23 Май, 2025, 25 Зулқаъда, 1446
23 Май, 2025, 25 Зулқаъда, 1446
Аллоҳдан қўрқиш – тақвонинг энг юксак даражаси
Барча ҳамдлар Аллоҳга, У Зот бизни яратиб, тўғри йўлга ҳидоят қилди. Салавоту дурудимиз Унинг охирги элчиси, раҳмат пайғамбари Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга ва у зотнинг аҳли оиласи, саҳобаларига бўлсин.
Аллоҳдан қўрқиш нима?
Аллоҳдан қўрқиш – бу Ундан ҳадиксираш, гуноҳлардан сақланиш, Унинг буюрганини бажариш ва қайтарганидан четланиш демакдир. Бу қўрқув дунёвий қўрқувлардан фарқли бўлиб, у муҳаббат ва тақвога асосланган.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда бундай марҳамат қилади: “Мўмин бандаларга айт: “Аллоҳдан қўрқинглар!” (Зумар, 53).
Аллоҳдан қўрқиш – иймоннинг аломати ва иймон соҳибларининг юксак фазилатидир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Мен сизларнинг ичингизда Аллоҳдан энг кўп қўрқувчи ва Унга энг тақводор одамман” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Бу ҳадисдан англашиладики, ҳақиқий иймон соҳиби бўлиш учун Аллоҳдан қўрқиш зарур.
Аллоҳдан қўрқишнинг фазилатлари
1. Гуноҳлардан тийилиш.
Аллоҳдан қўрққан банда ҳаром ишлардан сақланади. Қуръонда бундай дейилади: “Ким Аллоҳдан қўрқса, У Зот унга чиқиш йўлини беради ва уни ўйламаган жойидан ризқлантиради” (Талоқ, 2-3).
Демак, тақводор одам ҳар қандай қийинчиликдан Аллоҳнинг марҳамати билан қутулиб кетади.
2. Қалбнинг покланиши.
Аллоҳдан қўрқиш инсоннинг қалбини поклайди. Уламолар айтишганки: “Аллоҳдан қўрққан инсоннинг қалби нурланади”.
3. Охиратда нажот топиш.
Қиёмат куни Аллоҳнинг ғазабидан фақат тақводорлар нажот топади. Қуръонда бундай айтилган: “Қиёмат куни Аллоҳдан қўрққан кишилар нажот топадилар” (Наба, 31).
4. Дунё ва охиратда муваффақият.
Аллоҳ таоло яна бундай марҳамат қилади: “Агар қишлоқ аҳли иймон келтириб, тақводор бўлганларида эди, албатта, уларга осмон ва ер баракотларини очиб қўяр эдик” (Аъроф, 96).
Аллоҳдан қўрқишни қандай кучайтириш мумкин?
1. Қуръон ва ҳадис ўқиш – Аллоҳнинг каломи инсон қалбига қўрқув ва муҳаббат олиб киради.
2. Зикр ва дуо қилиш – Аллоҳни кўп эслаб, гуноҳлардан мағфират сўраш.
3. Охират ҳақида тафаккур қилиш – Қиёмат, қабр ҳаёти ва ҳисоб-китобни ўйлаб яшаш.
4. Солиҳ инсонлар билан бирга бўлиш – Тақводор одамлар билан бирга бўлиш қалбда Аллоҳдан қўрқишни мустаҳкамлайди.
Аллоҳдан қўрқиш – мўмин учун энг катта фазилатдир. Ким У Зотдан қўрқиб яшаса, Аллоҳ уни дунё ва охиратда муваффақиятли қилади.
Аллоҳдан дуо қилиб сўраймизки, қалбларимизни тақво ва муҳаббат билан тўлдирсин ва бизни Ўз ғазабидан асрасин! Омин!
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ
Ибн Жавзий раҳимаҳуллоҳ айтади: “Бир ажойиб ҳолат ҳақида фикр юритдим: баъзида мўминнинг бошига бир иш тушса, у астойдил дуо қилади, аммо дуоларининг ижобати кўринмайди. Умидсизликка тушай деганда, унинг қалбига қаралади. Агарда у Аллоҳнинг фазлидан умидини узмагани ҳолда тақдирига рози бўлса, дуонинг ижобати тезлашади. Бу маънолар Аллоҳ таоло нозил қилган ояти каримада ўз ифодасини топган: «...Ҳатто Пайғамбар ва иймонли кишилар: “Аллоҳнинг ёрдами қачон (келар экан)?» деган эдилар. Огоҳ бўлингки, Аллоҳнинг ёрдами (ҳамиша) яқиндир”»[1].
Шундай ҳолат Яъқуб алайҳиссалом билан ҳам бўлган. У зотнинг ўғиллари Юсуф алайҳиссалом дом-дараксиз йўқолиб қолганида, кушойиш келишидан ноумид бўлмаганлар. Кейинги ўғиллари ҳам тортиб олинганида, у зот Аллоҳнинг фазлидан умидларини узмаганлари ҳолда: «...Шоядки, Аллоҳ уларнинг (Юсуф, Бинямин ва Мисрда қолган ўғлимнинг) барчаларини (бағримга) қайтарса...»[2], деганлар.
“Дуойимнинг ижобат бўлиш муддати узайиб кетди”, деб қайғурманг. Аллоҳ таоло сизнинг тазарруингиз, ялиниб-ёлворишларингизни кўришни ирода қилмоқда. Сизни қилган сабрингизга ажр ила мукофотламоқчи. Сиз шайтон билан жанг қилишингиз учун ҳам дуойингизнинг ижобатини кечиктириш ила сизни синаяпти.
Гоҳида Аллоҳ таоло сизнинг азиймат, қатъиятингиз нақадар қувватли экани ва балога қанчалик сабрли эканингизни кўриш учун ҳам дард бериб имтиҳон қилади. Агар сабр қила олсангиз, демак, сиз итоаткор бандалар сафидасиз. Борди-ю, иродасизлик қилсангиз, зиёнкорлардан бўласиз. Сабрдан кейин фақат ва фақат ечим, ёруғ кунлар бор.
Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу: “Сабр қилсанг, ажрга эга бўласан, барибир ёзилгани бўлади. Сабрсизлик қилсанг, гуноҳкор бўлиб қоласан, барибир ёзилгани бўлади”, деганлар.
Шоир айтади:
Балою имтиҳон келса, аларга ҳар он ризо кўрсат,
Синов берган сиҳатни ҳам Ўзи бергай аниқ, албат.
Бандасига не ҳукм этса, ҳикмати бор, итоат қил,
Битганидан қутулмоқлик чорасиздир, бил, эй ғофил!
Ноумидлик ханжарини кўкрагингга урма аммо,
Ки Аллоҳнинг қудратила ечилгайдир ҳар муаммо.
Аллоҳдан умидингизни узманг. Синовларга сабр қилинг, шундагина улкан ажрларни қўлга киритасиз. Фазл ибн Саҳл айтади: “Касалликларда неъматлар бор”. Бу борада қуйидагиларга эътиборли бўлинг:
– гуноҳлардан тозалаш;
– савобни қўлга киритиш;
– ғафлатдан уйғониш;
– соғлик неъматини эслаб қўйиш;
– тавбага шошилиш.
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Бақара сураси, 214-оят.
[2] Юсуф сураси, 83-оят.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа