Рамазон Қуръон ойидир. Ҳа, Рамазоннинг энг буюк фазилатларидан бири – бу унинг Қуръон ойи эканидадир. Аллоҳ таоло Ўзининг сўнгги Китоби, Қиёматга боқий қоладиган, барчани ожиз қолдирган мўъжиз Каломи Қуръони каримни нозил қилиш учун айнан Рамазон ойини танлаган. Шунинг ўзи бу ойнинг қанчалар улуғ эканини англаш учун етарлидир. Шунинг учун ҳам рамазон Қуръон ойи, Қуръони карим нозил бўлган ой дейилади.

Буюк Роббимизнинг Ўзи бу ҳақида хабар берган: “Рамазон ойи – одамлар учун ҳидоят (манбаи) ва тўғри йўл ҳамда ажрим этувчи ҳужжатлардан иборат Қуръон нозил қилинган ойдир” (Бақара сураси, 185-оят).

Аллоҳ таоло бошқа бир оятда Қуръони каримни Рамазон ойининг қайси кечасида нозил бўлгани ҳақида марҳамат қилиб бундай деган: “Албатта, Биз у(Қуръон)ни Қадр кечасида нозил қилдик” (Қадр сураси, 1-оят).

Рамазон ойида қадимдан мўмин-мусулмонлар Қуръони каримни тиловат қилиш, ўқиб-ўрганиш ҳамда эшитишга алоҳида бел боғлардилар. Рамазон ойи чинакамига ўқиш, ўрганиш ойига айланар эди. Чунки бу савобли амални Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлиқ саҳобалар ва кейинги ислом уммати жорий қилган.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ойида Қуръони каримни кўп ўқиш, уни ўрганиш, такрорлашни, дарс қилишни ҳам йўлга қўйган эдилар. Ҳар доимгидек, бу борада ҳам аввало ўзлари амалий ўрнак бўлганлар. Бу ҳақда Ибн Аббос разияллоҳу анҳумо бундай деганлар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам одамларнинг энг сахийси эдилар. У зотнинг энг сахийликлари Рамазонда – Жаброил у зот билан учрашганда бўлар эди. Жаброил Рамазоннинг ҳар тунида у зот билан учрашиб, Қуръонни дарс қилишарди” (Имом Бухорий ривояти).

Бу муборак ҳадиси шарифдан маълум бўладики, Набий алайҳиссалом Рамазон кечаларини Қуръони карим тиловати билан, уни ваҳий фариштаси Жаброил алайҳиссалом билан дарс қилиб, такрорлаб ўтказар эканлар.

Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда Қуръони каримни тиловат қилишнинг фазилатлари баён қилинган. Бу ҳақда Аллоҳ таоло “Фотир” сурасида бундай деган: “Албатта, Аллоҳнинг китобини тиловат қиладиганлар, намозни тўкис адо этиб, Биз уларга ризқ қилиб берган нарсалардан махфий ва ошкора инфоқ қилганлар, ҳаргиз касодга учрамайдиган тижоратдан умидвор бўлурлар. Чунки У зот уларга ажрларини тўлиқ қилиб берур ва Ўз фазлидан зиёда ҳам қилур. Албатта, У ўта мағфиратли ва ўта шукр қилгувчидир” (29–30-оятлар).

Абу Зарр Ғифорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир куни мен: “Эй Расулуллоҳ, менга насиҳат қилинг?” дедим. У зот: “Аллоҳга тақво қил, чунки у барча ишларнинг бошидир”, дедилар. “Эй Расулуллоҳ, яна зиёда қилинг”, дедим. Шунда у зот: “Сен Қуръон тиловатини ўзингга лозим тут. Зеро у сен учун ерда нур ва осмонда захирадир”, дедилар” (Ибн Ҳиббон “Саҳиҳ”да узун ҳадисда ривоят қилган. Ривоят санади заиф).

Абу Зарр розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан насиҳат сўраганида, у зот энг биринчи навбатда Абу Заррга тақвони маҳкам ушлашни тайинладилар. Ҳақиқатан, тақво барча ишларнинг бошидир. Агар иш тақво асосида амалга оширилса, у Аллоҳ даргоҳида мақбулдир. Тақвосиз қилинган амал ҳар қанча чиройли кўринмасин, миқдори кўп бўлмасин, натижа бериши қийин.

Абу Зарр розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан яна насиҳат қилишларини сўраганида, у зот унга Қуръон ўқишни буюрдилар. Сабаби Қуръон нурдир. У банда йўлини ёритади. Банда Қуръон билан залолат зулматидан чиқиб, ҳидоят сари юради. Қуръон банда қалбига нур бағишлайди. Қуръон қабрда бандаги нур бўлади. Қолаверса, қиёмат куни атроф қоронғи бўлганида, Қуръон унинг йўлини ёритувчи нур бўлади. Демак, Қуръон ўқиш билан банда илоҳий нурга эришар ва тиловатдан ҳосил бўлган савоблар унинг фойдасига заҳира бўлиб борар экан. “Захира” деганда ҳожат тушганда фойдаланиш мақсадида бирон нарсани йиғиш, тўплаб қўйиш назарда тутилади. Умид қиламизки, Қуръон ўқиганимиз учун олган ажр-савобларимиз қиёмат куни бизга асқотади!

Шунингдек, Қуръон тиловат қиладиган кишининг охиратдаги даражаси ҳам юқори бўлади. Бу ҳақида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Қуръон соҳибига: “Қироат қилиб кўтарилавер. Қуръонни дунёда қандоқ дона-дона ўқиган бўлсанг, худди шундоқ ўқинг. Албатта, сенинг манзилинг охирги қироат қилган оятингнинг маконидан бўлади”, дейилади” (Имом Термизий ривояти).

Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламшундай деганлар: “Ким Қуръон ўқиса, бас, у нубувват (даражаси)га поғонама-поғона кўтарилиб борибди. Фақат унга ваҳий қилинмайди, холос. Қуръон соҳиби қалбида Аллоҳнинг Каломи бўла туриб ғазаб қилган киши билан тортишиши ва жоҳил кишига қўшилиб жоҳиллик қилиши тўғри эмас” (Байҳақий “Шуабул-иймон”да ва Ҳоким “Мустадрак”да ривоят қилган).

Қуръон ўқиш, уни тадаббур қилиш орқали банда юксак руҳий мақомга, улуғ мартабага чиқиб боради. Банда дунёдаги энг гўзал хулқларни айнан Қуръон ўқиш орқали билади ва уларни ўзига сингдиради.

Қуръон тиловатида дангасалик қилган вақтимизда қуйидагиларни эсга олайлик!

– Бир бет учун 5 минг савоб бор.
– Бир жуз (пора) Қуръон учун 100 минг савоб бор.
– Битта хатм учун 3 миллион савоб бор.

“Аллоҳ истаган кишиларига (савобни) бир неча баробар қилиб беради” (Бақара сураси, 261-оят).

Қуръон тиловатига вақт топа олмай баҳона қидирадиган одамларга

Ушбу сўзлар доимо кўз ўнгингизда турсин: “Қуръон нимаики нарсага аралашса, унга барака олиб киради”.

Доктор Ҳасан Ҳусайний раҳматуллоҳи алайҳ бундай дейди:

"Тун ваҳшати, ёлғизлигини фақат дуо ўчиради.

Руҳ машаққати, чарчоғини фақат намоз кўтаради.

Қалбни Қуръон ва зикрдан бошқа бирон нарса хотиржам қилолмайди".

Аллоҳ таоло Оли Имрон сурасининг 103-оятида: «Ҳаммангиз Аллоҳнинг “арқони” (Қуръон)ни маҳкам тутинг ва фирқаларга бўлинманг ҳамда ўзаро адоватда бўлган пайтларингизда дилларингизни (туташтириб) ошно қилиб қўйган Аллоҳнинг неъматини ёдда тутинг Унинг неъмати туфайли биродарларга айландингиз. Дўзах чоҳи ёқасида тургангизда, сизларни ундан қутқарди Шояд, ҳақ йўлни топгайсизлар, деб, Аллоҳ ўз оятларини сизларга шундай баён қилади», деб марҳамат қилинади.

Бирлик куч-қудрат демакдир. У саодат ва саломатлик келтиради. Фирқаларга бўлиниш эса инсонни заифлаштиради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг замонларини тадқиқ этган олимлар мусулмонларнинг Қуръонни маҳкам тутиб, ҳамжиҳат бўлганлари боис катта зафарларга эришганликларини таъкидлайдилар. Юқоридаги оятнинг нозил бўлишига Мадинада яшайдиган Хазраж ва Авс қабилаларининг мунтазам адоватлари сабаб бўлган эди. Ушбу оятда Қуръони Карим нозик ўхшатиш билан мустаҳкам арқонга киёсланмоқда. Мана шу арқонни маҳкам тутган киши омон қолиши, яъни гуноҳ ва ёмонликлардан халос бўлиши мумкин.

Аллоҳим, барчамизни Қуръонни маҳкам ушлаб, ҳаётга тадбиқ этадиган, Қуръонга мувофиқ ҳаёт кечирадиган Ўзингни хос бандаларингдан қилгин!

Муҳаммад Қуддус Абдулманнон
Хўжаобод туман “Етти чинор” жоме масжиди имом ноиби.