Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Шариатимиз доимо мутаассибликка қарши бўлиб, Қуръони карим оятлари ва ҳадиси шарифларда бу иш қораланган. Мутаассиблик оқибатида доимий равишда динга зарар етказилди, бу ҳол ҳозирда давом этмоқда. Мутаассибликдан ёшларни ҳимоя қилиш учун унинг мазмун-моҳиятини, олимлар унга қандай таъриф берганини билишимиз лозим.
Мутаассиблик бирон эътиқодга ёки дунёқарашга ўта берилганлик, ўз фикрида қатъий туриб олиб, бошқаларнинг фикрини инобатга олмаслик ҳамда инкор қилиш ва ҳамиша ўзини ҳақ деб билишдир. Ҳозирги замон тили билан бу фанатизм ҳам дейилади.
Мутаассиб киши кўр-кўрона, хоҳ тўғри, хоҳ нотўғри бўлсин ўзига маъқул бўлган бир фикрда маҳкам туриб, ўзини фикрини ҳақ, бошқаларникини ноҳақ деб эътиқод қилган ҳолда ўз тушунчасини амалда кўрсатишга ҳаракат қилади.
“Кашшофу истилоҳотил фунун” китобида: “Мутаассиблик, гарчи далил кўриниб турган бўлса ҳам, бир томонга мойиллик туфайли ҳақни рад этишдир”, деб таърифланган.
Уламолардан Аллома Тафтазоний раҳимаҳуллоҳ: “Мутаассиблик ҳақ зоҳир бўлса ҳам уни тан олмасликдир”, деб айтган.
Шайх Аловуддин Бухорий раҳматуллоҳи алайҳи: “Далил зоҳир бўлганда, ақидаси ҳақни тан олишдан тўсадиган киши мутаассиб ҳисобланади”, деган.
Содруш шариъа Убайдуллоҳ ибн Масъуд Маҳбубий эса: “Билингки, бидъат икки ишнинг биридан пайдо бўлади. Биринчиси мутаассибликдан, иккинчиси аҳмоқликдан. Бир инсон ақли жойида бўлган ҳолида қалбидаги ақидаси бузуқ бўлгани боис ҳақни тан олмасдан катта кетса, ана шу кимса мутаассиб бўлади”, деб айтган.
Аллоҳ таоло бундай кимсаларга таҳдид қилиб Нисо сурасининг 15-оятида: «Ким ўзига ҳидоят равшан бўлгандан кейин Пайғамбарга хилоф қилса ва мўминларнинг йўлидан бошқа йўлга юрса, кетган томонга қўйиб қўямиз ва жаҳаннамга киритамиз. У қандоқ ҳам ёмон жой!», деб айтган.
Шунингдек, мутаассиб киши жамият ичида тарафкашлик ва бўлиниш юзага чиқишига ҳам сабабчи бўлади. Бу ҳам муқаддас динимизда қораланган ишлардан ҳисобланади. Аллоҳ таоло барчамизни бундай кимсалардан бўлиб қолишдан ўзи паноҳ берсин, ўзи ҳидоят йўлга йўлласин!
Манба: “Диний мутаассиблик, моҳият, мақсад ва уни олдини олиш йўллари” китоби
Абдусаломов Ҳожимурод,
Тошкент Ислом институти талабаси.
بسم الله والله أكبر اللهم منك ولك اللهم تقبل مني
Ўқилиши: Бисмиллаҳи. Валлоҳу акбар. Аллоҳумма минка ва лака. Аллоҳумма тақоббал минний.
Маъноси: Аллоҳнинг номи билан. Аллоҳ улуғдир. Аллоҳим, бу Сендан ва Сен учундир. Аллоҳим, мендан қабул эт.
اللهم تقبل هذا منى كما تقبلت من حبيبك محمد و خليلك إبراهيم عليهما السلام
Ўқилиши: Аллоҳумма тақоббал ҳаазаа минний кама тақоббалта мин Ҳабийбика Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ва Халийлика Иброҳим алайҳимассалом.
Маъноси: Аллоҳим! Бу қурбонлигимни ҳабибинг Муҳаммад, халилинг Иброҳим алайҳимассаломдан қабул қилганингдек қабул қилгин.
إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ
Ўқилиши: Инний важжаҳту важҳий лиллазий фаторос самааваати вал арз ҳанийфан ва маа анаа минал мушрикийн.
Маъноси: Мен тўғри йўлни танлаган ҳолимда юзимни осмонлар ва Ерни ихтиро этган Зотга қаратдим. Мен мушриклардан эмасман.
قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
Ўқилиши: Қул инна солаатий ва нусукий ва маҳйаая ва мамаатий лиллаҳи Роббил ъаламийн.
Маъноси: Айтинг: “Албатта, намозим, ибодатим ва ҳаёту мамотим оламлар Рабби бўлмиш Аллоҳ учундир”.
لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ
Ўқилиши: Лаа шарийка лаҳу ва бизаалика умирту ва анаа аввалул муслимийн.
Маъноси: Унга (ҳеч қандай) шерик йўқдир. Мана шу (ақида)га буюрилганман ва мен (Аллоҳнинг буйруқларига) таслим этувчиларнинг аввалиман.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа