Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
04 Май, 2025   |   6 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:46
Қуёш
05:17
Пешин
12:25
Аср
17:18
Шом
19:27
Хуфтон
20:51
Bismillah
04 Май, 2025, 6 Зулқаъда, 1446
Янгиликлар

Туркиядан муносабат: Ўзбекистон Имом Мотуридий таълимотига катта эътибор қаратмоқда

17.03.2025   8088   2 min.
Туркиядан муносабат: Ўзбекистон Имом Мотуридий таълимотига катта эътибор қаратмоқда

Анқара университети профессори, мотуридийшунос олим Сўнмез Кутл (Туркия) "Дунё" АА учун интервьюсида Ўзбекистон Президентининг 2025 йил 14 мартдаги "Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида"ги қарори ҳақидаги фикрларини билдирди:
 

– Бугун жуда ҳам қувончли хабар эшитдим. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев "Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида" қарор қабул қилгани, шу муносабат билан кўплаб илмий-маданий тадбирлар, жумладан, "Мотуридийлик – бағрикенглик, мўътадиллик ва маърифат таълимоти" мавзусида халқаро анжуман ўтказилиши мени бағоят мамнун қилди.

 

Президент Шавкат Мирзиёев ханафий-мотуридий таълимоти атрофида бирлашган туркий давлатлар етакчилари орасида Имом Мотуридий ва мотуридийлик таълимотига энг катта эътибор қаратиб келаётган давлат раҳбари сифатида алоҳида ажралиб турибди. Бунинг учун мен мамлакатингиз раҳбарига самимий миннатдорлик билдираман.

 

Имом Мотуридий Аллоҳ таоло томонидан инсониятга берилган энг улуғ инъом, бебаҳо туҳфадир. Зотан, у бағрикенглик ва мўътадилликка асосланган қарашлари, маърифий ғоялари билан нафақат ислом цивилизациясига, балки умумбашарий тамаддунга бебаҳо ҳисса қўшган буюк алломадир. Унинг тафаккури марказида инсон эрки, ақл ва илм туради.

 

Аллоҳ таоло инсонни энг гўзал суратда яратган. Инсон ҳурмат ва эҳтиромга лойиқ мавжудотдир. Барча инсонлар Одам Атонинг фарзандлари бўлгани сабабли, инсонийлик жиҳатидан ўзаро биродар ҳисобланадилар. Улар орасидаги мусулмонлар динда ҳам биродардирлар. Инсонларнинг ўзаро устунлиги ахлоқий фазилатлар, таълим-тарбия билангина ўлчанади.

 

Президент Шавкат Мирзиёевнинг Имом Мотуридий таваллудини кенг нишонлаш ҳақидаги қарори алломаларга юксак эҳтиром ифодаси ўлароқ ёш авлодни мутаассиб оқимлар таъсирига тушиб қолишининг олдини олишга ҳам хизмат қилади. Зеро, X асрда мўътадил таълимотни инсониятга тарғиб қилган Имом Мотуридийни хотирлаш орқали бугун жамиятда ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ эҳтиёж сезилаётган тинчлик, бағрикенглик, мўътадиллик маданиятини таъминлаш сари муҳим қадам қўйилади.

 

Умрининг катта қисмини Имом Мотуридий ҳаёти ва илмий меросини ўрганишга бағишлаган бир инсон сифатида мен бу борада ҳар қандай вазифага ҳисса қўшишни шараф, деб биламан. 

"Дунё" АА

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ўзбекистонда Имом Мотуридий илмий меросига юксак эътибор қаратилмоқда

28.04.2025   6617   3 min.
Ўзбекистонда Имом Мотуридий илмий меросига юксак эътибор қаратилмоқда

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг “Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарори жаҳон илмий жамоатчилиги, айниқса туркий давлатларда алоҳида қувонч ва хурсандчилик билан кутиб олинмоқда.

Жумладан, туркиялик мотуридийшунос олим ва мутахассислар ушбу ташаббусни тарихий аҳамиятга эга бўлган муҳим қарор сифатида баҳоламоқдалар. Анқара Йилдирим Боязид университети профессори, доктор Аҳмад Йилдирим томонидан эълон қилинган мақола фикримизнинг ёрқин далили бўла олади. Мақолада юртбошимиз қабул қилган мазкур қарор буюк мутафаккир аждодларимизнинг бой илмий-маънавий меросини чуқур ўрганиш, қайта тиклаш ва уни жаҳон ҳамжамиятига танитиш йўлидаги муҳим қадам сифатида эътироф этилган.

Мақолада Имом Мотуридийнинг ислом тафаккури тарихида тутган ўрни алоҳида таъкидланган. Унда баён этилишича, Имом Мотуридий илмий мероси бугунги глобаллашув даври муаммоларини ҳал этишда муҳим ўрин тутади. Имом Мотуридий ўз даврида нафақат диний, балки фалсафий, ахлоқий ва ижтимоий масалаларни ҳам қамраб олган мукаммал тизимни яратган. Мотуридийлик таълимоти асосан ақл ва ҳикматга таянган ҳолда, инсоннинг ахлоқий масъулиятига урғу қаратади.  

Аҳмад Йилдиримнинг таъкидлашича, Имом Мотуридийнинг ҳикматга асосланган тафаккур тизими бугунги кун одами ҳаётдан маъно излаш жараёнида дуч келиши мумкин бўлган муаммоларга ҳам ечим бера олади. Мақолада эътироф этилган сўзлар эътиборга молик: “Имом Мотуридийнинг бугунги кунимиз учун ҳам аҳамиятли бўлган қарашларини янада чуқурроқ ўрганиш, уларни юзага чиқариб, инсоният тараққиётига сафарбар қилиш лозим. Шундан келиб чиққан ҳолда махсус тадқиқотлар зарурлиги айни ҳақиқатдир. Мана шуни англаган ҳолда Ўзбекистонда 2025 йил Имом Мотуридийнинг 1155 йиллигини нишонлаш йили деб эълон қилинди”.

Шунингдек, Аҳмад Йилдирим Ўзбекистон Президентининг “Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарорига мувофиқ амалга ошириладиган ишлар, жумладан, “Мотуридийлик – бағрикенглик, мўтадиллик ва маърифат таълимоти” мавзусида халқаро конференция ўтказиш, талабалар ўртасида мотуридийлик таълимоти бўйича мусобақа ва давра суҳбатларини ташкил этиш, мотуридийлик алломалари ҳаёти ва илмий меросига оид хорижий мамлакатларда сақланаётган ноёб қўлёзма ва бошқа маданий бойликларни аниқлаш ҳамда уларнинг нусхаларини Ўзбекистонга олиб келиш каби тадбирларни ҳам алоҳида эътироф этган.

Аҳмад Йилдирим ўз мақоласини қуйидагича якунлайди: “Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларининг оқилона раҳбарлиги ҳамда 2025 йилда Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини нишонлашга оид қарори ортидан Мовароуннаҳрда Ислом цивилизацияси тарихини ўзгартирган алломаларнинг аввалги сафида турувчи Имом Мотуридийни хотирлаш ва унинг фикрларини қайта жонлантириш, ёш авлодни адашган мутаассиб оқимлар тузоғига тушиб қолишининг олдини олиш, шунингдек, инсониятга бугунги кунда одамлар ўтмишдагидан кўра кўпроқ муҳтож бўлган тинчлик, бағрикенглик ва юксак ишонч маданиятини тақдим этадиган янги Ислом цивилизацияси биносини барпо этиш йўлида яна бир муҳим қадам қўйилган бўлади”.

ЎзА

МАҚОЛА