Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Май, 2025   |   17 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:29
Қуёш
05:04
Пешин
12:24
Аср
17:24
Шом
19:38
Хуфтон
21:07
Bismillah
15 Май, 2025, 17 Зулқаъда, 1446
Янгиликлар

Эски ўзбек тили – темурийлар салтанатининг давлат тили

03.04.2025   6022   2 min.
Эски ўзбек тили – темурийлар салтанатининг давлат тили

Темурийлар даврида тил, адабиёт ва халқнинг савод масаласига алоҳида аҳамият қаратилган. Шунинг учун ҳам ўз даврида бадиий адабиётда дурдона асарлар яратилди. 
 

Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан ташкил этилаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази экспозициясига ўрта асрларда битилган темурийлар салтанатидаги тил ва ёзувлар ҳақида маълумотлар берувчи тарихий асарлар ҳамда манбалар жой олади.
 

Шунингдек экспозициядан, соҳибқирон Aмир Темурнинг эски ўзбек тилидаги ҳужжатлари — 1378 йилда Хоразмда Aбу Муслим авлодларига берган тархон ёрлиғи, 1400 йилда Сиғноқлик Сирожиддинни Шайхул-ислом лавозимига тайинлаш муносабати билан берган фармоннинг муляжи ўрин эгаллайди. 
 

Эски ўзбек тилида туркий хатда битилган ҳужжатлар – Шохруҳ Мирзонинг 1422 йилдаги васиқаси, Aбу Саид Мирзонинг 1468 йили оқ қуюнлилар ҳукмдори Узун Ҳасанга йўллаган дипломатик мактуби, Умаршайх Мирзонинг Марғилон бузургларидан Мир Саид Aҳмадга 1469 йилда берган васиқасининг муляжлари экспозициянинг қимматли экспонати ҳисобланади. 
 

Эски ўзбек тили фақат темурийлар салтанатида эмас балки ўша даврдаги барча туркий элларда расмий тил вазифасини ўтаган. Шунинг учун экспозициядан ушбу фактни тасдиқловчи ҳужжатлар — Фотиҳ Султон Меҳмеднинг 1473 йили оқ қуюнлилар ҳукмдори Узун Ҳасан устидан қозонилган ғалаба тантанасига бағишлаб ёздирган зафар ёрлиғи, 1466 йили Маҳмудхоннинг Фотиҳ Султон Меҳмедга йўллаган мактуби, Aҳмадхоннинг 1477 йилда Фотиҳ Султон Меҳмедга йўлланган хати ҳамда Қрим хонларининг 1453 йилдан бошлаб 1479 йилга қадар усмонли султонларга йўллаган мактубларининг нусхалари жой олади. 


Лойиҳалар Тошкент давлат шарқшунослик университети бошчилигида амалга оширилиши режалаштирилган. 

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази
Ахборот хизмати

Эски ўзбек тили – темурийлар салтанатининг давлат тили
Бошқа мақолалар

Барча мўминлар ҳаққига дуо

14.05.2025   1994   1 min.
Барча мўминлар ҳаққига дуо

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кимки мўмин ва мўминалар ҳаққига истиғфор айтса, Аллоҳ унга ҳар бир мўмин ва мўмина ҳисобида биттадан яхшилик ёзади", деганлар.

Шарҳ: Агар бирор (таниган ва танимаган) мўмин-мўминанинг ҳаққига истиғфор айтсангиз, Аллоҳ таоло бунинг эвазига ўша мўмин ва мўмина номидан сизга яхшилик (савоб) ёзади. 

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: "Эй Роббимиз, мени, ота-онамни ва мўминларни ҳисоб қилинадиган куни мағфират айлагин" (Иброҳим сураси, 41-оят).

Аллоҳим Одам алайҳиссаломдан то Қиёматга қадар келадиган жамики мўмин-мусулмонларнинг гуноҳларини мағфират этгин.