Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
22 Май, 2025   |   24 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:20
Қуёш
04:58
Пешин
12:25
Аср
17:28
Шом
19:45
Хуфтон
21:16
Bismillah
22 Май, 2025, 24 Зулқаъда, 1446
Мақолалар

«Отамнинг қадрига етмадим» — падаридан орланган ўғилнинг надоматлари (ҳаётий ҳикоя)

13.12.2024   3642   8 min.
«Отамнинг қадрига етмадим» — падаридан орланган ўғилнинг надоматлари (ҳаётий ҳикоя)

«Маълум бўлишича, менга қарз бериб ололмай юрганлардан икки нафари уйимизга борган. Улар отамга мени қарзни қайтармай қочиб юрганим ҳақида гапиришган. Отам бундан қаттиқ таъсирланган ва йигитлар кетгандан сўнг мазаси бўлмай, миясига қон қуйилибди. Сўнг комага тушиб қолибди».

“Ҳаётий ҳикоялар” рукнидан берилаётган навбатдаги ҳикоямиз қаҳрамони кўзи ожиз отасидан орланиб охирида афсусланиб қолган йигит.

У мактубида отасининг ўлимига айбдорлигини, унинг дуосини олмаганидан афсусдалигини ҳикоя қилади.

«Эсимни таниганимда онам соғлом, отамнинг эса кўзи ожизлигини билганман. Аввалига ҳеч нарсани ўйламаганман.

Мактабга борганда эса... Ёш бола эдик, гоҳида айрим синфдошлар билан ниманидир деб талашардик, жанжаллашардик. Бундай рақобатда кўпинча мен ғолиб чиқардим.

Ана шунда илк бор «кўрнинг боласи» деган ҳақоратни эшитганман ва бу менга ёмон таъсир қилган.

«Кўрнинг боласи» деганларнинг бир-иккитасини боплаб дўппослаганимдан сўнг бу ҳақоратни олдимда айтмайдиган бўлишди. Бироқ билардим, орқаворатдан айтишарди.

Ўшанда нафақат шу сўзларни айтган синфдошимдан, балки отамдан ҳам хафа бўлганман.

Энди ўйлаб кўрсам, инсон қай ҳолатда, ким бўлиб туғилишни ўзи ҳал қилмайди, бу илоҳий тақдир. Лекин ўша пайтда менга буни ҳеч ким, ҳатто ота-онам ҳам тушунтирмаган эди. Балки тушунтиришганда ҳам тушунмасдим.

Ҳар гал кўчадан уйга кириб отамга кўзим тушганда «Кўрнинг боласи» деган ҳақоратли сўз миямда айланарди ва отамни ёмон кўриб қолгандим.

Отам уйланиш учун совчи юборганда онамнинг ота-ота онаси «Болам, сени унга узатиш ҳеч нарсамас, ҳеч ким ўзи хоҳлаб кўзи ожиз бўлиб туғилмайди. Бироқ бошқа масала бизни ўйлантиряпти. Мабодо боланг ҳам кўзи ожиз туғилса нима бўлади? Бир умр иккита ногиронни ўзинг оқ ювиб оқ тараб, боқишга мажбур бўласан», дейишган экан.

Шунда онам «пешонамдан кўраман» деб жавоб берган ва отамга турмушга чиққан экан. Чунки отам, кўзи ожиз бўлса ҳам ўзини ўзи эплай оларди. Бунинг устига кўзи ожизлар мактабида ўқиган, саводи бор эди.

Ўзи ўқиган мактабда ҳунар ўрганган ва ўшанинг орқасидан бир-икки сўм даромад ҳам қилиб, рўзғор тебратган.

Мен соғлом туғилганимдан сўнг отам ва онам хурсанд бўлган ва мени жуда эрка қилиб ўстирган. Ана шу нарса менинг тарбиям бузилишига ва кейинчалик отамни ёмон кўриб қолишимга сабабчи бўлди.

Йўқ, бу билан ўзимни оқламоқчи эмасман. Отам тилла одам эди. Бироқ мен тарбиянинг жилла қурса бир қисмини уйда, ота-онамдан олган эдим.

«Болам, нима егинг келяпти?» «Қорнинг оч қолмадими?» «Болам, мана сенга ўйинчоқлар». Қисқаси онам оғзимдан номи чиққан нарсани муҳайё қилишга ҳаракат қиларди.

Мактабнинг юқори синфларига ўтганимдан сўнг отамдан жирканиш ҳисси кучайди. Уйда кўп турмайдиган бўлдим. Эрталаб мактабга деб чиқиб кетардим ва ярим кечада келиб ухлардим.

Кўп ўтмай сигарет чекишни ўргандим. Қўли эгрига айландим ва қўни-қўшниларнинг нарсаларини ўғирлай бошладим.

Мендан гумон қилишди, лекин «ушлаб олмагунча ўғри ўғри эмас», дейилгандай йўқолган нарсаларни гарданимга қўя олишмади.

Ўшанда чекишни бошлаганим ва ўғрилик қилаётганимни онам билиб қолганди. Лекин хафа қилиб қўймасин деб отамга айтмас, ўзимга ҳам индамасди.

Шу алфозда мактабни битирдим ва яна бир-икки йил бекорчи бўлиб, отам ишлаб топган пул ва нафақа ҳисобидан яшаб юрдим. Сўнг маҳалладошларга қўшилиб Россияга бориб ишлаб келдим.

Шунда ота-онам оилали бўлса эси кириб қолар дейишдими, мени уйлантириш учун қиз қидира бошлашди. Отамнинг кўзи ожиз бўлса ҳам маҳалладагилар уни ҳурмат қиларди.

Бироқ гап унинг ноқобил ўғли, яъни мен ҳақимда кетганда бундай деб бўлмасди. Маҳаллада номим ёмонга чиқиб бўлганди.

Онам қидириб-қидириб қўшни маҳалладан бир қиз топди, тез орада тўйимиз бўлди. Шундан сўнг саёқ юришларимни бироз камайтирдим. Бу орада фарзандларим туғилди.

Бир неча йил баҳордан кузгача Россияда ишладим, қишда уйда бўлардим. Аммо Россияда ҳам тузук ишлаганим йўқ.

Бир жойда ишладик, ойлигимизни беришмади. Бошқасидан олган пулларни ўша ёқда рус қизлари билан кайф-сафо қилишга сарфлаб юбордим. Қисқаси, уйга пул жўнатмадим. Баъзи йилларда қайтишга йўлкира учун қарз олишга тўғри келди.

Ўша пайтларда бир-икки сўм ишлай, оиламга ёрдам бўлсин деб умуман ўйламасдим. Отам ногиронлик нафақасини оларди. Камига уйда у-бу нарса ясаб сотарди ва рўзғорни амаллаб ўтказарди.

Мен эса рўзғорни отам эплаяпти-ку деб тараллабедод қилиб юрардим. Россияда пул ишлай олмагач ўзимизда бир устага шогирд тушдим. Уста оилавий аҳволимизни биларди ва менга ёрдам бўлсин деб яхши ҳақ тўларди.

Бироқ менинг эрка ўсганим, дангасалигим ва ҳаётда аниқ мақсадим йўқлиги туфайли ишга кечикиб борардим. Айтилган вазифани вақтида бажармасдим. Ахири устанинг жонига тегди ва мени қувиб юборди.

Шундан сўнг кўнглим Тошкентга ишга боришни тусаб қолди. Кетишдан аввал бир нечта маҳалладошимиздан қарз олдим. Бироқ бирортасини қайтармадим.

Тошкентда ҳам тайинли бир ишнинг бошини тутмадим. Уйга қуруқ қўл билан қайтганим етмагандай, пойтахтга қайтишда танишларни алдаб, улардан қарзга деб пул олардим.

Ўша пуллар ҳисобидан пойтахтга бориб бир муддат яшайман ва қайтиб келаман. Сўнг кетишда яна бошқаларни аврайман.

Пойтахтда юришнинг ўзи бўлмайди, гоҳида машина ювадиган жойда ишлайман. Баъзида мардикорчиликка чиқиб, енгилроқ иш бўлса борардим. Бироқ ишлаган пулларим ўзимдан ортмасди.

Бу орада Тошкентда ёши каттароқ аёл билан танишиб қолдим. У бирга яшашни таклиф қилганди, жон деб рози бўлдим. Чунки тунаб қоладиган тайинли жойим йўқ эди.

Шу тариқа оиламни, ота-онамни унутиб Тошкентда яшай бошладим. Гоҳ-гоҳида хотиним ёки онам қўнғироқ қилиб турарди.

Кунларнинг бирида онам тунда қўнғироқ қилиб қолди. Кўтарсам йиғлаяпти. «Отанг комага тушиб қолди, шифохонада...» Бу гапдан ҳайрон бўлдим, отамнинг соғлиги яхши эди-ку.

Ўша заҳоти Тошкентдан йўлга чиқдим, тўғри шифохонага бордим. Отам уч кун комада ётиб, ўзига келмасдан вафот этди.

Маълум бўлишича, менга қарз бериб ололмай юрганлардан икки нафари уйимизга борган. Улар отамга мени қарзни қайтармай қочиб юрганим ҳақида гапиришган.

Отам бундан қаттиқ таъсирланган ва йигитлар кетгандан сўнг мазаси бўлмай, миясига қон қуйилибди. Сўнг комага тушиб қолибди.

Отамни қабрга қўйиб келгандан сўнг мени суяб турган тоғ қулаганини тушуниб етдим, аммо энди кеч эди. Отам 50 ёшида дунёдан ўтди.

Отамга етказган озорларимдан афсусдаман, аммо энди уни ортга қайтариб бўлмайди. У айни болаларининг ҳузурини кўрадиган, набиралари билан овунадиган ёшида рўшнолик кўрмай кетди.

Ғайрат Йўлдош
тайёрлади.

Бошқа мақолалар

Катарактанинг давоси

21.05.2025   1666   7 min.
Катарактанинг давоси

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


(Қуръоний дори)

Савол: Кўзга оқ тушганда жарроҳлик ёки дори томизишдан бошқа муолажалар ҳам борми?

Жавоб: Илмий қўлланма ва илмий назарияларда умумий уринишлар бор. Улар кўпроқ протеинни алмаштиришга, хусусан, оқ тушган кўзни аввалги ҳолатига қайтаришга қаратилган. Гоҳида кимёвий йўл билан имкон топилади. Бу ўзгартириш жузъий холос, мукаммал бўлмайди. Аммо кимёвий йўлни кўз гавҳаридаги протеинга қўллаш мумкин эмас.


Савол: Мана шундай нуқсонли ечимларгина мавжуд бўлган касалликка қандай қилиб сиз Қуръони карим орқали даво топдингиз?

Жавоб: Юқорида айтиб ўтганимдек, кўз гавҳарининг ташқи юзаси парда билан қопланган бўлиб, унда протеин бор. Ўша протеиннинг таркиби ўзгарса, гавҳарнинг ҳолати ҳам ўзгариб, оқибатда хиралик келиб чиқади. Шунинг учун биз ўша протеиндаги физиологик ўзгаришни тиклашнинг табиий услубини қидирдик. Бунда бизга Юсуф сурасидаги қуйидаги оятлар ёрдам берди:

«У булардан юз ўгириб, «Эсизгина Юсуф!» деди ва қайғудан кўзларига оқ тушди. У дардини ичига ютди (ожиз бўлиб қолди)» (84-оят). Юсуф алайҳиссалом Роббимиздан келган ваҳий сабабли акаларидан оталари ҳузурига кўйлагини олиб боришни талаб қилдилар:

«Мана бу кўйлагимни олиб бориб, отамнинг юзига ташлангиз, кўзи очилур. Сўнг барчангиз аҳлингиз ила ҳузуримга келинглар. Карвон (Мисрдан) йўлга чиққан вақтда оталари (Яъқуб алайҳиссалом ўз уйларида туриб, ҳузиридаги кишиларга): «Мени ақлдан озган деманглар у, лекин мен Юсуфнинг ҳидини сезмоқдаман», деди. Улар: «Аллоҳга қасамки, албатта, сен эски адашувингдасан», дедилар. Хушхабарчи келиб, (кўйлакни) унинг юзига ташлаган эди, у яна кўрадиган бўлди. У: «Мен сизларга: «Аллоҳдан сизлар билмайдиган нарсани биламан», демаганмидим?» деди» (Юсуф сураси, 93–96-оятлар).

Юсуф алайҳиссаломнинг кўйлакларида қандай шифо бўлиши мумкин эди? Бу ҳақда ўйлаб-ўйлаб, тердан бошқа нарсани топмадик. Шундан сўнг инсон танасидан ажраладиган тернинг таркибий элементларини ўргандик. Анъанавий жарроҳлик йўли билан кўздан чиқариб олинган, хиралашган гавҳарни олиб, терга ботириб кўрганимизда унинг бироз шаффофлашганини кўрдик. Сўнгра савол туғилди: бу ҳолатда тердаги барча моддаларнинг шундай таъсири борми ёки ундаги қайсидир бир модданингми? Жавоб шуки, бу унинг таркибидаги бир модданинг – карбамиднинг («мочевина») таъсири экан. Бу моддани кимёвий усул билан ҳам тайёрлаб, лаборатория шароитида кўзи хиралашган ёки кўзига оқ тушган ҳайвонларда синаб кўрилди. Бироқ кузатувлар давомида кимёвий йўл билан тайёрланган ўша малҳам бу касалликни тузатмади, балки кўз гавҳарига оқ тушишига сабаб бўлди. Бу нарса йўналтирилган махсус чироқ (slit lamp), ультратовуш ҳамда кўз гавҳаридан аксланган ультрабинафша нур ёрдамида текшириб кўрилди. Бундан кейин компьютердаги физиологик окулярда 250 минг доллар тўлаб, ярим соат тажриба ўтказилганида унинг ёруғлик акслантириш даражаси 2 фоиздан ошмади. Лекин инсон теридан тайёрланган томчи қуйилганда 15 дақиқада 2 фоиздан 60 фоизга ёруғлик дарчаси очилди. 20 дақиқада 90 фоизга зиёдалашди. 30 дақиқада 95 фоизга зиёдалашди. 60 дақиқада 99 фоизга зиёдалашди.


Савол: Бу томчида ножўя таъсирлар кузатилдими?

Жавоб: Мутлақо. Тер танадан ажралиб чиқадиган модда бўлиб, юқорида айтганимиздек, унинг таркиби карбамиднинг таркиби билан деярли бир хил. Шунинг учун бу малҳам концентрациясини ўн баробарга ошириб, ҳайвонларда тажриба ўтказиш лозим. Бунда малҳам организмга оғиз орқали ёки бевосита юракнинг протеин пардасига киритиш орқали сингдирилди. Ушбу тажрибада ҳам ножўя таъсирлар кузатилмади, малҳам жигар, буйрак, мияга ёки қон таркибига умуман таъсир кўрсатмади.


Савол: Бу тажриба қуёнлар устида ўтказилган экан. Агар буни инсоннинг физиологик кўзи устида ўтказилса, нима бўлади?

Жавоб: Бундай тажриба 250 та кўнгилли иштирокчи устида ўтказилганида 90 фоиздан кўпроқ кишиларнинг кўзидаги оқлик кетиб, кўриши аввалги ҳолига қайтди. Клиник текширувлар шуни кўрсатдики, қолган 10 фоиз кишиларнинг кўз гавҳарида шаффофлик кузатилган, бироқ кўз тўрида бошқа касаллик бўлгани учун уларнинг кўриши яхшиланмаган.


Савол: Ана шу томчи кўздаги катарактадан бошқа кўз касалликларига шифо бўла оладими?

Жавоб: Ҳа, кўздаги шох пардага ҳам шифо бўлади. Кўз заифлашганда оқлик юзага келиши ана шу шох парда сиртида содир бўлади. Бу қон қуйилгандаги ёки шох парда таркибидаги протеинининг табиатида ўзгариш бўлгандаги ҳолатдир. Тажрибалардан собит бўлдики, ушбу томчини икки ҳафта давомида ҳар куни икки мартадан қуйиб борилса, кўриш хусусияти яхшиланиб, асл ҳолига қайтади.


Савол:  Шох пардадаги оқлик авваллари қандай муолажа қилинар эди?

Жавоб: Авваллари ўлган кишининг кўз шох пардасини кўчириб ўтказиш орқали муолажа қилинар эди. Илова қилиб айтадиган бўлсак, бунда кўриш қуввати аввалги ҳолига қайтмас эди.


Савол: Сиз ўзингизни қандай ҳис қилдингиз? Чунки сиз бутун инсониятга Қуръон воқелигидан муолажа тақдим қилдингиз. Ваҳоланки, ичимиздаги баъзи кишилар дунёвий ишларга ёки илмий баҳсларга Қуръоннинг алоқаси йўқ деб ҳисоблашади.

Жавоб: Мен бу ишим билан илмнинг закотини адо қилдим, деб ҳисоблайман. Ахир молнинг закоти чиқарилганидек, илмнинг ҳам закоти чиқарилади-ку? Ахир илм инсонларнинг яхши кунига хизмат қилиши керак! Бундан ташқари, ушбу амалий тажриба сабабли Қуръони каримнинг азаматини ва улуғлигини яна бир бор ҳис этдим. «Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз. У золимларга зиёндан бошқани зиёда қилмас» (Исро сураси, 82-оят). Шунга биноан, бу улуғ Китобга қайтишни умид қиламан. Агар ҳақиқий маънода қайтсаккина, аввалги давримизни қўлга киритиб, бутун инсониятни ҳидоятга чорлай оламиз.


Савол: Бу дори бозорларга чиқарилганида унга «Қуръоний дори» деб ишора қилинадими?

Жавоб: Ҳа, биз бу дорини ишлаб чиқарувчи ширкатга «Бу Қуръоний дори», деб ёзиб қўйишни шарт қилганмиз. Токи бутун олам ана шу Қуръоннинг ростлигини, дунё ва охиратда одамларни бахтли қилишда фаол эканини билсин. Суҳбатимиз охирида янги бир баҳсни, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳадиси шарифда васф қилганларидек, кўз тиббиётидаги бошқа бир дорини тақдим этмоқчиман. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) «Қўзиқорин ҳам бир овқат тури бўлиб, унинг суви кўз учун шифодир», деганлар.

Иншааллоҳ, Аллоҳнинг изни билан мана шу баҳс ҳам келажакда кенг қамровли илмларни очиб беради.

“Қуръон ва Суннатдаги илмий мўъжизалар” китобидан