Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
07 Май, 2025   |   9 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:42
Қуёш
05:13
Пешин
12:25
Аср
17:20
Шом
19:30
Хуфтон
20:55
Bismillah
07 Май, 2025, 9 Зулқаъда, 1446
Янгиликлар

Эски ўзбек тили – темурийлар салтанатининг давлат тили

03.04.2025   5845   2 min.
Эски ўзбек тили – темурийлар салтанатининг давлат тили

Темурийлар даврида тил, адабиёт ва халқнинг савод масаласига алоҳида аҳамият қаратилган. Шунинг учун ҳам ўз даврида бадиий адабиётда дурдона асарлар яратилди. 
 

Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан ташкил этилаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази экспозициясига ўрта асрларда битилган темурийлар салтанатидаги тил ва ёзувлар ҳақида маълумотлар берувчи тарихий асарлар ҳамда манбалар жой олади.
 

Шунингдек экспозициядан, соҳибқирон Aмир Темурнинг эски ўзбек тилидаги ҳужжатлари — 1378 йилда Хоразмда Aбу Муслим авлодларига берган тархон ёрлиғи, 1400 йилда Сиғноқлик Сирожиддинни Шайхул-ислом лавозимига тайинлаш муносабати билан берган фармоннинг муляжи ўрин эгаллайди. 
 

Эски ўзбек тилида туркий хатда битилган ҳужжатлар – Шохруҳ Мирзонинг 1422 йилдаги васиқаси, Aбу Саид Мирзонинг 1468 йили оқ қуюнлилар ҳукмдори Узун Ҳасанга йўллаган дипломатик мактуби, Умаршайх Мирзонинг Марғилон бузургларидан Мир Саид Aҳмадга 1469 йилда берган васиқасининг муляжлари экспозициянинг қимматли экспонати ҳисобланади. 
 

Эски ўзбек тили фақат темурийлар салтанатида эмас балки ўша даврдаги барча туркий элларда расмий тил вазифасини ўтаган. Шунинг учун экспозициядан ушбу фактни тасдиқловчи ҳужжатлар — Фотиҳ Султон Меҳмеднинг 1473 йили оқ қуюнлилар ҳукмдори Узун Ҳасан устидан қозонилган ғалаба тантанасига бағишлаб ёздирган зафар ёрлиғи, 1466 йили Маҳмудхоннинг Фотиҳ Султон Меҳмедга йўллаган мактуби, Aҳмадхоннинг 1477 йилда Фотиҳ Султон Меҳмедга йўлланган хати ҳамда Қрим хонларининг 1453 йилдан бошлаб 1479 йилга қадар усмонли султонларга йўллаган мактубларининг нусхалари жой олади. 


Лойиҳалар Тошкент давлат шарқшунослик университети бошчилигида амалга оширилиши режалаштирилган. 

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази
Ахборот хизмати

Эски ўзбек тили – темурийлар салтанатининг давлат тили
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Диний-маърифий ислоҳотлар инсон манфаатларини кўзлайди

05.05.2025   3989   1 min.
Диний-маърифий ислоҳотлар инсон манфаатларини кўзлайди

Давлатимиз раҳбарининг жорий йил 21 апрелдаги "Фуқароларнинг виждон эркинлиги ҳуқуқи кафолатларини янада мустаҳкамлаш ҳамда диний-маърифий соҳадаги ислоҳотларни янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида"ги фармонида кенг қамровли мақсадлар назарда тутилган. 

Жумладан, Ўзбекистон Республикасида фуқароларнинг виждон эркинлигини таъминлаш ва диний соҳадаги давлат сиёсати концепциясида белгиланган вазифаларни рўёбга чиқариш, диний-маърифий соҳадаги эзгу ғоя ва ташаббусларни халқ манфаатларидан келиб чиқиб изчил давом эттириш фармоннинг мазмун-моҳиятини ташкил қилади. 

Президентимизнинг очиқ ва прагматик ташқи сиёсати, узоқ ва яқин давлатлар билан ўзаро муносабатларни мустаҳкамлаш борасидаги ташаббуси туфайли Ўзбекистоннинг дўстлари, хайрихоҳлари халқаро майдонда ҳам кўпайиб бормоқда. Қўшни, яқин ва узоқ жамиятда диний бағрикенглик ва динлараро дўстлик-ҳамкорлик ғояларини мустаҳкамлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бу ҳолатни нафақат юртдошларимиз, балки турли мамлакатлардан келган меҳмонлар ҳамда халқаро ташкилотлар вакиллари ҳам эътироф этмоқда. 

Музаффархон Жониев,

Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори,

тарих фанлари бўйича фалсафа доктори

 

Манба: "Янги Ўзбекистон" газетаси 2025 йил 3 май, 90-сон

ИНФОГРАФИКА