Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Китоб холис суҳбатдош, тўғрисўз ва содиқ дўстдир. Сиздан малолланмайдиган ҳамроҳдир. Мол-дунёингиз уни қизиқтирмайди.
Сизга макр-ҳийла ҳам қилмайди, мунофиқларча алдамайди, ёлғон сўзламайди. Китоб ҳақиқий дўстдир.
Китобга қараганингиз сари ундан фойда оласиз, завқ-шавқ туясиз ва роҳатланасиз, зеҳнингиз ойдинлашади, тилингиз равон бўлади, ифодангиз кўркам, руҳингиз тетик, қалбингиз обод бўлади, сизга халқ ҳурматини, подшоҳлар садоқатини инъом этади.
Китоб сизга туну кун ва ҳар ерда яхшилик қилади.
Китоб бир лаҳза ҳам ором олмайди. У бедорликдан чарчамайдиган, керагида сизга ёрдамлашиб келадиган муаллимдир.
Ундан йироқлашсангиз ҳам сиздан ранжимайди, бераётган фойдасини тўхтатиб қўймайди, сизга итоат қилишда давом этаверади.
Агар душманларингиз иши юришиб қолса, сизни ташлаб улар томонга оғиб кетмайди. Қачон у билан бирга сизни юксакларга элтувчи пиллапояга қадам қўйсангиз ёки маърифат арқонига осилсангиз, яъни машаққат билан етиладиган қайси ишга киришсангиз, сиз учун унинг ўзи етарли ёрдамчидир.
Кўпроқ китоб ўқишни ҳаммамиз ҳам ҳоҳлаймиз, албатта. Лекин бунга доим ҳам имкон топмаймиз ёки ҳиммат қилмаймиз.
Аввало нима учун китоб ўқиш кераклигини тушуниб етишимиз керак.
Ниятни аниқ қилиб олишимиз керак.
Ўзимизга вазифа белгилаб олишимиз лозим. (Масалан, 10 бет ўқийман).
Мутолаани қизиқарли, ҳажми кичикроқ китоблардан бошлашимиз керак.
Бўш вақтдан унумли фойдаланишимиз керак. (Бўш вақт бўлди дегунча китоб мутолаа қилишга ошиқишимиз лозим, телефонга эмас).
Китоб ўқишдан чалғитадиган омилларни чеклашимиз даркор.
Қоғоз китобларни кўп ўқишлик керак. (Электрон қурилмаларда китоб ўқиётганимизда интернетга кириб кетамиз ва мутолаани ташлаб қўямиз).
Кутубхоналарга кўпроқ боришни одат қилишлик керак.
Овқатланиш ва бошқа рефлексларимиз бўлганидек, кўпроқ китоб ўқишни ҳам рефлексга айлантиришимиз лозим.
Китоб билан бирга эканмиз, ўзимизни ёлғиз ва чорасиз ҳис қилмаймиз. Ҳеч бўлмаганда, китоб бизни уйимиз, иш жойимиз олдидан ўтувчи йўловчиларга мақсадсиз қараб ўтиришдан сақлайди. Бу билан биз дунё ва охиратда жуда катта фойдага эришган бўламиз иншааллоҳ.
Муҳаммад Қуддус Абдулманнон,
“Етти чинор” жоме масжиди имом-ноиби.
Cавол: Бир одам аёлига талоқ берган, кейин яқинларига ўша инсоннинг сеҳрлангани маълум бўлибди. Сеҳр қилинган кишининг талоғи ўтадими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аслида талоқ тушиши учун эрнинг ақл-ҳуши жойида бўлиши шарт. Шунинг учун фуқаҳоларимиз мажнун (ақли заиф), уйқудаги ва беҳуш кишининг талоғи ўтмаслигини таъкидлашган. Худди шунингдек, сеҳр сабабидан ақли жойида бўлмаса, феъл-атвори ўзининг мувозанатидан ташқарида бўлсаю хотинини талоқ қилса, талоғи тушмайди. Агар сеҳр қилинган кишининг ақл-ҳуши жойида бўлиб, ўзининг ҳатти-ҳаракатларини онгли равишда бажараётган бўлса, унинг талоғи тушади. Замондош ҳанафий уламолар сеҳр қилинган кишининг тасарруфи (талоқ, савдо каби ишлари) ҳақида бундай деганлар:
إن فقد عقله فهو غير مكلّف، وإلّا فيكون مكلّفاً
“Агар сеҳр қилинган киши ақл-ҳушини йўқотган бўлса, мукаллаф эмас (яъни талоғи ўтмайди). Аксинча - ақли жойида бўлса, мукаллаф саналади (яъни қилган ишларига жавобгар бўлади)” ("Арийжуз зуҳр” китоби).
Демак, саволда сўралган ҳолатда кишининг талоғи тушиши ақли жойида ёки жойида эмаслигига боғлиқ бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.