Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
“Даволарнинг энг яхшиси - Қуръондир” (Ибн Можа ривояти).
“Ўзингизга шифони – асал ва Қуръонни лозим тутинг” (Ибн Можа ривояти).
Қуръони Каримни мўъминлар учун шифо ва раҳмат, ҳаётлари учун дастур қилиб юборган Аллоҳ таолога чексиз ҳамду санолар ва Аллоҳнинг Каломини умматларига тўла-тўкис етказган саййидимиз Муҳаммад алайҳиссаломга Аллоҳнинг раҳмати ва саломи бўлсин ва у зотнинг оила аъзолари ва саҳобаларидан Аллоҳ рози бўлсин.
Қуръони карим жисмоний ва руҳ касалликларнинг барчасига кифоя қилувчи шифо ҳисобланади. Лекин ҳар ким ҳам Қуръон билан даволанишга ва ундан шифо топишга муваффақ бўла олмайди. Агар бемор Қуръон билан даволанишни ишонч ва мустаҳкам эътиқод билан, унинг кўрсатмаларига тўла-тўкис амал қилиб, ўз ўрнига қўя олса, ҳар қандай дард бўлса ҳам бартараф бўлади. Қандай бартараф бўлмасин? Ахир У тоғларга туширилганда парча-парча бўладиган, ерга туширилса, ер бўлак-бўлак ҳолга келадиган еру осмонлар Парвардигорининг сўзи бўлса...
Қуръони каримда қалбий ва жисмоний касалликлардан сақланиш ва унинг давосига оид кўрсатмалар бор. Қалбида Қуръонга нисбатан муҳаббат ўрнашган, унинг улуғлигини ҳис қила олган кишиларгагина манфаатлар бўлади. Ким Қуръондан шифо топмаса, ҳеч ҳам шифо топмайди. Кимга Қуръон кифоя қилмаса, унга бошқа нарса кифоя қилмайди.
Инсонни яратиб, унга дилидаги мақсадини баён этиш учун нутқни таълим берган, иймон неъматига мушарраф қилган ва неъматларнинг энг улуғи ўлароқ унинг ҳаёт йўли ҳамда руҳу баданига шифо бўлган Қуръон туфайли уни мукаррам қилган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин. Раҳмоннинг сўзи шифо бўлмаса, нима ҳам шифо бўла оларди? Аллоҳнинг раҳмати ва саломи саййидимиз Муҳаммад алайҳиссаломга ва оила аъзоларига ва мукаррам саҳобаларига бўлсин.
Қуръон билан даволаниш Ислом шариатида далиллар билан собит бўлган. Кўп инсонларнинг Қуръондан давотопаётгани сўзимизга яққол далилдир. Қанчадан-қанча касаллик ҳолдан тойдирган беморлар борки, уларга Аллоҳнинг раҳматидан ўзга даво йўқ. Бу эса беморга ўқилган Қуръоннинг тиловати ва оятларнинг барокатидандир. Қачонки оятлар тиловат қилинса, Аллоҳ у кишига шифо беради. Зеро, Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلاَّ خَسَارًا
“Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз. У золимларга зиёндан бошқани зиёда қилмас” (Исро сураси, 82-оят).
Қуръоннинг даво бўлиши у Аллоҳнинг шифо беришига комил ишонч билан ўқилгандагина ҳосил бўлади. Салафлар Қуръондан шифо топмаган кимсага бошқа нарса шифо бермайди, деган эътиқодда эдилар. Эътиборга лойиқ олимларнинг тажрибасидан маълум бўлдики, Қуръони Карим инсон ҳаётининг дастури бўлиши билан бирга шубҳасиз касалликларга даво ҳамдир.
Американинг Флорида штатидаги Исломий тиббиёт ишлари маркази беморларнинг бир нечасига Қуръони Карим таъсирини билиш учун кенг кўламда синов ўтказди. Натижалар эса Қуръони Карим тўқсон етти фоиз тинчлантириш таъсирига эга бўлиб, асаб тизимини мўътадил ҳолатга келтирувчи восита эканини исботлади.
Қуръоннинг даво таъсирига далолат қилувчи нарсалар шугина эмас. Аллоҳнинг фазли билан шифо топган беморларнинг ҳолатларига оид ҳаётий тажрибалар Қуръони Каримда шифо қуввати борлигини янада тасдиқлайди. Мен ўзим рак, бепуштлик, қутуриш каби оғир касалликка учраган ёшу қари беморларга Қуръон ўқидим ва Аллоҳ Қуръон барокати билан уларга шифо берди. Рак касалига чалинган европалик бир қизнинг ҳикоясини айтиб бераман. У шифо талабида турли табиблар, кўзбўямачилар ўртасида елиб-югуради, аммо бирор фойда бўлмайди. Касаллик кундан-кун зиёдалашиб боради, ҳатто табиблар умри тугашига саноқли кунлар қолганлигини очиқ айтишади. Кейин у умра қилиш учун ўзида бир рағбатни сезиб, Аллоҳга таваккул қилиб Маккаи мукаррамага боради. Умрани адо этгач, Масжидда Қуръон тиловат қилиб, хурмо ва зам-зам суви билан рўза тутиб, эътикофга ўтиради. Бу ҳолат бир ой давом этади. Кейин у аста-секин ҳаётга қизиқиш, куч-қувват ва тетикликни сеза бошлайди. Юртига қайтгач, текширувдан ўтганда, дарддан тамоман шифо топгани маълум бўлади.
Аллоҳ таоло борлиқни яратувчи, ҳар нарсага қодир, мехрибон, раҳмдил ва зарарни ўз раҳмати ва буюк қудрати билан кетказувчи Зотдир. Аллоҳ таоло айтади:
الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِين وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ وَالَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ
“У мени яратгандир, бас Ўзи мени ҳидоят қилур. Унинг Ўзигина мени тўйдирур ва қондирур. Касал бўлган вақтимда Унинг ўзи менга шифо берур. У мени ўлдирур, сўнгра (қиёмат кунида қайта) тирилтирур. У жазо (қиёмат) кунида менинг хато-гуноҳларимни мағфират этишини умид қилурман” (Шуаро сураси, 78-82-оятлар).
Шунинг учун ҳам шифо, офият ва куч-қувват фақат Аллоҳ тарафидандир:
وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلاَ رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
“Агар Аллоҳ сизга бирон зиён етказса, уни фақат Ўзигина кетказа олур. Агар сизга бирон яхшилик (етказишни) ирода қилса, Унинг фазлу марҳаматини қайтара олгувчи йўқдир. У Ўзи хоҳлаган бандаларига яхшилик етказур. У мағфиратли, меҳрибондир” (Юнус сураси, 107-оят).
Аллоҳнинг пайғамбари Айюб алайҳиссалом касалликлари жиддийлашган вақтда Ўз амри билан ҳар қандай зарарни кетказувчи, шифо берувчи, улуғлик эгаси бўлган Аллоҳга тазарруъ қилиб, дуо қилдилар:
وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
"Айюбнинг Парвардигорига нидо қилиб: (Парвардигорим), “Мени бало ушлади. Ўзинг раҳм-шафқат қилувчиларнинг раҳмлироғидирсан, деб илтижо қилган пайтини (эсланг)" (Анбиё сураси, 83-оят).
Дуо қилишга буюриб, уни ижобат қилишни ваъда қилган Аллоҳ айбу нуқсонлардан пок Зотдир. Аллоҳ таоло айтади:
فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِن ضُرٍّ وَآتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَذِكْرَى لِلْعَابِدِينَ
"Бас, Биз унинг (дуосини) мустажоб қилиб, ундаги зиён-заҳматни кетказдик ҳамда Ўз ҳузуримиздан меҳрибонлик кўрсатиб, барча ибодат қилгувчиларга эслатма-ибрат бўлсин, деб (Айюбга) аҳли-оиласини ва улар билан қўшиб яна ўшаларнинг мислича бола-чақа ато этдик" (Анбиё сураси, 84-оят).
Демак, бемор киши Аллоҳнинг шифо беришига аниқ ишонган ҳолатида Аллоҳнинг чиройли исмлари билан кўп дуо қилиши лозим бўлади. Шунда Аллоҳ уни тезда ўз раҳматига олиб, зарарни кетказишига шак-шубҳа йўқ. Одам фарзанди Аллоҳга нақадар муҳтож!
Муҳаммад Зафар Аҳмаджонов
Бу ҳаётда меҳр фақат инсонларга эмас, балки табиатга ҳам керак. Сўнгги йилларда табиатдаги салбий ўзгаришлар унга бўлган беэътиборлигимиз ва бемеҳрлигимизни кўрсатди. Ҳаво ва сувнинг ифлосланиши, тупроқ эрозияси, чўлланиш, глобал исиш табиий мувозанатнинг бузилгани оқибатидир. Бу инсонлар саломатлигига ҳам жиддий путур етказмоқда.
Давлатимиз раҳбари бу хавфни чуқур англаб, атроф-муҳитни асраш чораларини кўрмоқдалар. Президентимиз ташаббуси билан бундан уч йил аввал бошланган “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси фикримиз далили бўла олади. Бу лойиҳа бугун чинакам халқ ҳаракатига айланди. Ҳар йили баҳор ва кузда дарахт кўчатларини экиш анъана тусини олди.
Барчамизга яхши маълумки, “Яшил макон” лойиҳасида шаҳарлар яшиллик даражасини 30 фоизга етказиш, хусусан, уларнинг атрофида “яшил белбоғ” яратиш мақсади белгиланган. Давлатимиз раҳбарининг: “Бу анъана ўзи бизда бор. Халқимиз табиатни “она” дейди, ерни, сувни эъзозлайди. Бунинг замиридаги ҳақиқат ҳозирги экологик муаммолар таъсирида яққол намоён бўлаяпти. Шунинг учун “Яшил макон” лойиҳасини бошладик. Келгуси йил номини ҳам атроф-муҳитни асраш масаласига бағишладик. Энди бу ташаббуслар кенг ёйилиши, айниқса, ёшларимизга чуқур сингиши зарур. Ҳар бир хонадон, ҳар бир корхона табиатни асрашга ҳисса қўшиши керак”, деган фикрлари бугун барчамизни ҳаракатга ундамоқда.
Дарҳақиқат, динимизда ҳам бу хайрли анъанага тарғиб қилинган. Аллоҳ таоло инсонни ердан яратар экан, унинг зиммасига яна шу қайтадиган жойи – ерни обод қилиш вазифасини юклади. Бу борада Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “У сизларни тупроқдан пайдо қилди ва унга сизни ободлиги учун қўйди” (“Ҳуд” сураси, 61-оят). Бошқа ояти каримада: “Ерни яроқли қилиб қўйгандан кейин унда бузғунчилик қилмангиз!” (“Аъроф” сураси, 56-оят), дейилади.
Аллоҳ таоло ушбу икки ояти каримада ер ва уни ўраб турган табиатни асраб-авайлашга, ундан оқилона фойдаланишга буюради. Шунинг баробарида унга зарар етказишнинг ҳар қандай туридан қайтаради.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз умматларига деҳқончилик, хусусан, кўчат экишга ундаб, бундай деганлар: “Агар қиёмат бўлиб қолса ва биронтангизнинг қўлингизда хурмо дарахти бўлса, бас, уни экиб олсин” (Имом Бухорий ва Имом Аҳмад ривояти).
Шунингдек, Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда: “Ким Аллоҳга ишониб ва савоб умид қилиб қаровсиз ерни обод қилса, Аллоҳ унинг ишига ёрдам ва барака беради”, дейилган.
Абу Дардо розийаллоҳу анҳу ривоят қилади: “Бир киши Дамашқ кўчаларининг биридан ўтаётса, кўча экаётган одамга кўзи тушибди ва унга: “Нега бу ишни қилаяпсиз, ахир сиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саҳобаларидансиз-ку?” дебди. Шунда у киши: “Сен шошма, мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким бир кўчат экса, ундан одам ёки Аллоҳ яратган махлуқотлардан биронтаси еса, бунинг эвазига ўша (кўчат эккан банда)га садақа бўлади”, деб айтганларини эшитганман”, дебди”, (Имом Аҳмад ривояти).
Демак, кўчат экиш савобли амаллар сирасига киради. Кўчат экиш ва уни парваришлаш киши дунёдан ўтиб, амал саҳифаси ёпилганидан сўнг ҳам, унинг ҳаққига муттасил равишда савоб бориб туришига сабаб бўлар экан.
Шундай экан, бизлар ҳам бу эзгу ишдан четда қолмайлик, ободончилик ва фаровонлик йўлида қўлимиздан келган чораларни кўрайлик. Ортимиздан доғ эмас, гўзал боғлар қолсин!
Мусохон АББОСИДДИНОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг
Наманган вилоят вакили,
вилоят бош имом-хатиби