Бугун, 16 декабрь куни Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Дин ишлари бўйича қўмита ҳамкорлигида ўтказиб келинаётган намунавий-амалий тадбирларнинг навбатдагиси Мирзо Улуғбек туманида ўтказилди. Тадбирда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Зайниддин домла Эшонқулов бошчилик қилди.
“Тепа” жоме масжидида ўтказилган ташкилий йиғилишда Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассислари, Тошкент шаҳар вакиллиги раҳбарияти, туман-шаҳарлар бош имом-хатиблари ҳамда отинойилари, шунингдек, Мирзо Улуғбек туманидаги масжидлар имом-хатиблари, ноиблари, отинойилар, “Ҳаж-2024” зиёратчилари, МФЙлар раислари иштирок этди.
Мажлисда Зайниддин домла Эшонқулов кун давомида амалга ошириши лозим бўлган ишлар ҳақида сўз юритиб, Ишчи гуруҳ аъзолари ҳамда имом-хатиблар ҳамкорлигининг муҳим жиҳатларини тушунтирди.
Сўнгра ишчи гуруҳ аъзолари тумандаги муаммоли ва эҳтиёжманд оилаларга кириб, ҳол-аҳвол сўрадилар. Уларнинг таклиф, фикр, мулоҳазаларини тингладилар. Хусусан, имом-хатиблар 7 тоифага мансуб 103 та оилага, отинойилар 5 тоифага мансуб 25 та оилага, умумий ҳисобда 128 та оилага кириб, маънавий-маърифий тарғибот ҳамда амалий ёрдам тадбирларини олиб бордилар.
Нотинч бўлиб турган 13 та оила ўрганилиб, уларга насиҳат қилинди. Муаммонинг асл сабабларини бартараф этиш, аразлашганларни яраштириш чоралари кўрилди. Ногирон ва касалманд, эҳтиёжманд фуқаролар, шунингдек табаррук ёшдаги қариялар яшайдиган 38 та оилаларга кирилиб, улардан кўнгил сўралди, совға-саломлар берилди, даволаниш ва дори дармон учун моддий ёрдам кўрсатилди.
Тадбир доирасида “Тўқайтепа” жоме масжиди имом-хатиби Мамадалиев Саъдулло ташаббуси билан саховатпеша ҳомийлар кўмагида “Алишеробод” маҳалласида истиқомат қилаётган ногиронлиги бўлган, уй-жойга эҳтиёжи бор 3 фарзандли ёлғиз аёл Қурбонова Ирода оиласига маҳаллада қад ростлаган кўпқаватли уйлардан икки хонали хонадон хайрия сифатида ҳадя қилинди
Ҳомийларни жалб қилган ҳолда эҳтиёжмандларга озиқ-овқат, кийим-кечак, уй-рўзғор буюмлари тарқатилди. Улар орасидан ўта ночор бўлганларининг моддий таъминотидан хабардор бўлиб туриш режалаштирилди.
Шу куни Ишчи гуруҳ аъзолари ўзларига бириктирилган масжидларда пешин намозини адо қилиб, йиғилган қавмга долзарб мавзуларда маъруза қилиб бердилар.
Шунингдек, Ишчи гуруҳ аъзолари тумандаги имом-хатиблар фаолиятини ўрганишди. Жумладан, низом асосида иш ва ҳужжат юритиш, жамоани бошқариш, масжидни озода сақлаш, унда қулай шароитлар ҳозирлаш жиҳатлари кўриб чиқилди.
Тадбир сўнгида амалга оширилган ишлар таҳлил қилиниб, Мирзо Улуғбек тумани имом-хатибларнинг маънавий-маърифий ҳамда масжид бошқарувидаги фаолиятида кузатилган камчиликларни бартараф этиш юзасидан кўрсатма ва тавсиялар берилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
"Ли ийлафи қурайш" сураси, Қурайш қабиласига берилган неъматларга урғу беради.
Бу суранинг нозил бўлиши сабабини ўрганганда, Аллоҳдан янада қўрқиш ҳисси пайдо бўлади. Бу сура ҳаётдаги муҳим муаммолардан бири - неъматга одатланиб, уни қадрсизлантириш ҳақидадир.
Аллоҳ қурайшликларни икки мавсум - қиш ва ёздаги савдо сафарлари орқали тирикчиликларининг яхши кетишига одатланиб қолганликлари, лекин улар бу неъматларнинг ҳақиқий Эгасини тан олиб, шукр қилмаганларини айтади.
Жоҳилият даврида Қурайш қабиласи фақирлик ва очарчиликда яшаган, ҳаётлари жуда ночор ва қийин бўлган. Ҳаттоки, қашшоқлик кучайганида, баъзилар ўз оиласини олиб, “хубо” деб аталган жойга боришар ва ўша ерда очликдан ҳаммаси ҳалок бўлгунига қадар қолишарди. Бу одат жоҳилият даврида “иътифар” деб номланар эди.
Макканинг катта тожирларидан бўлган Ҳошим ибн Абдуманофга бир куни Бани Маҳзум қабиласининг барча аъзолари жуда қаттиқ очликда қолиб, ҳалок бўлиш арафасида экани ҳақидаги хабар етади. У Аллоҳнинг байти Каъбанинг хизматида турган одамларнинг шундай қашшоқлик ва ўта жоҳилона аҳволда эканликларидан ўкинди ва қаттиқ ғазабланди.
Шу сабабдан Ҳошим ибн Абдуманоф бу ёмон одатни ўзгартиришга қарор қилди ва қуйидагиларни амалга оширди:
– Сизлар Аллоҳнинг байтини хизматида бўлатуриб бутун арабларга ўзингизни шарманда қиладиган ёмон одатларни жорий қилгансизлар, деди ва бир қабилани бир нечта уруғларга бўлиб ташлади. Ҳар бир уруғдаги бой кишилардан ўз қариндошлари билан мол-мулкини тенг бўлишишни талаб қилди. Шундай қилиб, камбағал ҳам бой билан тенг бўлди.
Шундан кейин у Қурайш қабиласига тижорат усулларини ўргатди ва уларни йилда икки марта тижорат сафарига чиқиш йўлларини белгилаб берди. Ёзда мева-сабзавотлар савдоси учун Шомга, қишда эса, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари савдоси учун Яманга сафарларини ташкил қилди.
Шундай қилиб, Шом ва Яманнинг баракаси Маккага олиб келинди ва қурайшликларнинг иқтисодий ҳолати яхшиланди. Шу билан бирга, “иътифар” одати ҳам йўқ бўлди. Бироқ, вақт ўтиши билан Қурайш қабиласи Аллоҳнинг бу неъматларига шукр қилиш ўрнига, уларга одатланиб қолди ва неъматни қадрламай қўйди. Неъматга ношукурлик қилиш – бу унга одатланиб, уни неъмат деб билмасликдир.
Қурайш қабиласи Аллоҳ томонидан туширилган неъматларга одатланиб, уни қадрсизлантиргани учун Аллоҳ уларга бу сурани туширди: "Мана шу Байт (Каъба)нинг Парвардигорига (шукрона учун) ибодат қилсинлар. Зеро, У уларни очликдан (қутқариб) тўйдирди ва хавфу хатардан омон қилди".
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ