Республика кўз касалликлари клиник шифохонаси бош шифокори Отабек Икромов “пақилдоқ” ва салютлардан олинган жароҳатларнинг инсон кўриш аъзоларида қолдирадиган оғир асоратлари ҳақида маълумот берди:
– Ҳар йили Янги йил арафасида, байрамдан олдин ва байрамдан кейинги кунларда, "пақилдоқ" ва салютлардан олинган жароҳатлар туфайли клиникамизга кўплаб мурожаатлар бўлади. Уларда юз соҳаларининг, пешона соҳасининг куйиши билан биргаликда кўз кўрув аъзоларининг шикастланиши, кўриш фаолиятининг бузилиши ёки бутунлай йўқолиши ҳолатлари кузатилади. Даволаш чора-тадбирларига қарамасдан, айрим беморларда оғир асоратлар кузатилади – кўриш аъзолари шикастланиб, кўриш қобилияти бутунлай йўқолади. Ҳаттоки, пиротехника воситалари сабабли болалар умрбод ногиронликка маҳкум бўлиб қолади.
Кўзнинг пиротехника воситалари таъсирида куйиши бир неча даражага бўлинади. Биринчи даражали куйишда беморларда кўз соҳасида қичишиш, қизариш шикоятлари кузатилса, иккинчи даражали куйишда кўз олмасида, кўзнинг шиллиқ пардасида гиперемиялар, шохпардада бироз шиш кузатилади. Шу билан биргаликда, юз аъзоларининг, пешона соҳасининг куйиши кузатилади. Учинчи даражали, яъни оғир даражали куйишда эса шох парданинг хиралашиши, қовоқлар некрози, юзнинг тўлиқ куйиши рўй беради. Тўртинчи даражали, яъни ўта оғир даражадаги куйишда кўзнинг барча органлари, шох парда ва бошқа тўқималарнинг куйиши, хиралашишлар ва чуқур некрозлар кузатилади.
Шунинг учун ота-оналардан, мактаб муассасаларидан ва барча масъул бўлган ташкилотлардан болаларга бу тўғрисида тўғри тушунча бериб, ҳар хил “пақилдоқ“лардан, пиротехника воситаларидан фойдаланмасликка чақиришларини сўрайман. Фарзандларимизнинг саломатлиги бир зумлик завқ ва ўйинқароқлиги ортидан хавф остида қолмасин!
ЎзА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Фақиҳларнинг фиқҳга берган таърифларида «далил» деган сўз борми? Йўқ. Улар фақат мукаллафларнинг амаллари ҳақида гапиришди, ҳукмларнинг мукаллафларга нисбатан жорий бўлиш ҳолатларига эътибор қаратишди. Демак, умумий қилиб айтадиган бўлсак, фиқҳга икки хил таъриф берилди. Бири усулий уламоларнинг таърифи, яъни «Қуръон ва Суннатдан ҳукмларни қай тарзда чиқариб олиш ҳақидаги илм» деган таъриф. Иккинчиси фуқаҳолар берган таъриф бўлиб, унда ҳосил бўлган ҳукмларнинг мукаллафларга қандай жорий қилиниши асосий ўринга қўйилди. Бу ҳукмлар мутлақ мужтаҳидлар тарафидан чиқарилади. Ҳукмни фақат мутлақ мужтаҳид чиқара олади. Ана шу мужтаҳид муайян бир ҳукмни Қуръон ва Суннатдан қандай чиқарганини ўрганиш усул илмининг мавзусидир. Чиқарилган ҳукмни ўзимизга ва жамиятга татбиқ қилиш эса муфтий ва фақиҳларнинг ишидир.
Демак, фиқҳга икки хил қараш мумкин экан: ҳукмни чиқариб олиш ва уни татбиқ қилиш. Бизнинг хатоимиз шуки, ҳукмни ишлаб чиқиш билан уни татбиқ қилиш орасидаги фарқни тушунмаяпмиз. Тушунмаганимиз учун ҳам кераксиз гапларни гапиряпмиз. Биз юқорида айтиб ўтган икки йўналиш – таҳаллул, яъни динга енгил қараш ва ташаддуд, яъни динда ғулувга кетиш йўналишлари ё иккинчи таърифдан бехабар қолишди, ёки унга эътиборсиз қарашди. Улар фақат биринчи таърифни, яъни ҳукмни қай тарзда ишлаб чиқишни изоҳлашди.
«Ҳанафий мазҳабига теран нигоҳ» китобидан