Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
26 Ноябр, 2024   |   25 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:01
Қуёш
07:24
Пешин
12:15
Аср
15:15
Шом
16:59
Хуфтон
18:17
Bismillah
26 Ноябр, 2024, 25 Жумадул аввал, 1446
Мақолалар

13 пайғамбарнинг оилавий ҳаёти

5.11.2024   1076   4 min.
13 пайғамбарнинг оилавий ҳаёти

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Қуръони каримда айрим пайғамбарларнинг оилавий ҳаёти ҳақида маълумотлар келтирилган. Уларнинг баъзиларининг ҳаёти ибратли сабоқлар сифатида таъкидланган. Қуйида ана шу пайғамбарларнинг оилавий ҳаёти ҳақидаги асосий маълумотларни келтирамиз:

1. Одам алайҳиссалом.
Одам алайҳиссалом ва унинг жуфти Ҳавво ҳақида маълумот келтирилган. Уларнинг жаннатда яратилгани, кейинчалик шайтоннинг васвасаси сабабли ерга туширилгани ҳақида Бақара сураси (35-39-оятлар) ва бошқа сураларда айтилади.

2. Нуҳ алайҳиссалом.
Нуҳ алайҳиссаломнинг иймонсиз оила аъзолари ҳақида маълумотлар бор. Унинг ўғли ва рафиқаси иймон келтирмаган ва шу сабабли тўфонда ҳалок бўлишган. Бу воқеа Ҳуд сураси (42-43) ва Таҳрим сураси (10)да келтирилган.

3. Иброҳим алайҳиссалом.
Иброҳим алайҳиссаломнинг оиласи, жумладан жуфти Сора ва Ҳожар, шунингдек, ўғиллари Исмоил ва Исҳоқ алайҳиссаломлар ҳақида маълумотлар бор. Аллоҳ уларга ўғил фарзанд ато қилгани ва уларнинг иймонли оила сифатидаги ибратли ҳаёти Анбиё, Сод, Ҳуд ва бошқа сураларда ёритилган.

4. Лут алайҳиссалом.
Лут алайҳиссаломнинг рафиқаси иймон келтирмаган ва золимлар қаторида бўлган. Унинг аҳволи Нўҳ пайғамбарнинг рафиқаси каби Таҳрим сурасида (10-оят) зикр қилинган. Қавмининг бузуқликлари сабабли у ердан чиқиб кетгани ҳақида Ҳуд ва Ҳижр сураларида келган.

5. Яъқуб алайҳиссалом.
Яъқуб алайҳиссаломнинг фарзандлари ҳақида маълумот бор, жумладан Юсуф алайҳиссалом ва унинг ака-укалари билан бўлган воқеа. Юсуф сурасида (4-18) Яъқуб алайҳиссаломнинг фарзандларига бўлган меҳр-муҳаббати ва уларнинг Юсуф алайҳиссаломга қилган хиёнатлари ҳақида маълумотлар келган.

6. Юсуф алайҳиссалом.
Юсуф алайҳиссаломнинг ёшлигидаги қийинчиликлар, унинг Усвон султонлигидаги ҳолати, Зулайҳо билан боғлиқ синовлари ва отаси Яъқуб алайҳиссаломга бўлган муҳаббати ҳақида маълумотлар Юсуф сурасида (22-100) баён этилган.

7. Айюб алайҳиссалом.
Айюб алайҳиссалом ибодатли ва сабрли пайғамбар сифатида танилган. Айюб алайҳиссалом оғир касалликка чалиниб, узоқ муддат давомида баданини дард эгаллади, мол-мулкини йўқотди ва болалари ҳам вафот этди. Шундай бўлса-да, у Аллоҳга бўлган иймони ва сабрини сақлаб қолди, Аллоҳдан шикоят қилмади ва доимо Уни ёд этиб, дуо қилди.
Айюб алайҳиссаломнинг жуфти турмуш ўртоғини оғир кунларда тарк этмай, барча синовларга сабр билан сабот қилиб, унга ёрдам берган. Бу жуфтлар ўртасидаги садоқат ва бир-бирига бўлган қўллаб-қувватлашнинг ибратли намунасидир. Унинг жуфтининг бу сабри ва муҳаббати Аллоҳ томонидан марҳамат билан баҳоланган.

8. Шуайб алайҳиссалом.
Шуайб алайҳиссаломнинг қизи Мусо алайҳиссаломга турмушга чиққани ҳақида маълумот келган. Бу воқеа Қасас сурасида (27-28) зикр қилинади.

9. Мусо алайҳиссалом.
Мусо алайҳиссаломнинг Шуайб алайҳиссаломнинг қизи билан турмуш қургани ва унинг оилавий ҳаёти ҳақида қисқача маълумотлар бор. Қасас сурасидаги ушбу маълумотлар оила қуришнинг ибратли мисоли сифатида келтирилган.

10. Довуд ва Сулаймон алайҳиссаломлар.
Довуд ва Сулаймон алайҳиссаломларнинг оиласи ҳақида батафсил маълумот йўқ, лекин уларнинг ота-бола эканликлари ва фарзандларга одиллик, ҳукмдаги адолат ҳақида келтирилган (Анбиё, Набий суралари).

11. Закарё алайҳиссалом.
Закарё алайҳиссалом ва унинг жуфти ҳақида маълумот келтирилган. Улар қарилик чоғида фарзанд сўраб дуо қилишлари ортидан Яҳё алайҳиссалом ато қилингани баён этилган. Бу воқеа Оли Имрон (38-41) ва Марям (2-15) сураларида зикр қилинган.

12. Исо алайҳиссалом.
Исо алайҳиссаломнинг онаси Марям ҳақида батафсил маълумотлар келган. Унинг Аллоҳнинг иродаси билан отасиз туғилгани, Марямнинг иймони ва сабри ҳақида Оли Имрон ва Марям сураларида айтилган.

13. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам.
Муҳаммад алайҳиссаломнинг турмуш ўртоқлари, болалари ва набиралари ҳақида маълумотлар бор. Хадича, Оиша, Фотима ва Ҳасан, Ҳусайн каби оила аъзолари билан боғлиқ ҳикматли ҳолатлар турли ҳадисларда ва тарихий манбаларда ёритилган.

Бу пайғамбарларнинг оилавий ҳаёти бизларга турли ибрат ва насиҳатлар олишимиз учун зикр этилган ва ҳар бир ҳикоянинг асосий мақсади иймон, сабр ва оилавий қадриятларнинг аҳамиятини ўргатишдир.

Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Яхшисини беринг

25.11.2024   1035   3 min.
Яхшисини беринг

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Мактабимизда буфет бўлар эди. Ўша тарафдан ажойиб ҳидлар келардида ўзиям... Чўнтагимизда беш-ўн тийин пулимиз бўлса, катта танаффус бўлди дегунча ўша ёққа югурардик. Кулча, «қуш тили», икрали нон 5 тийин эди. Майизли булочка 10 тийин. «Трубочка» – 15 тийин. Иссиқ овқат учун 20 тийин керак эди. Бунча пул менда камдан-кам бўларди. Шунинг учун кўпинча, кулча ёки усти шакарли, тил шаклидаги «қуш тили» олар эдим.

Буфетимизда иккита аёл галма-гал ишларди. Бири, қўполлиги учун ҳамма ёмон кўрадиган – Шарофат опа (исм ўзгартирилди), иккинчиси жуда мулойим, болаларга меҳрибон, кичкинагина фариштасифат, татар аёли – Ҳадия опа эди. Бу аёл бизнинг қўшнимиз Карим аканинг аёли эди. Икковларини ҳам Аллоҳ раҳматига олган бўлсин.

Патнисда тахланган «қуш тили» ҳар хил бўлар эди. Орасида қийшиқ ёки чети куйганлари ҳам бўлар эди. Шарофат опадан оладиган бўлсам, негадир, «қуш тили»ларнинг орасидан энг ёмонини танлаб олиб берар эди. Индолмасдим...

Ҳадия опа эса, навбатда болалар кўп бўлишига қарамасдан, эринмай, «қуш тили»ларнинг орасидан энг яхшисини танлаб, жилмайиб берар эдилар. Ҳаммага ҳам шундай қилардилар. Бир куни онамга шуни айтдим.

– Ҳадия опа жуда яхши хотин-а, ойи?

– Ҳа, яхши аёл. Нега унақа деяпсан?

– Нарса олсам доим энг яхшисини олиб берадилар. Шарофат опа эса, энг ёмонини танлаб берадилар.

 Онам бирпас ўйлаб туриб:

– Бир кунда патнисдаги ўша «қуш тили»ларнинг ҳаммаси сотиб бўлинадими? – деб сўрадилар.

– Ҳа, тўртинчи соатдан кейин борсам битта ҳам қолмаган бўлади.

– Қара, Шарофат опа ҳар бир болага патнисдаги «қуш тили»ларнинг энг ёмонидан бошлаб сотиб тугатади. Ҳадия опа эса ҳар бир болага энг яхшисидан бериб тугатади. Ўша қийшиқ «қуш тили» ҳам қолиб кетмайди. Тўғрими? Иккови ҳам бор «язик»ларнинг ҳаммасини сотиб тугатишади. Лекин, биттаси «ёмон хотин» деб танилади. Ҳамма уни ёмон кўради. Иккинчиси эса, «яхши хотин» бўлиб танилади. Ҳамма уни яхши кўради. Энди ўзинг хулоса қил, болам....

Онам раҳматлининг мана шу гаплари менга зўр дарс бўлган. Биров билан олди-берди қилаётганимда доим шу қоидани эслайман. Дўконимда иккита бир хил маҳсулотнинг энг яхшисини кўрсатишга ҳаракат қиламан. Иккинчиси ҳам қолиб кетмайди. Бир одамга иккита нарсадан яхшироғини берган бўламан. Иккинчисига эса, қўлимдаги борини берган бўламан.

Айниқса, пул олди-бердисида шундай қилсангиз, ҳаммага ёқади. Дейлик, бировга икки миллион сўм беришингиз керак. Сизда ҳар хил миқдордаги қоғоз пуллар бор. Минг сўмликдан то 200 минг сўмликкача. Мижоз кўриб турибди. Сиз унга пулларингиз орасидан энг йиригини, уларнинг ҳам орасидан ҳолати энг янги бўлганини беришга одат қилинг. Шунда рўпарангиздаги инсонда бу ишингиз билан жуда яхши таассурот қолдирасиз. Эски пулларнинг ҳам жойи чиқади, албатта. Ишлатилмай қолиб кетмайди.

Шу қоидага бир амал қилиб кўринг-а!

Шоолим Шомансуров
«Ҳилол» журнали 4(61) сон

Мақолалар