Шайх Муҳаммад Ғаззолий раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
“Ҳанафий ва моликий мазҳаблари имом жума хутбасини ўқиётган вақтида масжидга кирган киши таҳийятул-масжид намозини ўқиши макруҳ деб биладилар. Ҳолбуки, бу намозни ўқиш ҳақида ҳадис келган. Бунинг сабаби нима?
Бироз мулоҳаза юритиб, шундай хулосага келдим: Жума хутбаси ҳижратдан кейин шариатга кирган. Мусулмонлар ўн йил давомида Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг орқаларида жума намозини ўқиганлар, яъни бу даврда тахминан 500 та хутба айтилган. Лекин улар қаерда? Нега муҳаддислар бу хутбаларни ёзиб қолдирмаган? Улар фақат саноқлигина хутбаларни қайд этган!
Ҳақиқат шундаки, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам хутба қилганларида Қуръон тиловат қилар эдилар. У зот минбарда турганларида Аллоҳнинг китобини ўқиш билан банд бўлардилар, шунинг учун барча кишилар сукут сақлаб, диққат билан эшитишлари керак эди. Ҳеч ким ўша пайтда бошқа нарса билан, жумладан, намоз ёки қироат билан машғул бўлолмас эди. Чунки Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилган: “Қачон Қуръон ўқилса, уни диққат билан эшитинг ва жим туринг, шоядки раҳм қилинсангиз” (Аъроф сураси, 204-оят)”.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ
Бу қиш отамга жуда оғир келди. Оддийгина шамоллашни ҳам кўтара олмай, икки ой тўшакда ётди, дори-дармонларнинг кети узилмади. Аслида касаллик туфайли эмас, икки дўсти, яқин жўраларидан айрилгани оғир келди. Тенгдошларининг бирин-кетин қишлоқни ҳам, бу оламни ҳам тарк этаётгани уларни чўчитяпти. Ахир ҳар бир инсон ҳаётида фарзандлари қатори дўсту-оғайниларининг ҳам ўрни бор.
Қиш бўйи Қўқонга тез-тез отамни кўргани бориб турдим. Бораману тезда ортимга қайтаман. Бирор кун ётиб қол, дейишига кўнмайман. Болаларим, рўзғоримни кўзим қиймайди. Аммо ичимда виждон азоби бор. Отам, мен олиб борган нарсаларга муҳтожми? Ичса, бир қошиқ овқат ичади, қорни тўяди. Нега, отамдан вақтимни бунчалар қизғаняпман? Нега ишимни баҳона қиляпман? Укам парвариш қилаётган бўлса, унинг ўрни бўлак. Мен болаларимга она бўлсамда, дадам учун фарзандманку. Болаларимга вақт ҳам, муаммоларини ечиш учун имкон ҳам топяпманку. Бир пайтлар отам ҳам худди мендек оиласига фидойилик қилганку. Ахир, ота-онага қараш, ғамхўрлик қилиш, фақат ўғилнинг вазифаси эмаску. Қизлар ҳам бирдек масъулку!
Хуллас, шу каби саволлар мени ўйлантириб қўйди. Рамазон ойининг кириб келиши эса мени яна қишлоғим сари етаклади. Ота-онамни бу йилги Рамазон ойини биз билан ўтказишга кўндирдим. Улар келгач, хонадонимга янада файз кирди, худдики, баракам кўпайгандек. Эрталаб саҳарлигу, ифторликда уйимда дуогўйларим борлиги сабаб, руҳим анчайин тетик. Рамазон ойи ўзаро бирдамлик, меҳрибонлик кўрсатиладиган, инсонлар бир-бирлари ҳақида қайғуриб, хато-камчиликларини кечирадиган ой эканига иймон келтирдим.
Ўтган куни ишга келаётиб, имконияти чекланган бир танишим билан бироз суҳбатлашиб қолдим. Онахоннинг қувончини кўриб, кўнглим кўтарилди. Маҳалладошларидан бири иккинчи курсда ўқиётган ўғлининг икки йиллик шартнома пулини тўлаб берибди. Яна бир танишим эса тўнғич ўғли бева қолган опасига уч хонали уй совға қилгани, қизи ва неваралари янги уйга кўчиб ўтганини айтиб, хурсандчилигига шерик қилди.
Бу воқеаларни эшитиб, Рамазон ойи хайрли ишларда ҳамкорлик қилинадиган, мусулмонлар бир-бирини қўллайдиган ой эканига яна бир карра амин бўлдим. Бу ойда қариялар зиёрат қилиниб, беморлардан хабар олиниб, муҳтожларга ёрдам берилади.
Бошига мусибат тушган инсонлардан кўнгил сўралади.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазонни васф этиб, шундай марҳамат қиладилар: «Бу сабр ойи, унинг мукофоти эса – жаннатдир». Бу муборак ойда мусулмонларга Аллоҳ розилиги учун мислсиз имкониятлар ва баракотлар берилади. Шундай экан, Рамазон ойи мукофотидан бебаҳра қолмайлик.
Нигора Раҳмонова, ЎзА