05 Март, 2025, 5 Рамазон, 1446
05 Март, 2025, 5 Рамазон, 1446
Кўпчиликдан: “Сиз мутакаббирмисиз?” – дея сўрасангиз, улар дарҳол: “Йўқ”, деб жавоб берадилар. Шундай бўлса-да, сизга бир нечта саволлар билан мурожаат қиламиз. Агарда сиз саволимизга “Ҳа” деб жавоб берсангиз, сизда махфий кибр мавжуддир. Устоз Аҳмад Шуқайрий “Ëшлик хотиралари” китобида бир қанча саволларни зикр қилган, сиз бу саволларга очиқ-ойдин жавоб беринг:
– Бирор киши тарафидан танқидга дуч келсангиз, аччиқланасизми ёки ўзингизни ноқулай ҳис қиласизми, ё бўлмаса тезлик билан бирорта чора топиб, уни ўзингиздан йироқ қилиш пайига тушасизми?
– Агар бирор кишининг гапи сизга ёқмаса, унинг гапини бўласизми?
– Сиз ўзингиздан юқорироқ мансабда бўлган кишининг қаршисида турганингизда безовталик ёки хавфсираш сезасизми?
– Одамларнинг олдида ўз фикрингизни билдириш олдидан сизда “менинг фикримни қабул қилмасалар-чи?” деган қўрқув пайдо бўладими?
– Қулоқ солишингиздан кўра гапиришингиз кўпми?
– Бошлиғингизга бўлган муомалангиз билан ўзингиздан қуйи мартабадаги кишилар орасида бўладиган муомалангиз ўртасида фарқ борми? Сиз одамларга бир хилда эмас, аксинча, уларнинг мансабидан келиб чиқиб муомала қиласизми?
– Бирор йиғинда кимдир сиз билан тортишиб қолса, бу шахсий ишингиз эканини рўкач қиласизми?
– Одамлар сизни қўллаб-қувватламаса ва сизнинг қарашларингизга қўшилмаса, асабингиз таранглашиб, аччиғингиз чиқадими?
– Мақтов сўзларни эшитишга ишқибозмисиз ва одамлар сизни мақташлари учун бор куч-ғайратингизни сарфлайсизми?
– Ўзингизни бошқалар билан солиштириб турасизми? Ўзингиздан қуйироқ кишилар билан бирга бўлганингизда яйраб кетасизми? Гапи сиздан ўткирроқ киши билан муомала қилганингизда асабийлик ҳолатини ҳис қиласизми?
– Азиз китобхон! Сиз ҳам ушбу имтиҳондан йиқилганлар сафида бўлсангиз, ҳеч ажабланманг. Чунки кўпчилик бу имтиҳондан йиқилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Қалбида заррача кибри бор киши жаннатга кирмайди”[1] деган ҳадиси шарифлари айни ҳақиқатдир. Шу ўринда муҳим бир савол туғилади: қандай қилиб тавозели бўламиз? Бу саволга қисқача: юқоридаги саволларни тескарисига ўгирсак тавозели бўлмоқликка эришамиз, дея жавоб бериш мумкин.
– Одамларнинг гапларини бўлманг, аксинча, жим туриб уларга қулоқ солинг.
– Кўпроқ эшитинг ва камроқ гапиринг.
– Одамларни табақаларга ажратиб муомала қилманг.
– Одамлардан мақтов эшитиш учун эмас, Аллоҳнинг ризоси учун амал қилинг.
Борди-ю, Аллоҳнинг олдидаги тавозеингиз бандалар олдида амалий тавозега айланмаса, билингки сизнинг тавозеингизда камчилик бор.
Ҳассон Шамсий Пошонинг “Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Муслим ривояти.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
“Агар билсангиз, рўза тутишларингиз ўзингиз учун яхширокдир” деб марҳамат қилган Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин!
Рўза тутиш овқат ҳазм қилиш тизимидаги бир қанча касалликларга шифо бўлади. Рўза –мия ва юрак қон ҳужайраларини фаоллаштиради ва тартибга солади. Рўза ортиқча вазндан халос этади ва танадан заҳарли моддаларни чиқариб юборади.
Тиббиёт ходимлари айтадилар: “Рўза қон ҳужайраларини биринчи кундан бошлаб янгилайди. Қон ҳужайралари ва дангаса ҳужайралар фаол ишлай бошлайди. Рўза тутиш бутун танани тозалаш амалиётидир. Баданга йилига бир марта шундай парвариш жуда муҳим”.
Олиб борилган тадқиқотларда рўза қон босимининг кўтарилиши билан боғлиқ 100 дан ортиқ касалликларга даво бўлиши аниқланган. Хусусан, рўза қон босимининг ортиши, қандли диабет, сурункали астма, нафас олиш, юрак, жигар, аллергия, сурункали экзема, тери касалликлари каби жуда кўплаб касалликларга шифо бўлади. Айниқса, рўза – юрак саратони, мия хуружига қарши самарали саналади.
Олимлар “рўза хужайраларда тўпланган заҳарларни даволашнинг энг фойдали усули” деган хулосага келишган. Ҳатто Ғарб давлатларида замонавий тиббиёт муваффақиятсизликка учраган айрим касалликларни даволашда рўза орқали даволайдиган марказлар самарали фаолият юритмоқда.
Ифторликда хурмо истеъмол қилиш жигар фаолиятини тартибга солади. Хурмо – жигарда тўпланиб қолган заҳарларни йўқотувчи энг яхши табиий дори ҳисобланади.
2016 йилда Нобел мукофотига сазовор бўлган япониялик олим Ёсинори Осуми аниқлаган энг қизиқ ҳолатлардан бири – организмнинг энг фаол ишлайдиган вақти – очлик пайтида бўларкан. Яъни, очлик орқали одам организми биринчи ўринда ўзидаги турли даражада зарарланган, касалланган, кераксиз ҳужайралардан қутулиб, уларни энергияга айлантириб истеъмол қилиб юборар экан.
Натижада, рўза тутиш орқали организм турли хилтлар, чиқитлар ва токсинлардан тозаланади.
Шунингдек, бу жараёнда йўқ қилинган зарарли ҳужайралар ўрни янги ёш ҳужайралар билан қопланади, тана ёшаради. Рўза орқали руҳ гуноҳлардан покланиб енгил бўлади, организм ҳам тозаланиб, янгиланади.
Бир сўз билан айтганда, рўза тутиш орқали ҳеч қандай дори-дармон ва салбий оқибатларсиз бир неча йиллар давомида эришиш мумкин бўлган ижобий натижалар бир ой давомида қўлга киритилади. Рўза бутун тананинг фаолиятини оширади ва ортиқча ёғларни камайтиради. Айниқса, рўзадор масжидга кўпроқ юриб борса, соғлиқ учун янада фойдали бўлади.
Муборак рамазон ойини фойдасиз ишлар билан исроф қилмасдан, уни ғанимат билиб, ибодатлар билан ўтказишга ҳаракат қилинг. Аллоҳ таоло тутаётган рўзамизни, ўқиётган намоз ва қилаётган барча ибодатларимизни қабул этсин.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 