28 Апрел, 2025, 30 Шаввол, 1446
28 Апрел, 2025, 30 Шаввол, 1446
Рамазон ойида хуфтон намозидан сўнг адо қилинадиган таровеҳ намози суннати муаккададир. Эркаклар масжидда жамоат билан ўқиса, аёллар уйида адо қилади. Баъзи фуқаҳолар: «Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадисда айтган Рамазондаги тунги ибодатдан мақсад таровеҳ намозидир», дейишган.
Таровеҳ намози йигирма ракатдир. Ушбу йигирма ракатни ўнта салом ва бешта тарвиҳа (дам олиш)да адо қилинади. Ҳар икки саломдан сўнг дам олинади.
Тўрт мазҳаб уламолари таровеҳнинг йигирма ракат эканлигига бу ҳадисларни далил қилишган: Соиб ибн Язид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Умар розияллоҳу анҳунинг даврларида Рамазон ойида саҳобалар таровеҳни йигирма ракат ўқишарди» (Имом Байҳақий ривояти).
Абдулазиз ибн Рофеъ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мадинада Убай ибн Каъб Рамазон ойида одамларга йигирма ракат (таровеҳ) намозини ўқиб берарди ва витрни уч ракат ўқирди».
Ибн Қудома раҳматуллоҳи алайҳ «Муғний» номли китобларида таровеҳ намозини йигирма ракатлигига ижмо қилинганини келтиради ва Имом Моликнинг «Таровеҳ ўттиз олти ракатдир», деган сўзларига раддия сифатида бундай ёзади: «Рамазон ойида қоим бўлиб ўқиладиган таровеҳ намози йигирма ракатдир. Ушбу намозни биринчи ўқиган одам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдирлар. Ушбу намозни Умар розияллоҳу анҳу жорий қилган, дейилишининг сабаби эса, у киши Убай ибн Каъбни имом қилиб, бу намозни жамоат бўлиб ўқишни жорий қилган биринчи шахс ҳисобланадилар.
Али розияллоҳу анҳу халифалик даврларида Рамазон ойида масжидлар олдидан ўтиб кетаётганларида уларнинг шамчироқлар ила ёритилганини кўриб: «Бизнинг масжидларимизни ёритган Умарнинг қабрини Аллоҳ ёритсин», деб дуо қилганлар. (Яъни Умар (розияллоҳу анҳу)нинг қилган ишларини маъқуллаганлар.)»1
Миср, Мағриб, Ливия, Қувайт, Қатар, Сурия, Покистон, Ҳиндистон каби ўлкалардаги деярли барча масжидларда таровеҳ намозини йигирма ракат ўқишади.
Юқорида айтиб ўтилган маълумотлардан ер юзидаги барча мусулмонлар таровеҳни йигирма ракат ўқишлари аён бўлади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг муборак ҳадисларида: «Менинг умматим залолатда жамланмайди», деганлар. Демак, таровеҳни йигирма ракат ўқиш суннат ҳисобланади.
Одилхон қори ЮНУСХОН ўғли
1 Ибн Қудома. “Муғний фи фиқҳил Ҳанбалий”. 2-жуз. 167-бет.
Қандай қилиб хонадонингиз жаннатга элтувчи йўл бўлиши мумкин?!
Сотиб олаётган ёки ижарага олаётган уйингиз имкон қадар масжидга яқин жойдан бўлсин. Азон товуши сизни намозларни жамоат билан ўқишга, шунингдек, кундалик намозларингизни вақтида адо этишга ундайди.
Бирон уйни ватан тутишдан аввал қўшниларни яхшилаб сўраб-суриштиринг. Агар улар солиҳ кишилар бўлсалар, нархи сал қимматроқ бўлса-да, уйни сотиб олишга шошилинг. Ёмон қўшни турмушингизни издан чиқариб, ҳаётингизни заҳарлаши мумкин.
Агар ҳовли-жой қурсангиз дераза-ойналарингизни қўшнининг уйига кўзингиз тушадиган қилиб ўрнатманг. Ўз обрўингизни сақлагандек, уларнинг шаънларини ҳам сақлашга ҳаракат қилинг.
Агар иложи бўлса, аёллар ва эркаклар учун алоҳида эшик қолдиринг. Эркак-хотин аралаш бўлишига имкон қадар йўл қўйманг.
Уйингизни баланд қилиб, қўшнилар билан мусобақалашманг, безатишда ҳам исрофга йўл қўйманг.
Намоз ўқийдиган алоҳида хона ажратинг.
Кераксиз буюмларни кўпайтириб юборманг. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам эҳтиёждан ташқари кўрпа-тўшак, кийим-кечаклардан огоҳлантириб: “Эр учун бир кўрпа, аёлига битта кўрпа ва битта кўрпа меҳмон учун. Тўртинчиси шайтонга”[1], деганлар.
Ўғил-қиз фарзандларингизга алоҳида хона ажратинг.
Агар зарурат бўлмаса уй жиҳозларини алмаштираверманг. Бу шариат қоралаган исрофнинг айнан ўзидир. Агар уй жиҳозларингиз кўзингизга хунук кўринаётган бўлса, уларнинг жойларини ўзгартиринг. Бу сизга бошқа кўриниш имконини беради.
Биттадан ортиқ телевизор ўрнатишдан сақланинг. Айниқса болалар хонасига телевизор ўрнатманг. Чунки бу билан фарзандингиз кун бўйи бекорчи нарсаларни томоша қилиб ўтиришга одатланади.
Компьютерни ҳам ҳаммага кўриниб турадиган очиқ жойга ўрнатинг.
Кичикроқ бўлса-да, китоб жавонига, албатта, жой ажратинг.
Аҳли аёлингиз, ўғил-қизларингизга меҳр-муҳаббатли бўлинг. Дуоларингизда Аллоҳ таолодан оилангизга икки дунё саодатини насиб этишини сўранг.
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Муслим ривояти.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа