Абу Хурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Токи мол-мулкинингиз кўпаймагунча Қиёмат бўлмайди” (Имом Бухорий).
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Шундай вақт келадики, инсон садақани олтин билан бермоқчи бўлади, лекин уни олувчини топа олмайди” (Имом Бухорий ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло мусулмонларга дунё неъматларини очиб беради ва Ислом ҳукмронлиги ҳам Ғарбни, ҳам Шарқни қамраб олади”, дедилар.
Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда бундай дейилган: “Аллоҳ мен учун ерни жамлади ва мен машриқ ва ғарбни кўрдим. Умматимнинг моллари менга кўрсатилган жойларга етиб боради” (Имом Муслим ривояти).
Бошқа бир ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менга ер неъматларининг калитлари берилди”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Бу сўзларнинг ҳақиқатини саҳобаи икромлар ўз замонларидаёқ кўрганлар. Умар розияллоҳу анҳу замонларида кўплаб фатҳлар бўлиб, форс ва юнонларнинг мол-мулки Мадинага оқиб келган. Умар ибн Абдулазиз[1] раҳимаҳуллоҳ замонларида эса одамлар закотга лойиқ одамларни топишда қийналар эди.
Айрим уламолар Маҳдий ва Исо алайҳиссалом замонларида мол-мулк ва пул кўп бўлади ҳамда ер юзи хазинасини очади, деган фикрни ҳам айтишган (Ибн Ҳажар Аскалоний “Фатҳ ал-Борий”).
Бошқа уламолар эса мол-мулкнинг кўпайишини Қиёмат келганда одамлар ўз мол-мулкига эътибор бермай қўядиган даражада қўрқишлари назарда тутилган, деган фикрни билдиришган. Ҳамма қўрқиб кетиб, ҳар ким ўз мулкидан халос бўлишга ҳаракат қилади, лекин уни оладиганни тополмайди.
Бу айнан қачон содир бўлишига келсак, бу борада аниқ кўрсатма йўқ, аммо бу тарихнинг бир нуқтасида содир бўлади.
Демак, биз бу борада Умар ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ замонларида содир бўлгани қабул қилинса, баъзи уламоларнинг фикрига кўра эса бу ҳол ҳеч бўлмаганда яна бир марта – Имом Маҳдий даврида юзага чиқади.
Манбалар асосида
Баҳриддин ХУШБОҚОВ
таржимаси.
[1] Умар ибн Абдул Азиз ибн Марвон (61-101 х/681-720) – Умавийлар сулоласидан саккизинчи халифа (717-720). Умар ибн Хаттобнинг неваралари. Кўпинча Умар ибн Абдул Азиз ўзининг солиҳлиги ва адолати учун “Бешинчи халифа” деб аталади. Унинг диний ҳаётга тааллуқли энг муҳим қарорларидан бири ҳадисларни тўплаш ва ёзишни буюргани эди.
Ҳар бир тарихий обида – халқимиз тарихи ва маданиятининг гувоҳи. Мирзачўл ҳудудида жойлашган “Ёғочли сардоба” ҳам ана шундай ноёб ёдгорликлардан бўлиб, унинг меъморий тузилиши ва муҳандислик ечими ўз даврининг илғор билимларига таянилганини кўрсатади.
– Сардобанинг гумбазсимон тузилиши, 15 метрлик ички диаметри ва 12 метр баландлиги уни нафақат амалиётда самарали, балки архитектура жиҳатдан ҳам ўзига хос намуна сифатида намоён этади. Ердан икки метр баландликдаги туйнуклар, салқинликни сақловчи вентиляция тизими, симметрияли қурилиши ва девор қалинлигининг юқорига кўтарилган сари юпқалашиб бориши – буларнинг барчаси сардобанинг бетакрорлигигидан далолат беради,– дейди тарихчи-археолог Солижон Қудратов.
Сардобага арксимон кириш қисми орқали ғиштли зинапоялардан фойдаланиб тушилади. Кириш қисмидаги йўлакча устидан эса хизматчилар учун махсус хоналарга чиқиш мумкин бўлган айланма зинапоя қурилган.
Сўнгги йилларда мамлакатимизда туризмни ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратилаётган бир пайтда “Ёғочли сардоба” ҳам қайта тиклаш ишлари доирасида ўрганилмоқда. Баъзи реконструкция ишлари бошланган бўлса-да, маълум техник ва молиявий сабабларга кўра, қурилиш вақтинча тўхтаб қолган.
– Энди бу масканни тўлиқ таъмирлаб, туристик маршрутларга қўшиш, атрофида дам олиш масканлари, сув йўллари, маҳаллий ҳунармандчилик объектларини ривожлантириш режалаштирилган. Бунда давлат-хусусий шериклик асосида ёш тадбиркорларни ҳам жалб этиш кўзда тутилмоқда, – дейди Сирдарё вилоят ҳокимининг ўринбосари Шоҳруҳ Исоқулов.
“Тошкент – Самарқанд – Бухоро” магистраль йўли бўйлаб жойлашган “Ёғочли сардоба” ҳозирнинг ўзидаёқ саёҳатчилар диққатини ўзига тортмоқда. Шу боис, яқин истиқболда бу иншоот нафақат тарихий ёдгорлик, балки маданий-маърифий тадбирлар ўтказиладиган, маҳаллий ва халқаро туризмни қўллаб-қувватлайдиган муҳим марказга айланиши, шубҳасиз.
Ғулом Примов, ЎзА мухбири