24 Ноябр, 2024, 23 Жумадул аввал, 1446
24 Ноябр, 2024, 23 Жумадул аввал, 1446
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Давронбек Маҳсудов бу борада қуйидагича фикр билдирди:
– Бағрикенглик масаласи бугунги кунда долзарб аҳамият касб этмоқда. Дунёдаги айрим ўзига хос келишмовчиликлар, низоли, қон тўкишли ҳолатларни афсуски, барчамиз кўриб турибмиз. Шундай вазиятда тинчлик, бағрикенглик, хотиржамликнинг нечоғли муҳим ва долзарб экани кўриниб турибди.
Ўзбекистонда қадимдан турли миллат ва диний конфессия вакиллари иноқликда истиқомат қилиб келгани тарихдан яхши маълум. Бу диёр ўзининг бағрикенглиги, саховати, меҳмондўстлиги билан бутун дунёда ном қозонган.
Бугунги кунда Ўзбекистондаги барқарор, тинч ва осойишта муҳит бутун минтақага ўзининг ижобий таъсирини ўтказиб келаётгани кўп эътироф этилаётган мавзулардан биридир. Зеро, мамлакатимиздаги тинчлик ва хотиржамлик, осуда ҳаёт айнан бағрикенглик тамойиллари билан узвий боғлиқдир. Чунки инсон бошқаларга ҳурмат ва эҳтиром билан муносабатда бўлса, кечиримлилик фазилатига эга бўлса, унда дўстона яшаш кўникмаси шаклланганидан дарак беради. Ўзбек халқининг қонида шундай фазилатларнинг борлиги эътиборга моликдир. Президентимизнинг бугунги олиб бораётган сиёсати ҳам айнан бағрикенглик тамойилларига асослангани билан аҳамиятга моликдир.
Давлатимиз раҳбари БМТнинг 72-сессиясида юқори минбарлардан туриб,“Маърифат ва диний бағрикенглик” тўғрисидаги резолюциясини қабул қилиш бўйича ташаббусларни илгари сурдиларки, бу ташаббусни 200 га яқин давлат якдиллик билан қабул қилди. Бу Ўзбекистондаги тинчлик, хотиржамлик, бағрикенглик масалалари билан бевосита боғлиқдир. Ушбу жиҳатларни жаҳондаги барча давлатлар юксак эътироф этаётганини ҳам албатта, таъкидлаш керак бўлади.
Мамлакатимизда кўплаб диний йўналишдаги таълим масканлари самарали фаолият кўрсатмоқда. Жумладан, ҳамюртларимизнинг муборак Ҳаж ва Умра амалларини эмин-эркин адо этишлари учун давлатимиз раҳбари томонидан барча шароитлар тўлиқ яратилган. Бу йилнинг ўзида 15 минг нафардан ортиқ фуқаролар Ҳаж ва Умра амалларини бажарди. Аслида бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш, қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, диний конфессиялараро бағрикенгликка доир саъй-ҳаракатлар амалдаги қонунчиликка риоя этилган ҳолда амалга оширилмоқда.
Турли динларга эътиқод қилувчи одамлар Ўзбекистонга бемалол келиб, бу ердаги тинчлик, осойишталик, миллатлар ва диний конфессиялар ўртасидаги аҳилликни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш борасидаги эзгу ишларга жуда юқори баҳо бермоқдалар. Айни пайтда диний-маърифий адабиётларни чоп этиш бўйича ҳам кенг қамровли ишлар олиб борилмоқда.
Бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш ва қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, барча саъй-ҳаракатлар қонунчилик доирасида амалга оширилаётгани эътиборга моликдир.
Назокат Усмонова,
ЎзА мухбири
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ўлим ҳар бир инсоннинг ҳаётдаги охирги нафаси, шу билан ҳар бир инсоннинг абадияти ҳал этиладиган энг сўнги лаҳза, яхшилик ва ёмонликларимизнинг заррачасини ҳам қолдирмай кўз ўнгимизга олиб келадиган, ҳисоб қилинадиган вақт, қабрда жаннат боғчаларидан бир боғча ёки дўзах чуқурларидан бир чуқур бўлишини исботлайдиган ҳолдир.
Ўлимнинг ҳақиқий маъносини тушуниб, унинг улкан маҳобатини ҳис этган олимлар бўлар бўлмасга ўлим сўзини тилларига чиқараверишдан ҳам истиҳола қилганлар. Шунинг учун ҳам халқимиз талаффузида вафот этган кишига нисбатан тўғридан-тўғри ўлим сўзи ишлатилмайди. Балки фалон киши дунёдан ўтибдилар, йўқ бўлиб қолибдилар, омонатни топширибдилар каби сўзларни ишлатиш урфга айланган.
Бугун эса, бу сўзга нисбатан енгил муносабатда бўлиб қолганимиз ўз жонига қасд қилиш иллати авж олишига сабаб эмасмикан? Эътибор бериб қарасангиз, айримларда тушунчанинг етарли эмаслиги сабабидан кўпчилик ўзаро ҳазиллашиб ҳам ўлим сўзини ишлатмоқда, ҳатто айрим оналаримиз фарзандларини қўрқмасдан “ўлим” сўзини ишлатиб қарғамоқдалар.
Ўз жонига қасд қилиш иллатининг бундан ҳам даҳшатли сабабларидан бири кўпчилик ёши катталаримиз ҳам, ўлим хабарини эшитган пайтда мусулмон кишига хос бўлган одобни ҳам билмаслигидир. Кўпчилик узоқ вақт касал бўлиб ёки қийналиб дунёдан ўтган кишини эшитса, унга муносабат билдириб “ташвишдан, қийинчиликдан қутулибди” деган сўзларни ҳам ишлатмоқдалар. Бу каби гап сўзлар билан нафақат ўзимиз ғафлатда юрибмиз, балки ёшларимизнинг ҳам онгини чалғитишга, ўлим билан осонгина ўйнашишга сабабчи бўлиб қолмоқдамиз. Бу ҳақда ҳадиси шарифларда бундай дейилади:
فعَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها قَالَتْ : قِيلَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، مَاتَتْ فُلَانَةُ ، وَاسْتَرَاحَتْ , فَغَضِبَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَقَالَ : إِنَّمَا يَسْتَرِيحُ مَنْ غُفِرَ لَهُ (رواه أحمد 24192)
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Ё Аллоҳнинг Расули, фалон аёл вафот этиб, хотиржам бўлди, дунёнинг машаққатларидан қутилди дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ғазабланиб: “Аллоҳ таоло томонидан мағфират этилган кишигина нажот топади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).
Ўз жонига қасд қилишнинг тарқалишига яна бир жиддий сабаблардан бири меҳр-шафқатнинг етишмаслигидир. Доимо бир-бирлари билан чиқиша олмайдиган, арзимас сабаб билан бақир-чақирлар бўлаверадиган оилаларда ўсаётган фарзандларнинг жажжигина қалби дунёни ушбу ёвуз оила тимсолида тасаввур этиб улғаяди. Дунёни меҳрсиз деб тушуниб улғайган фарзанднинг қулоғига иккинчи томондан ўлим сўзи оддий нарса, ҳаёт қийинчиликларидан қутулиш йўли бўлиб эшитилиб тургандан кейин у нима қилсин?
Бир ҳақиқатни ҳеч қачон унутмайлик, фарзандларимизга берган меҳримиз сабабидан ҳам биз икки дунёда Роббимиз томонидан раҳм қилинамиз. Аллоҳ таолонинг Ўзи азиз халқимизни бу каби иллатларнинг домига тушиб қолишдан Ўз паноҳида асрасин.
Ш.Исроилов
ТИИ Модуль таълим тизими талабаси,
Учқўрғон тумани Муҳаммад Зариф жоме масжиди имом-хатиби
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 