Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир қиз айтади:
«Кўп йиллар давомида бирор ғам-қайғу етиб, ғам-ташвишга тушсам, тинимсиз йиғлардим, қайғуларимнинг сабаби ҳақида ўйлайверардим. Бу ҳам етмагандай, эски муаммоларимни ўйлаб, «Мени ҳеч ким яхши кўрмайди, ҳамма менга нисбатан ноҳақлик қилади, ҳатто севганларим, яқинларим ҳам…» деб, ўзимни мазлума ҳисоблардим. Бундай хаёллар мени тинимсиз қийнар, ҳаммаси мени эзиб турадиган оғир юкка айланган эди. Бутун ақлу хаёлимни фақат қайғуларим ҳақидаги фикрлар эгаллаб олган эди.
Бир куни интернетда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ғам-қайғуга ботганда ўқиладиган дуоларини кўриб қолдиму, маҳзун бўлган пайтларимда уларни айтиб юрадиган бўлдим. Аввалига натижасини унчалик сезмадим. Ҳатто ўзимга ўзим «Бу дуолар менга фойда бермайди, чунки қайғуларим шунақанги каттаки, уларни кетказишга бу дуоларнинг кучи етмайди», деган пайтларим ҳам бўлди. Лекин шайтонга енгилмадим, дуоларни кўп-кўп айтавердим. Ниҳоят, Аллоҳ таоло мени иккита фойда билан сийлади:
Биринчи фойда: қайғуларга қарши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг дуолари билан кураша бошлаганимдан кейин маҳзунлигим бирдан камая бошлади. Қайғу пайтидаги ёмон ўй-хаёллардан халос бўлдим, чунки шайтон маҳзун қизларни овлаб, уларга «Сен мазлумасан, бахтиқаросан, сени ҳеч ким яхши кўрмайди» деб, васваса қилади, уларни ғам-қайғудан «қутқарадиган» ҳар хил ёмон ишларга бошлайди. Масалан, «Уйдан қочиб кет», «Жонингга қасд қил, ўзингни ўзинг ўлдир» деб васваса қилади. Бу дуолар эса айнан мана шундай ёмон фикрлардан қайтариб, маҳзун қизларни шайтоннинг васвасасидан ҳимоя қилади.
Иккинчи фойда: қайғуларимнинг кўплиги, уларга қарши набавий дуолар билан кўп марта курашганимни эътиборга олсак, бу қайғулар Аллоҳ таолони кўп зикр қилишимга сабабчи бўлди. Бу эса Аллоҳ таолонинг менга кўрсатган марҳамати, иноятидир. Зеро, мана шу қайғулар сабаб Аллоҳни кўп ёд этиб, У Зотнинг қуйидаги оятида мақталган бандалар қаторига биз ҳам кирамиз:
«Аллоҳни кўп зикр қилувчи эркагу аёлларга Аллоҳ мағфират ва буюк ажр тайёрлаб қўйган» (Аҳзоб сураси, 35-оят)».
Бошқа бир қиз айтади:
«Ўрта мактабда устозларимдан ўрганган нарсаларимнинг энг яхшиси – Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ғам-қайғу пайтида қилган дуоларидир. Устозимиз уларнинг баъзиларини шарҳлаб, тушунтириб, чиройли қоғозларга ёзиб берганлар, кейин эса ҳар биримиздан уларни ёдлашни талаб қилганлар. Ёдлаганларга мукофотлар бериб, бу дуоларни ёдлашга ҳаммамизни қизиқтирган, ғамга ботган пайтларимизда уларни айтишни тайинлаган эдилар. Кутилганидек, натижалар ҳам кетма-кет кела бошлади. Баъзиларнинг тажрибасидан шуни тушуниб етдикки, қиз бола бу дуоларга деярли ҳар куни эҳтиёж сезар экан, бу дуолар эса инсоннинг ҳаётини янада мунаввар этар экан.
Бир куни онам билан суҳбатлашиб ўтириб, устозларимиз ўргатган, қайғу пайтида ўқиладиган дуолар ҳақида айтиб бердим. Онам эса мени ҳайрон қолдириб, шундай дедилар: «Бошингга оғир кун келган пайтда айтиладиган, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида келган дуолар ҳақида ҳаётимда биринчи марта эшитяпман. Қанийди бу дуоларнинг биттасини бўлса ҳам ёшлигимда эшитган бўлсам! Эллик йил умримни ғам-аламлар билан ўтказибман-а! Агар бу дуоларни билганимда, ҳаётим бутунлай бошқача бўлар эди».
Онам шундай деб, бирпас жим қолдилар. Кўзларига ёш тўлди. Сўнг шундай дедилар: «Қизалоғим, бу дуоларни менга ҳам ўргатгин! Ўзинг эса уларни ҳеч қачон ёдингдан чиқарма, чунки биламан, бу дуолар сенинг ҳаётингни ҳам, менинг қолган ҳаётимни ҳам гўзал қилади».
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу ўлдирилганларидан кейин мусулмонлар ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуни ўзларига раҳбар қилиб сайладилар. У киши буни рад этдилар, лекин саҳобалар маҳкам туриб олишди. Улар ўзлари кириб қолган боши берк кўчадан чиқишлари учун Алий розияллоҳу анҳунинг раҳбарлиги зарурлигини яхши билишар эди. Мадинаи мунавварадаги аҳвол жуда ҳам оғирлашган, йўлдан озганлар ушбу шаҳарга эга чиқиб олишган эди. Ҳазрати Алий розияллоҳу анҳу ўзлари қизиқмасалар ҳам, халифаликни қабул қилиб олдилар.
Имом Табарий Муҳаммад ибн Ҳанафийядан ривоят қиладилар: «Усмон розияллоҳу анҳу ўлдирилганида, отам билан бирга уйда эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари келиб, ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуга: «Бу киши (яъни Усмон розияллоҳу анҳу) ўлдирилди. Одамларга имом (раҳбар) лозим. Бугунги кунда бу ишга сиздан кўра ҳақли одам йўқ. Сиздан аввал Исломга кирган ҳам, сиздан кўра Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга яқин ҳам йўқ», дедилар.
Ҳазрати Алий: «Ундай қилманглар. Мен учун вазир бўлганим амир бўлганимдан яхшидир», деди.
Одамлар: «Аллоҳга қасамки, сизга байъат қилмасдан қўймаймиз», дейишди.
Ҳазрати Алий: «Ундай бўлса, масжидда. Менга байъат махфий бўлмаслиги, фақат мусулмонларнинг розилиги билан бўлиши керак», деди. У киши масжидга кирганида муҳожирлар кириб байъат қилишди. Сўнг бошқалар байъат қилишди».
Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳуга халифа сифатида ҳижрий 35 йил 25 зулҳижжа, жума куни байъат қилинди. Бу вақтда Ислом оламида фитна денгиз тўлқинидек мавж уриб турар эди.
Ҳазрати Алий розияллоҳу анҳу жуда ҳам қатъият ва жазм билан иш тутадиган, салобатли ва ҳақ йўлда шиддатли зот эдилар. У киши ўзларига байъат қилинганидан кейин дарҳол иккита фармон чиқардилар. Бу фармонларнинг иккови ҳам жуда қатъият билан чиқарилган фармонлар эди:
– Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу қўйган айрим волийларни ишдан олиш. Уларнинг кўпчилиги Бану Умайядан эдилар.
Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу қуйидаги волийларни тайин қилдилар:
Усмон ибн Ҳунайфни Басрага;
Умора ибн Шиҳобни Куфага;
Убайдуллоҳ ибн Масъудни Яманга;
Қайс ибн Саъд ибн Убодани Мисрга;
Саҳл ибн Ҳунайфни Шомга...
Тайин қилинган мазкур волийларнинг ишлари турлича бўлиб чиқди. Бундан ихтилоф кучайиб бораётгани кўринарди.
– Иккинчи фармон ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу ўз яқинларига Байтулмолдан берган совғалар ва суюрғолларни қайтариб олиш ҳақида эди.
У зотнинг бу тасарруфларидан сўнг Бану Умайя қабиласи аъзолари у кишига қарши бош кўтариб, байъат қилмасликка ўтишди. Бу ишнинг бошида Шомнинг волийси Муовия ибн Абу Суфён турар эди.
Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг давридан буён Шомнинг волийси бўлиб келар эди. У киши ўз ишини аъло даражада бажарар, ўз аҳолиси ичида жуда катта обрўга эга эди. Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳуга ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг ўлдирилганлари ва ҳазрати Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг халифа бўлганлари ҳақидаги хабар етганда, у киши янги халифага байъат қилмади. Бунинг бир неча сабаби бор эди.
1. Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг ўлимларида ҳазрати Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг ҳам айблари бор деб тушунар эди.
2. У киши Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг лашкари ичида фитначиларнинг борлигини ҳам айб ҳисоблар эди.
3. Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу бу ишларни бир ёқлик қилиб, орани очиб олмай туриб тоатни вожиб қилувчи байъат қилишга қўл урмади.
Бошқа Ислом юртларининг барча аҳолиси ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуга байъат қилдилар ва у ерларда иш ўз маромида кетди.
«Ислом тарихи» биринчи жузи асосида тайёрланди