Бир ғамгин киши донишманднинг ҳузурига келиб: “Айтинг-чи, мени қийнаётган бу ғам–ташвишлардан қутилишнинг бирор чораси борми? дея дардини достон қилди. Шунда донишманд: “Аввал менинг икки саволимга жавоб бер”, деди. Биринчидан: “Сен дунёга келган вақтингда сени қийнаётган шу муаммолар бор эдими?”. Ҳалиги киши: “Йўқ”, деб жавоб берди.
“Дунёдан кетар вақтингда шу ғам-ташвишларни ўзинг билан олиб кетасанми?” деб иккинчи саволни сўради донишманд. У яна: “Йўқ”, деди.
“Сен билан келмаган ва сен билан кетмайдиган, нарса учун нимага ғам чекасан?! Дунё ишларида сабрли бўл! Назарингни ерга эмас, самога қарат! Шунда муродинг ҳосил бўлади.
Табассум қил! Ризқинг ўлчаб қўйилган. Тақдиринг белгиланган. Дунё ишлари ғам чекишга арзимайди. Чунки у мудом Тирик ва Абадий Зотнинг изнидадир”, дея насиҳат қилди донишманд.
Уламоларимиз: “Мўмин икки ҳолатнинг орасида яшайди. Бири енгиллик, иккинчиси қийинчилик. Агар билса, уларнинг ҳар иккиси ҳам “неъмат”дир. Чунки енгилликда шукр қилиш ажру мукофотларга сабаб бўлади: «Аллоҳ шукр қилувчиларни, албатта, мукофотлагай» (Оли Имрон сураси, 144-оят).
Қийинчиликда эса сабр қилиш имкони бор. Аллоҳ таоло сабр қилувчиларга дунёю охират мукофотларини беради: «Албатта, сабр қилувчиларга (охиратда) мукофотлари беҳисоб берилур» (Зумар сураси, 10-оят).
Агар бахтли ҳаёт кечиришни истасанг, ҳамма нарсани тафтиш қилаверма. Чунки қимматбаҳо тошлар билан шуғулланувчилар олмосни ҳадеб таҳлил қилавергач, унинг асли кўмир эканини аниқладилар.
Бир одамнинг қорни очди. У гарчи иқтисодий аҳволи яхши бўлмаса-да, бир тамаддихонага кириб, таом буюртма қилди. Буюртма тайёр бўлгунга қадар деразадан ташқарига қараб ўтираркан, эллик ёшлардаги одам тез-тез тамаддихонага қараб қўяётгани, киришга жазм қилолмай турганига кўзи тушди. Ўтган кетганлар унга эътибор бермас, у эса афтидан жуда оч қолган эди.
Шу пайт буюртма берилган таом олиб келинди. У эса ҳеч ўйланмасдан овқатни олиб, ўзи оч бўлса-да, кўчадаги одамга олиб чиқиб берди. Сўнг ортига қайтиб, ҳисобни беришларини сўради. Ҳолатни зимдан кузатиб турган тамаддихона раҳбари хизматчига бир қоғоз берди. Унда бундай сўзлар ёзилган эди:
“Инсонийлик бебаҳодир, сиздай олийжаноб инсон бизнинг тамаддихонага келганидан бахтиёрмиз. Рухсат берсангиз, сиз бир мискинни меҳмон қилганингиз каби биз ҳам сизни меҳмон қилсак”.
Хулоса шуки, Аллоҳ таоло ҳеч бир амални зое қилмас, бандасини бандасидан қарздор ҳолда қолдирмас, эҳсонга эҳсон билан жавоб қайтарар экан.
Шундай экан, имконимиз борида бошқаларга яхшилик қилиб қолайлик.
Акбаршоҳ Расулов