Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
06 Ноябр, 2024   |   05 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:40
Қуёш
07:01
Пешин
12:12
Аср
15:31
Шом
17:15
Хуфтон
18:30
Bismillah
06 Ноябр, 2024, 05 Жумадул аввал, 1446
Мақолалар

13 пайғамбарнинг оилавий ҳаёти

5.11.2024   439   4 min.
13 пайғамбарнинг оилавий ҳаёти

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Қуръони каримда айрим пайғамбарларнинг оилавий ҳаёти ҳақида маълумотлар келтирилган. Уларнинг баъзиларининг ҳаёти ибратли сабоқлар сифатида таъкидланган. Қуйида ана шу пайғамбарларнинг оилавий ҳаёти ҳақидаги асосий маълумотларни келтирамиз:

1. Одам алайҳиссалом.
Одам алайҳиссалом ва унинг жуфти Ҳавво ҳақида маълумот келтирилган. Уларнинг жаннатда яратилгани, кейинчалик шайтоннинг васвасаси сабабли ерга туширилгани ҳақида Бақара сураси (35-39-оятлар) ва бошқа сураларда айтилади.

2. Нуҳ алайҳиссалом.
Нуҳ алайҳиссаломнинг иймонсиз оила аъзолари ҳақида маълумотлар бор. Унинг ўғли ва рафиқаси иймон келтирмаган ва шу сабабли тўфонда ҳалок бўлишган. Бу воқеа Ҳуд сураси (42-43) ва Таҳрим сураси (10)да келтирилган.

3. Иброҳим алайҳиссалом.
Иброҳим алайҳиссаломнинг оиласи, жумладан жуфти Сора ва Ҳожар, шунингдек, ўғиллари Исмоил ва Исҳоқ алайҳиссаломлар ҳақида маълумотлар бор. Аллоҳ уларга ўғил фарзанд ато қилгани ва уларнинг иймонли оила сифатидаги ибратли ҳаёти Анбиё, Сод, Ҳуд ва бошқа сураларда ёритилган.

4. Лут алайҳиссалом.
Лут алайҳиссаломнинг рафиқаси иймон келтирмаган ва золимлар қаторида бўлган. Унинг аҳволи Нўҳ пайғамбарнинг рафиқаси каби Таҳрим сурасида (10-оят) зикр қилинган. Қавмининг бузуқликлари сабабли у ердан чиқиб кетгани ҳақида Ҳуд ва Ҳижр сураларида келган.

5. Яъқуб алайҳиссалом.
Яъқуб алайҳиссаломнинг фарзандлари ҳақида маълумот бор, жумладан Юсуф алайҳиссалом ва унинг ака-укалари билан бўлган воқеа. Юсуф сурасида (4-18) Яъқуб алайҳиссаломнинг фарзандларига бўлган меҳр-муҳаббати ва уларнинг Юсуф алайҳиссаломга қилган хиёнатлари ҳақида маълумотлар келган.

6. Юсуф алайҳиссалом.
Юсуф алайҳиссаломнинг ёшлигидаги қийинчиликлар, унинг Усвон султонлигидаги ҳолати, Зулайҳо билан боғлиқ синовлари ва отаси Яъқуб алайҳиссаломга бўлган муҳаббати ҳақида маълумотлар Юсуф сурасида (22-100) баён этилган.

7. Айюб алайҳиссалом.
Айюб алайҳиссалом ибодатли ва сабрли пайғамбар сифатида танилган. Айюб алайҳиссалом оғир касалликка чалиниб, узоқ муддат давомида баданини дард эгаллади, мол-мулкини йўқотди ва болалари ҳам вафот этди. Шундай бўлса-да, у Аллоҳга бўлган иймони ва сабрини сақлаб қолди, Аллоҳдан шикоят қилмади ва доимо Уни ёд этиб, дуо қилди.
Айюб алайҳиссаломнинг жуфти турмуш ўртоғини оғир кунларда тарк этмай, барча синовларга сабр билан сабот қилиб, унга ёрдам берган. Бу жуфтлар ўртасидаги садоқат ва бир-бирига бўлган қўллаб-қувватлашнинг ибратли намунасидир. Унинг жуфтининг бу сабри ва муҳаббати Аллоҳ томонидан марҳамат билан баҳоланган.

8. Шуайб алайҳиссалом.
Шуайб алайҳиссаломнинг қизи Мусо алайҳиссаломга турмушга чиққани ҳақида маълумот келган. Бу воқеа Қасас сурасида (27-28) зикр қилинади.

9. Мусо алайҳиссалом.
Мусо алайҳиссаломнинг Шуайб алайҳиссаломнинг қизи билан турмуш қургани ва унинг оилавий ҳаёти ҳақида қисқача маълумотлар бор. Қасас сурасидаги ушбу маълумотлар оила қуришнинг ибратли мисоли сифатида келтирилган.

10. Довуд ва Сулаймон алайҳиссаломлар.
Довуд ва Сулаймон алайҳиссаломларнинг оиласи ҳақида батафсил маълумот йўқ, лекин уларнинг ота-бола эканликлари ва фарзандларга одиллик, ҳукмдаги адолат ҳақида келтирилган (Анбиё, Набий суралари).

11. Закарё алайҳиссалом.
Закарё алайҳиссалом ва унинг жуфти ҳақида маълумот келтирилган. Улар қарилик чоғида фарзанд сўраб дуо қилишлари ортидан Яҳё алайҳиссалом ато қилингани баён этилган. Бу воқеа Оли Имрон (38-41) ва Марям (2-15) сураларида зикр қилинган.

12. Исо алайҳиссалом.
Исо алайҳиссаломнинг онаси Марям ҳақида батафсил маълумотлар келган. Унинг Аллоҳнинг иродаси билан отасиз туғилгани, Марямнинг иймони ва сабри ҳақида Оли Имрон ва Марям сураларида айтилган.

13. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам.
Муҳаммад алайҳиссаломнинг турмуш ўртоқлари, болалари ва набиралари ҳақида маълумотлар бор. Хадича, Оиша, Фотима ва Ҳасан, Ҳусайн каби оила аъзолари билан боғлиқ ҳикматли ҳолатлар турли ҳадисларда ва тарихий манбаларда ёритилган.

Бу пайғамбарларнинг оилавий ҳаёти бизларга турли ибрат ва насиҳатлар олишимиз учун зикр этилган ва ҳар бир ҳикоянинг асосий мақсади иймон, сабр ва оилавий қадриятларнинг аҳамиятини ўргатишдир.

Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Бахтни фақат Аллоҳда топинг

5.11.2024   394   2 min.
Бахтни фақат Аллоҳда топинг

Жалолиддин Румий ўз дўсти Шамс Табризийдан сўради: – Қандай қилиб нафснинг ўтини совутиш мумкин?

Шамс унга жавоб берди: – “Истиғно билан, истиғно қил, чунки кимки тарк этса, у ҳукмдорга айланади”.

Румий жавоб қайтарди: – “Бошқа одамлар-чи?”.

Шамс айтибди: – “Одамлар икки турга бўлинади: кимки сени ташлаб кетишни истаса, эшикнинг кичик тешигидан чиқиш йўлини топади; кимки сени яхши кўришни истаса, тошда тешик очиб бўлса ҳам кириш йўлини топади”.

Жалолиддин Румийнинг ҳикмати чуқур ва маънога бой. Унинг дўсти Шамс Табризий унга “истиғно” орқали нафснинг ўтини совитиш ҳақида маслаҳат бергани – бахт ва хотиржамликка эришиш сиру-асрорларни ўзида жамлаган.

 

Истиғно нима дегани? Истиғно – бу инсоннинг Аллоҳдан бошқасига муҳтож эмаслиги ва бахтни моддий нарсаларда ёки бошқаларда эмас, балки фақат Аллоҳда топиш ҳиссидир.

Қандай қилиб “истиғно”ни ҳаётимизда амалга ошириш мумкин?

Шукр ва қаноат: Аллоҳга берган ҳар қандай неъматлари учун шукр қилиш, қанчалик кичик бўлса ҳам. Бор нарсамизга қаноат қилиш ва ўтган нарсаларга ортиқча афсус қилмаслик.

Камтаринлик: Биз бу ҳаётда ҳеч нарсага эга эмаслигимизни англашимиз ва ҳамма нарса Аллоҳдан эканлигини билган ҳолда яшашимиз. Бошқаларга нисбатан ўзини устун деб ҳисобламаслик ва уларнинг туйғуларини ҳурмат қилиш.

Зуҳд: Нафснинг моддий хоҳишларини камайтириш. Руҳий ва маънавий қадриятларга кўпроқ эътибор қаратиш.

Сабр: Қийинчиликларга дош бериш. Маълум мақсадларга етиш учун шошилмаслик.

Одамлар билан қандай муомалада бўлиш керак?

Сени тарк этмоқчи бўлганлар билан: Унинг кетишини осонлаштириш, уни ҳурмат қилиш ва унга яхши муносабатда қолиш.

Сени яхши кўришни истаганлар билан: Унга муҳаббат билан жавоб бериш, уни ҳурмат қилиш ва имкон қадар ёрдам бериш.

Хулоса: Жалолиддин Румийнинг ҳикмати бизга бахт ва хотиржамлик йўлини кўрсатади. Бу йўлда фақат Аллоҳга муҳтож бўлиш, бошқаларга эса гўзал ахлоқ ва саховат билан муомала қилиш орқали эришилади.

 

Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ

 

Мақолалар