Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Давронбек Маҳсудов бу борада қуйидагича фикр билдирди:
– Бағрикенглик масаласи бугунги кунда долзарб аҳамият касб этмоқда. Дунёдаги айрим ўзига хос келишмовчиликлар, низоли, қон тўкишли ҳолатларни афсуски, барчамиз кўриб турибмиз. Шундай вазиятда тинчлик, бағрикенглик, хотиржамликнинг нечоғли муҳим ва долзарб экани кўриниб турибди.
Ўзбекистонда қадимдан турли миллат ва диний конфессия вакиллари иноқликда истиқомат қилиб келгани тарихдан яхши маълум. Бу диёр ўзининг бағрикенглиги, саховати, меҳмондўстлиги билан бутун дунёда ном қозонган.
Бугунги кунда Ўзбекистондаги барқарор, тинч ва осойишта муҳит бутун минтақага ўзининг ижобий таъсирини ўтказиб келаётгани кўп эътироф этилаётган мавзулардан биридир. Зеро, мамлакатимиздаги тинчлик ва хотиржамлик, осуда ҳаёт айнан бағрикенглик тамойиллари билан узвий боғлиқдир. Чунки инсон бошқаларга ҳурмат ва эҳтиром билан муносабатда бўлса, кечиримлилик фазилатига эга бўлса, унда дўстона яшаш кўникмаси шаклланганидан дарак беради. Ўзбек халқининг қонида шундай фазилатларнинг борлиги эътиборга моликдир. Президентимизнинг бугунги олиб бораётган сиёсати ҳам айнан бағрикенглик тамойилларига асослангани билан аҳамиятга моликдир.
Давлатимиз раҳбари БМТнинг 72-сессиясида юқори минбарлардан туриб,“Маърифат ва диний бағрикенглик” тўғрисидаги резолюциясини қабул қилиш бўйича ташаббусларни илгари сурдиларки, бу ташаббусни 200 га яқин давлат якдиллик билан қабул қилди. Бу Ўзбекистондаги тинчлик, хотиржамлик, бағрикенглик масалалари билан бевосита боғлиқдир. Ушбу жиҳатларни жаҳондаги барча давлатлар юксак эътироф этаётганини ҳам албатта, таъкидлаш керак бўлади.
Мамлакатимизда кўплаб диний йўналишдаги таълим масканлари самарали фаолият кўрсатмоқда. Жумладан, ҳамюртларимизнинг муборак Ҳаж ва Умра амалларини эмин-эркин адо этишлари учун давлатимиз раҳбари томонидан барча шароитлар тўлиқ яратилган. Бу йилнинг ўзида 15 минг нафардан ортиқ фуқаролар Ҳаж ва Умра амалларини бажарди. Аслида бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш, қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, диний конфессиялараро бағрикенгликка доир саъй-ҳаракатлар амалдаги қонунчиликка риоя этилган ҳолда амалга оширилмоқда.
Турли динларга эътиқод қилувчи одамлар Ўзбекистонга бемалол келиб, бу ердаги тинчлик, осойишталик, миллатлар ва диний конфессиялар ўртасидаги аҳилликни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш борасидаги эзгу ишларга жуда юқори баҳо бермоқдалар. Айни пайтда диний-маърифий адабиётларни чоп этиш бўйича ҳам кенг қамровли ишлар олиб борилмоқда.
Бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш ва қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, барча саъй-ҳаракатлар қонунчилик доирасида амалга оширилаётгани эътиборга моликдир.
Назокат Усмонова,
ЎзА мухбири
Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари
Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.
Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.
Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.
Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.
Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.
Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.
Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.
Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:
– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;
– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;
– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;
– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;
– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;
– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;
– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;
– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;
– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;
– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;
– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия касаллигининг олди олинади;
– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;
– гингивит касаллигини камайтиради;
– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;
– милк қонашининг олдини олади;
– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;
Одилхон қори Юнусхон ўғли