Абу Хурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Токи мол-мулкинингиз кўпаймагунча Қиёмат бўлмайди” (Имом Бухорий).
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Шундай вақт келадики, инсон садақани олтин билан бермоқчи бўлади, лекин уни олувчини топа олмайди” (Имом Бухорий ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло мусулмонларга дунё неъматларини очиб беради ва Ислом ҳукмронлиги ҳам Ғарбни, ҳам Шарқни қамраб олади”, дедилар.
Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда бундай дейилган: “Аллоҳ мен учун ерни жамлади ва мен машриқ ва ғарбни кўрдим. Умматимнинг моллари менга кўрсатилган жойларга етиб боради” (Имом Муслим ривояти).
Бошқа бир ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менга ер неъматларининг калитлари берилди”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Бу сўзларнинг ҳақиқатини саҳобаи икромлар ўз замонларидаёқ кўрганлар. Умар розияллоҳу анҳу замонларида кўплаб фатҳлар бўлиб, форс ва юнонларнинг мол-мулки Мадинага оқиб келган. Умар ибн Абдулазиз[1] раҳимаҳуллоҳ замонларида эса одамлар закотга лойиқ одамларни топишда қийналар эди.
Айрим уламолар Маҳдий ва Исо алайҳиссалом замонларида мол-мулк ва пул кўп бўлади ҳамда ер юзи хазинасини очади, деган фикрни ҳам айтишган (Ибн Ҳажар Аскалоний “Фатҳ ал-Борий”).
Бошқа уламолар эса мол-мулкнинг кўпайишини Қиёмат келганда одамлар ўз мол-мулкига эътибор бермай қўядиган даражада қўрқишлари назарда тутилган, деган фикрни билдиришган. Ҳамма қўрқиб кетиб, ҳар ким ўз мулкидан халос бўлишга ҳаракат қилади, лекин уни оладиганни тополмайди.
Бу айнан қачон содир бўлишига келсак, бу борада аниқ кўрсатма йўқ, аммо бу тарихнинг бир нуқтасида содир бўлади.
Демак, биз бу борада Умар ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ замонларида содир бўлгани қабул қилинса, баъзи уламоларнинг фикрига кўра эса бу ҳол ҳеч бўлмаганда яна бир марта – Имом Маҳдий даврида юзага чиқади.
Манбалар асосида
Баҳриддин ХУШБОҚОВ
таржимаси.
[1] Умар ибн Абдул Азиз ибн Марвон (61-101 х/681-720) – Умавийлар сулоласидан саккизинчи халифа (717-720). Умар ибн Хаттобнинг неваралари. Кўпинча Умар ибн Абдул Азиз ўзининг солиҳлиги ва адолати учун “Бешинчи халифа” деб аталади. Унинг диний ҳаётга тааллуқли энг муҳим қарорларидан бири ҳадисларни тўплаш ва ёзишни буюргани эди.
Сулаймон ибн Сурад розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Икки киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида сўкишиб қолди. Иккисидан бирининг кўзлари қизариб, томирлари бўртиб чиқа бошлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен агар у айтса, ундаги бу нарса кетадиган калимани биламан. У “Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм”дир», дедилар. Бас, у: «Менда жиннилик бор деб ўйлайсанми?» деди» (Тўртовлари ривоят қилишган).
Ғазаби чиқишининг олдини олиш ниятида бўлган одам «Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм»ни айтиб юрмоғи лозим. Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга: “Сизлардан кимда-ким ғазабланса, тик турган бўлса, ўтириб олсин, ғазаби кетса кетди, бўлмаса ёнбошласин”, дедилар (Абу Довуд ва Аҳмад ривояти).
Албатта, бу ишларнинг ғазабни сўндириши тажрибада ҳам собит бўлган.
Имом Абу Довуд Абу Воил Оссдан қуйидаги ривоятни келтиради: «Урва ибн Муҳаммад Саъдийнинг олдига кирган эдик. Бир одам гапириб, унинг ғазабини қўзғади. Шунда у ўрнидан туриб, таҳорат қилди. Сўнгра: “Отам менга бобом Атийя розияллоҳу анҳудан ушбу ривоятни айтиб берган эди”, деб қуйидагиларни айтди: Атийя Саъдий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ғазаб шайтондандир. Шайтон эса оловдан яратилгандир. Олов сув билан ўчирилади. Кимнинг ғазаби келса, таҳорат қилиб олсин”, дедилар (Абу Довуд ривояти).
Албатта, мазкур ва шунга ўхшаш чоралар ғазабни қайтариш учун қўлланиладиган ёрдамчи чоралардир. Ғазабнинг асосий чораси эса Аллоҳга бўлган иймон, қиёматдан умидворликдир. Ғазаби чиққан одам дарҳол Аллоҳ таолони эслаши, У Зот ҳар бир нарсани кўриб-билиб турганини ва ҳамма нарсани ҳисоб-китоб қилиши шубҳасизлигини ёдга олиши зарур.
Шунингдек, ғазабни ишга солиб ёмонлик қилса, қандай жазо олишини, ғазабини ютиб ортга қайтса, қандай савоблар олишини ўйлаши лозим.
“Руҳий тарбия” китоби асосида тайёрланди