Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
1. Ёлғон қасам ичишдан қайтардилар.
2. Кумуш идишда ичишдан қайтардилар.
3. Эркакларни ипак кийим кийишдан қайтардилар.
4. Меваларни етилиб пишишидан аввал сотишдан қайтардилар.
5. Никоҳсиз жинсий алоқалардан қайтардилар.
6. Хамр сотиб олишдан ва уни ичишдан қайтардилар.
7. Бир савдо келишувида икки савдо қилишдан қайтардилар.
8. Ўзида бўлмаган нарса билан савдо қилишдан қайтардилар.
9. Йўқолган нарсани масжидда эълон қилишдан қайтардилар.
10. Ҳайвонларни юзига уришдан қайтардилар.
11. Таом ва ичимликка пуфлашдан қайтардилар.
12. Эркак кишини мақбарада ва туя боғланадиган жойда намоз ўқишдан қайтардилар.
13. Арини ўлдиришдан қайтардилар.
14. Ҳайвонларга белги, тамға босишдан қайтардилар.
15. Аллоҳдан бошқани номига қасам ичишдан қайтардилар.
16. Жума хутбаси вақтида сўзлашдан қайтардилар.
Иккита бир-бирига ўхшаш оят, лекин Аллоҳ таоло уларни икки хил хулоса билан якунлаган:
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ (34)
"Ва агар Аллоҳнинг неъматларини санашга уринсангиз, уларни санаб тугата олмайсиз. Албатта, инсон зулмкор ва ношукрдир" (Иброҳим сураси, 34-оят).
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (18)
"Ва агар Аллоҳнинг неъматларини санашга уринсангиз, уларни санаб тугата олмайсиз. Албатта, Аллоҳ мағфиратли ва марҳаматлидир" (Наҳл сураси, 18-оят).
Биринчи оятда: Инсоннинг Аллоҳга муносабати билан тугатилган!
Иккинчи оятда: Аллоҳнинг бандага муносабати билан тугатилган!
Аллоҳ таоло нақадар буюк Зот! Инсон эса нақадар ожиз ва нодон мавжудот.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ