05 Май, 2025, 7 Зулқаъда, 1446
05 Май, 2025, 7 Зулқаъда, 1446
Учрашувда марказ биносидаги 14 та равоқдан охирги иккитаси учун мўлжалланган асарларнинг тайёрланиш жараёни муҳокама қилинди.
— Бу икки равоқ жуда ажойиб ва муҳташам яратилиши керак. Биз бугун муҳокама қилган Биринчи ва Иккинчи Ренессанс даври равоқлари гўзал ишланган, минг йиллик тарих ва маданиятимиз, алломаларимиз қиёфаси гавдаланган. Бугун шу равоқларнинг иккитаси ҳақида гаплашдик. Демоқчи бўлганим, 14 та равоқнинг барчаси бир-бирини тўлдириб бориши ва бир бутун композиция яралиши керак — деди, тарих фанлари доктори, профессор Жаннат Исмоилова.
Шунингдек, иштирокчилар томонидан Қуръони Карим залидан ўрин оладиган саккизта гилам масаласи ҳам кўриб чиқилди. Қуръон залига қўйиладиган гиламларни Қуръон оятларининг кетма-кетлиги бўйича жойлаштириш учун ўз маслаҳатларини беришди ва уларнинг мазмун-моҳиятига алоҳида тўхталишди.
Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 29 январь куни ушбу марказга қилган ташрифи жараёнида билдирилган фикрлар, мулоҳазалар ва тавсиялари асосида охирги учта равоқ учун мўлжалланган ранг-тасвир асарларнинг мавзулари қайта кўриб чиқилган эди.
Мазкур асарларни яратиш учун махсус рассомлар гуруҳи ташкил этилган бўлиб, унга Ўзбекистон халқ рассоми, давлат мукофоти совриндори, академик Алишер Алиқулов раҳбарлик қилади.
Ишнинг машаққатли томонларидан бири шундаки, тарихий шахсларнинг қиёфасини яратишда илмий ва ижодий ёндашув талаб қилинади. Нафақат ташқи қиёфани шакллантириш балки ўша давр нафасини бериб турадиган санъат асари яратиш лозимлиги таъкидланди.
Cisc.uz
1. Олимнинг тўлиқ исми шарифи Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Абу Мансур Мотуридий Самарқандий Ансорий.
2. Камолиддин Баёзийнинг таҳқиқига кўра бу зотнинг насаби улуғ саҳобий Абу Айюб Ансорийга бориб тақалади.
3. Абу Мансур Мотуридийнинг қайси йилда туғилгани аниқ маълум эмас. Аммо устози Муҳаммад ибн Муқотил Розий ҳижрий 248 (милодий 862) йилда вафот этгани айтилган. Шунга кўра, Абу Мансур Мотуридий ҳижрий 240 (милодий 854) йилдан олдин туғилгани тахмин қилинади.
4. Имом Мотуридий кўплаб устозлардан таълим олган. Қуйидагилар уларнинг энг машҳурлари:
5. Ушбу олимлар Имом Мотуридийни Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳгача бўлган санадини боғловчи устозлар ҳисобланади.
6. Имом Мотуридийнинг шогирдлари унинг илимй меросини давом эттириб, бу таълимотни ривожлантирганлар. Масалан:
7. Абу Мансур Мотуридий тафсир, усулул фиқҳ ва ақоид каби шаръий илмларнинг турли йўналишлари бўйича асарлар таълиф этган.
8. Тафсир йўналиши бўйича “Таъвилоту аҳли сунна” номли тафсир ёзган.
9. Усулул фиқҳ йўналишида “Маъхозуш шароиъ” (Шаръий ҳукмлар манбаси) ва “Жадал” (Илмий баҳслар) номли иккита китоб ёзган.
10. Уламолар Абу Мансур Мотуридий ақоид илми бўйича ёзган асарларини ўрганиб чиқиб, уларни уч турга ажратганлар:
11. Абдулҳай Лакнавий “ал-Фавоидул-баҳия” асарида Имом Абу Мансур Мотуридийни мутакаллимлар имоми ва мусулмонларнинг тўғри ақидасини асослаб берган буюк аллома сифатида тавсифлайди. Унинг таъкидлашича, Имом Мотуридий беназир асарлар яратиб, ботил ақида вакилларининг бузғунчи ғояларига раддиялар берган.
12. Уламолар айтадиларки, Ҳужжатул Ислом (Ислом дини ҳужжати) дейилганда фақат Имом Ғазолий тушунилганидек, Имомул ҳудо (тўғри йўлга бошловчи) дейилганда ҳам фақат Имом Мотуридий тушунилади.
13. Бутун ҳаётини илм маърифат ўрганиш ва уни ёйиш билан ўтказган Абу Мансур Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ ҳижрий 333 (милодий 945) йилда тахминан тўқсон беш ёшида Самарқандда вафот этган ва Чокардиза қабристонига дафн этилган.
14. 2020 йил Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузурида “Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази” ташкил этилган.
15. Шунингдек, 2025 йил март ойида Давлатимиз раҳбари томонидан буюк олимга юксак ҳурмат ифодаси ўлароқ “Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарор қабул қилинди.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 