Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир қиз айтади:
«Маҳзун бўлган пайтларим ўзимни ожиз, ночор ҳис қилардим. Бу қайғуларга сабр қилишга куч топа олмасдим. Шунинг учун руҳан енгилиб, дардларим баттар кўпаяр, қалбим чилпарчин бўларди. Бир куни ўзимга ўзим савол бердим: «Пайғамбарларга, солиҳ зотларга ҳам мусибатлар келган-ку, улар қандай сабр қилишган экан? Ахир уларга келган мусибатлар олдида бизнинг мусибатларимиз ҳеч нарса эмас-ку?»
Бу саволларнинг жавобини узоқ қидирдим. Бир куни бир олимнинг сабр ҳақидаги маърузасини эшитиб қолдим. Мусулмон одам мусибатларга чидаш, қайғуларга қарши курашиш учун Аллоҳдан сабр сўраши керак экан. Солиҳ подшоҳ Толутнинг мўмин дўстлари золим Жолут ва унинг сон-саноқсиз қўшинига рўбарў бўлганларида шундай қилишган экан:
«Роббимиз, устимиздан сабр ёғдиргин, қадамларимизни собит қилгин, бизга кофир қавмлар устидан нусрат бергин» (Бақара сураси, 250-оят).
Аллоҳ уларнинг дуосини ижобат қилди:
«Аллоҳнинг изни билан уларни тор-мор қилдилар» (Бақара сураси, 251-оят).
Фиръавннинг сеҳргарлари ҳам Мусо алайҳиссаломга берилган мўъжизани кўриб, Аллоҳга иймон келтиришди. Жазавага тушган Фиръавн ғазаб устида уларни ўлдирмоқчи бўлганида улар шундай дуо қилишди:
«Роббимиз, устимиздан сабр ёғдиргин, бизни мусулмон ҳолимизда вафот эттиргин» (Аъроф сураси, 126-оят).
Улар иймонда мустаҳкам туриш учун Аллоҳдан сабр сўрашди, дуолари ижобат бўлиб, Аллоҳнинг фазли билан шаҳид бўлишди.
Шуларни англаганимдан кейин мусибатга учраган, қайғуга тушган пайтларимда мана шу дуоларни айтиб, Аллоҳга ёлворадиган бўлдим.
Бу дуоларни бирпасда яхши кўриб қолдим, улар қалбимнинг тўридан жой олиб, ҳаётимни ўзгартириб юборди. Шундай қилиб, ўзига ишончи йўқ, руҳан заиф қиз эдим, Аллоҳ мени мусибатга, қайғуларга сабр қилишим учун, мустаҳкам бўлишим учун ўзгача бир қувват берди».
Яна бир қиз шундай ёзади:
«Дард-аламларим билан боғлиқ ажойиб воқеа бўлди. Бир куни энг яқин дугонам кўнглимни ёмон оғритди. Уйга ниҳоятда тушкун ҳолатда қайтдим. Мен учун ҳаётнинг ҳеч қандай қиймати қолмагандек эди. Хонамда йиғлаб ўтирсам, отам кўриб қолиб, «Нега йиғлаяпсан, қизим?» деди. «Хафаман!!! Нима қилишни билмаяпман!» дедим.
Отам табассум қилиб, шундай деди: «Сенга зўр гап айтаман. Мана кўрасан, у сенга ёқади. Аллоҳ сенга мана шу муаммоингда ҳам, ҳаётингда дуч келадиган бошқа муаммоларда ҳам фойда беради. Қани, Қуръони Каримни ол-чи. Кўрайликчи, пайғамбарлар бошига мусибат тушганда нима қилган экан. Улардан ўрнак олмасак, кимдан оламиз? Шояд Аллоҳ таоло уларни икром қилганидек, бизни ҳам икром қилса! Қуръондан шу ҳақда нечта қисса, дуо топсанг, шунча мукофот бераман».
Отамнинг таклифи менга роса ёқиб тушди. Бошқа йўл ҳам қолмаган эди. Мукофотга ҳам қизиқиб қолдим. Бир неча кун ичида Қуръондан тўртта дуо топдик Пайғамбарлар, солиҳ зотлар мусибат келганда мана шуларни айтиб, дуо қилишган экан, шу дуолардан кейин уларга кушойиш берилган экан.
Биринчи дуо:
«Ўзингдан ўзга илоҳ йўқ, Ўзинг поксан! Мен ўзимга зулм қилиб қўйдим» (Анбиё сураси, 87-оят).
Юнус алайҳиссаломни баҳайбат балиқ ютиб юборганда шу дуони такрорлаганлар, шунда Аллоҳ у зотни қутқариб, ғам-қайғуларини аритган. Мўмин-мусулмонлар ҳам ишонч, ихлос билан шу дуони ўқиса, уларнинг ҳам ғам-ташвишлари ариши ҳақида Аллоҳ таоло ваъда берган:
«Зуннунни эсланг. Ўшанда у (ўз қавмидан) ғазабланган ҳолда (қишлоғидан) чиқиб кетган эди. Бизни ўзига (ер юзини) тор этмас, деб гумон ўйлаган эди. Сўнг зулматлар ичра «Ўзингдан ўзга илоҳ йўқ, Ўзинг поксан! Мен ўзимга зулм қилиб қўйдим», деб нидо қилди. Биз бу дуони ижобат қилдик, унга ғамдан нажот бердик. Биз мўминларга ана шундай нажот берурмиз!» (Анбиё сураси, 87-88-оятлар).
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Уҳуд ғазоти шаҳидларини дафн қилаётиб: «Абдуллоҳ ибн Ҳаром билан Амр ибн Жамуҳни битта қабрга қўйинглар. Улар бир-бирини яхши кўрар эди!» дедилар.
Аслида, ўлим фироқ эмас. Ҳаммамиз куни келиб вафот этамиз. Ҳақиқий фироқ биримиз жаннатда яна биримиз дўзахда бўлишимиздир.
Ажойиб нарса ўқиган эдим. Бир киши бувисининг бир одати ҳақида шундай ёзган эди: «Бувим бизни бомдод намозига уйғотиб: «Туринглар! Жаннатда сонимиз камайиб қолишини истамайман», дер эдилар».
Ким сизни ҳақиқий яхши кўрса, у дўзахга тушишингизни истамайди. Иброҳим алайҳиссалом оталари Озарни яхши кўришларига қаранг. У киши бундай деган эдилар: «Эй ота! Мен сизни Раҳмоннинг азоби ушлашидан ва шайтонга дўст бўлиб қолишингиздан қўрқаман» (Марям сураси, 45-оят).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг гапларини гўзаллигига боқинг: «Улар бир-бирини яхши кўрар эди!».
Инсоннинг ўзгалар олдида муҳаббат, шижоат, саховат ва олийжаноблик каби чиройли сифатлар билан танилиши нақадар гўзал! Унинг номи зикр қилинганида тингловчининг юзида унинг сурати худди қип-қизил юрак сингари порласа. Шунингдек, унинг сурати биз қўяётган гўзал иборалар ортида ҳам порлаб турса!
Имом Заҳабий роҳимаҳуллоҳ «Сияру аъломин нубало» китобида Муҳаммад ибн Маймун ҳақида бундай ёзади: «Абу Ҳамза Сукарий Муҳаммад ибн Маймун ал-Марвазий. У шакар сотгани учун «сукарий» дейилмаган. Унинг сўзлари ширинлиги учун шу ном билан танилган!».
Бизни танийдиганлар ҳам исмларимизни уларга қиладиган муомаламиз туфайли сифатларимизга алиштириб олишганида нима бўлар эди?!
Ота-онамиз бизга «Ота-онани рози қиладиган, муборак ва яхшилик қиладиган ўғил», деб ном қўярмиди ёки «сурбет, қўпол ва оқпадар ўғил» дебми?!
Хотинимиз бизга «Меҳрибон, сахий ва бағрикенг эр», деб ном қўярмиди ёки «қайсар ва қаттиққўл эр» дермиди?!
Эрлар аёлига «меҳрибон, суюкли, олийжаноб ва сабрли хотин», деб ном қўярмиди ёки «бағритош, тили заҳар ва қўпол сўзли хотин» дебми?!
Қўшнингиз сизни «сахий ва марҳаматли» дермиди ёки «хиёнаткор, очкўз ва бадхулқ қўшни» деб атармиди?!
Ҳамкасбингиз сизни «сир сақлайдиган, ишончли, тарбияли ва одобли ҳамкасб» дермиди ёки «чақимчи ва шарманда» деб ном қўярмиди?!
Исмларимиз бизники. Сифатларимиз эса одамларники. Улар бизга муомаламизга қараб сифат беришади. Куни келиб исмлар кетади, сифатлар қолади. Ортимизда бизга Аллоҳдан раҳм қилишини сўраб турадиганлар қолсин!
«Набавий тарбия» китоби асосида тайёрланди