Саудия Арабистони хорижий фуқароларга Макка ва Мадинада кўчмас мулкка сармоя киритишга рухсат бергани ҳақида “Al-Arabiya” сайти хабар қилди.
Капитал бозорлари бошқармаси таъкидлашича, ушбу қадам мамлакат иқтисодиётига хорижий сармояларни жалб қилиш ва исломнинг муқаддас шаҳарларида инфратузилмани ривожлантириш учун маблағ оқимини таъминлаш мақсадида амалга оширилган.
“IslamNews” маълумотига кўра, Саудия Арабистони 2030 йилгача ҳаж ва умра ибодатларини бажариш учун тахминан 30 миллион зиёратчини қабул қилишга умид билдирмоқда. 2019 йилда мамлакат ҳукумати зиёрат ишларидан 12 миллиард АҚШ доллари миқдорида даромад олган. Ҳаж ва умра мамлакат иқтисодиётининг муҳим сектори ҳисобланади ва Саудия Арабистони бу соҳани янада кенгайтиришга интилаётганини қайд этди.
Макка ва Мадинада кўчмас мулкка сармоя киритиш бўйича қарор эълон қилинганидан сўнг Маккадаги қурилиш компаниялари акциялари нархи 10 фоизга ошди. Шунга қарамай кўчмас мулк сотиб олишда баъзи чекловлар бўлади. Саудия Арабистони фуқаролигини олмаган шахслар кўчмас мулк объектларининг 49 фоизидан ортиғини ўз мулки сифатида эгаллай олмайди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Савол: Баъзи емакхонлар таом етказиб беришни кечиктиргани учун буюртмадан ташқари қўшимча таом тақдим этар экан. Шу иш жоизми? Агар рекламада қўшимча бепул таом бериш эмас, балки етказиб берилган таомнинг пулини олмаслик айтилган бўлса, ҳукм қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Таомга буюртма бериш битими шариатдаги истисноъ, яъни буюртма асосида маълум маҳсулотни тайёрлаб бериш шартномасига тўғри келади. Агар саволдаги шарт фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида алоҳида бундай шарт қўйилмаса, сотувчи тарафидан берилган бу ваъда жоиз ҳисобланади ва унга вафо қилиши керак бўлади.
Агар буюртма беришда етказиб бериш кечикиши сабабли қўшимча таом бериш шарти қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Битимдаги бундай шарт молиявий жарима саналади. Маҳсулот тайёрлаб бериш (истисноъ) битимида сотувчига нисбатан молиявий жарима қўллашга рухсат этилади.
Демак, қўшимча бепул таом бериш ваъда кўринишида бўлса ҳам, шартномада акс этган бўлса ҳам жоиз экан.
2. Етказиб бериш кечикса, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида бундай шарт қўйилмаса, бу ҳам сотувчи тарафидан берилган ваъда бўлади ва жоиз ҳисобланади. Аммо буюртма бериш жараёнида юқоридаги шарт қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Шартномада эса буюртма суммасидан воз кечиш шартини қўйиш дуруст эмас.
Демак, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик ваъда кўринишида бўлса жоиз, битимда шарт қилинса, жоиз эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази