Жорий йилнинг 18 июль кунидан “Янги Ўзбекистоннинг фидойиси бўлиб, маънавият тарғиботчисига айланамиз” ташаббус доирасида юртимизда маънавий-маърифий тарғибот тадбирлари кенг қулоч ёйди.
Эътиборлиси, ҳаёт тажрибасига эга ҳожи ота, ҳожи оналарнинг тарғибот ишларини олиб бориш, шукроналик ҳиссини янада кучайтириш ва дахлдорлик туйғусини оширишга қаратилган тадбирларни ташкил этиш борасидаги фидойиликлари ўз самарасини бермоқда.
Хусусан, шу йилги ҳожи ота ва ҳожи оналар имом-хатиб ва маҳалла фаоллари билан бирга маҳаллаларда истиқомат қилувчи ижтимоий ҳимояга муҳтож, боқувчисини йўқотган, нотинч, ажрим ёқасида турган ҳамда моддий ва маънавий кўмак зарур бўлган оилалар ҳолидан хабар олиб, қимматли ваъз-насиҳатлар билан уларнинг кўнгилларига илиқлик олиб кириш баробарида хайрия ва эҳсонлар улашмоқдалар.
Оилавий низоларни бартараф этиш, ажрим ёқасидаги оилаларни яраштириш, нотўғри йўлга кириб қолган ёшларга тўғри йўл кўрсатиш каби масалалар ижобий ҳал этилаётгани қувонарли ҳолдир. Мазкур ташаббус доирасида ишсиз фуқаролар ишга жойланди, уйи таъмирталаб бўлганларнинг хонадонлари обод қилинди. Эҳтиёжманд оилаларга моддий ёрдам кўрсатилиб, озиқ-овқат маҳсулотлари тақдим этилди.
Бу ишларга ҳудудий ҳокимликлар, Ўзбекистон мусулмонлар идораси, Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон маҳаллалари уюшмаси бош-қош бўлиб, Республика ишчи гуруҳи томонидан маҳалла раислари, фаоллари, имом-хатиблар, ҳожиларга маҳаллаларда амалга ошириладиган тадбирлар бўйича доимий тушунтириш ишлари олиб борилди.
Шунингдек, 11103 нафар ҳожилар ўз маҳаллаларидаги ижтимоий ҳимояга муҳтож, профилактик ҳисобда турувчи, кам таъминланган, боқувчисини йўқотган, нотинч оила, ажрим ёқасида турган фуқароларга бириктириш ишлари ташкил этилди.
Бириктирувга асосан, 18 июль – 4 декабрь кунлари Қорақалпоғистон Республикасида 1889 та, Андижон вилоятида 5811 та, Бухоро вилоятида 2144 та, Жиззах вилоятида 6144 та, Навоий вилоятида 874 та, Наманган вилоятида 6700 та, Самарқанд вилоятида 9001 та, Сирдарё вилоятида 1361 та, Сурхондарё вилоятида 1797 та, Тошкент вилоятида 2058 та, Фарғона вилоятида 2066 та, Хоразм вилоятида 4165 та, Қашқадарё вилоятида 4217 та, Тошкент шаҳрида 5116 та, жами 53 343 та тадбирлар ўтказилди.
Ҳудудларда 11103 та ҳожилар иштирокида 313 138 та фуқаролар ҳолидан хабар олиниб, маҳалла раислари, имом-хатиблар билан биргаликда суҳбатлар ташкил этилди.
Маҳаллалардаги кам таъминланган, боқувчисини йўқотган, эҳтиёжманд оилаларга маҳалла ва ҳожилар томонидан 3 млрд. 238 млн. 541 минг сўм миқдоридаги моддий ёрдам, 3 млрд. 682 млн. 635 минг сўм миқдоридаги озиқ-овқат маҳсулотлари тақдим этилди.
Шунингдек, 4818 марта тинчлик қадри ва шукронилик, 3318 маротаба ёшлар тарбияси, иллатларга қарши кураш, 2697 маротаба илм-маърифатга тарғиб, 3565 маротаба ёт ғояларга қарши кураш, 7462 маротаба оилавий жанжал ва ажримлар йўналишларида ишлар олиб борилди.
Шу кунга қадар, умум ҳисобда 53 343 та тадбирлар ўтказилиб, унга 313 138 нафар фуқаро қамраб олинди.
Мазкур хайрли ташаббус доирасидаги ишлар давом этмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
1. Олимнинг тўлиқ исми шарифи Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Абу Мансур Мотуридий Самарқандий Ансорий.
2. Камолиддин Баёзийнинг таҳқиқига кўра бу зотнинг насаби улуғ саҳобий Абу Айюб Ансорийга бориб тақалади.
3. Абу Мансур Мотуридийнинг қайси йилда туғилгани аниқ маълум эмас. Аммо устози Муҳаммад ибн Муқотил Розий ҳижрий 248 (милодий 862) йилда вафот этгани айтилган. Шунга кўра, Абу Мансур Мотуридий ҳижрий 240 (милодий 854) йилдан олдин туғилгани тахмин қилинади.
4. Имом Мотуридий кўплаб устозлардан таълим олган. Қуйидагилар уларнинг энг машҳурлари:
5. Ушбу олимлар Имом Мотуридийни Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳгача бўлган санадини боғловчи устозлар ҳисобланади.
6. Имом Мотуридийнинг шогирдлари унинг илимй меросини давом эттириб, бу таълимотни ривожлантирганлар. Масалан:
7. Абу Мансур Мотуридий тафсир, усулул фиқҳ ва ақоид каби шаръий илмларнинг турли йўналишлари бўйича асарлар таълиф этган.
8. Тафсир йўналиши бўйича “Таъвилоту аҳли сунна” номли тафсир ёзган.
9. Усулул фиқҳ йўналишида “Маъхозуш шароиъ” (Шаръий ҳукмлар манбаси) ва “Жадал” (Илмий баҳслар) номли иккита китоб ёзган.
10. Уламолар Абу Мансур Мотуридий ақоид илми бўйича ёзган асарларини ўрганиб чиқиб, уларни уч турга ажратганлар:
11. Абдулҳай Лакнавий “ал-Фавоидул-баҳия” асарида Имом Абу Мансур Мотуридийни мутакаллимлар имоми ва мусулмонларнинг тўғри ақидасини асослаб берган буюк аллома сифатида тавсифлайди. Унинг таъкидлашича, Имом Мотуридий беназир асарлар яратиб, ботил ақида вакилларининг бузғунчи ғояларига раддиялар берган.
12. Уламолар айтадиларки, Ҳужжатул Ислом (Ислом дини ҳужжати) дейилганда фақат Имом Ғазолий тушунилганидек, Имомул ҳудо (тўғри йўлга бошловчи) дейилганда ҳам фақат Имом Мотуридий тушунилади.
13. Бутун ҳаётини илм маърифат ўрганиш ва уни ёйиш билан ўтказган Абу Мансур Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ ҳижрий 333 (милодий 945) йилда тахминан тўқсон беш ёшида Самарқандда вафот этган ва Чокардиза қабристонига дафн этилган.
14. 2020 йил Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузурида “Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази” ташкил этилган.
15. Шунингдек, 2025 йил март ойида Давлатимиз раҳбари томонидан буюк олимга юксак ҳурмат ифодаси ўлароқ “Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарор қабул қилинди.