Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Июн, 2025   |   14 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:05
Қуёш
04:50
Пешин
12:28
Аср
17:37
Шом
19:59
Хуфтон
21:36
Bismillah
10 Июн, 2025, 14 Зулҳижжа, 1446

“Қироат қилиб кўтарилавер”

14.05.2025   6235   3 min.
“Қироат қилиб кўтарилавер”

Тартил билан Қуръони каримни қироат қилиш муҳим амаллардан бири бўлиб, ҳарфларни махражларидан чиқариб, Аллоҳнинг каломини тушуниб, тажвид қоидалари билан тўғри ўқишни англатади. “Тартил”нинг луғавий маъноси “бирор нарсани дона-дона қилиб териш”ни англатади.

Қуръони карим Аллоҳ таолонинг каломи бўлиб, уни тартил билан ўқиш У зотнинг буйруғидир. Муззаммил сураси 4-оятда шундай дейилади: “Ва Қуръонни тартил билан тиловат қил”.

Али розияллоҳу анҳудан оятнинг маъносини сўрашганда, “тартил – ҳарфларни яхшилаш, вақф ўринларни билиш”, деб жавоб қилганлар. Жаброил алайҳиссаломга Муҳаммад алайҳиссалом Қуръонни тартил билан ўқиб берганлар.

Тартил билан Қуръон қироат қилиш учун бир қанча қоидаларга риоя қилиш лозим. Улар қуйидагиларни ўз ичига олади:

  1. Тажвид қоидаларига риоя қилиш: “Тажвид”нинг луғавий маъноси “сифатини ошириш, зийнатлаш, чиройли қилиш”ни билдиради, истилоҳда Қуръондаги сўзларнинг ҳар бирини ўз миқдори ва сифатида талаффуз қилиш, истеъло ва истифола ҳарфларини бир-биридан фарқлаб, тафхим, тарқиқ, идғом, изҳор каби қоидаларга амал қилиб ўқишни англатади.
  2. Дона-дона, бир маромда ва аниқ ўқиш: Тартил билан ўқишда шошилмаслик, ҳар бир калимани аниқ тарзда ўқиш муҳимдир. Бу оятларнинг маъносини тушунишга ёрдам беради. Имом Шофеий тартилнинг энг ози тиловатда шошилишни тарк этишдир деганлар.
  3. Маъноларини тадаббур қилиш: Қуръон маъноларини англаш тартилнинг муҳим қисмидир. Оятларнинг маъносини билиш уларни қалбга сингдиришга ёрдам беради.
  4. Ихлос ва тақво: Қуръонни фақат Аллоҳнинг розилиги учун ўқиш керак. Ихлос билан ўқилган Қуръоннинг баракаси ва савоби улуғ бўлади.
  5. Поклик ва эҳтиром: Қуръонни таҳорат билан ўқиш, тинч жойда ва эътибор билан ўқиш тартилнинг сифатини оширади.

Тартил билан Қуръон ўқишнинг фойдалари жуда кўп. Улардан баъзилари:

  • Руҳий озиқ: Қуръон қалб учун нурдир. Уни тартил билан ўқиш инсоннинг руҳини янада сайқаллайди ва Аллоҳга яқинлаштиради.
  • Савоб: Ҳар бир ҳарф учун кўплаб савоб берилади. Тартил билан ўқиш бу савобни янада оширади.
  • Қалб хотиржамлиги: Қуръон қироатининг овози ва маъноси қалбга таскин беради, стресс ва ташвишларни камайтиради.
  • Илм: Қуръон маъноларини англаш ва тажвидни ўрганиш орқали инсоннинг билими ривожланади.
  • Шафоат: Қуръон қиёмат куни ўқувчиларига шафоатчи бўлади.

Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қуръон соҳибига: қироат қилиб кўтарилавер. Дунёда қандоқ тартил қилган бўлсанг, худди шундоқ тартил қил. Албатта, сенинг манзилинг охири қироат қилган оятинг маконидан бўладир, дейилади”, дедилар”, (Имом Термизий ривояти).

Зафар қори Маҳмудов,
Тошкент Ислом институти “Қуръон илмлари” кафедраси ўқитувчиси.

Бошқа мақолалар
Мақолалар

Унутилаётган суннатлар (25-суннат): Фарз намозидан кейин Оятул Курсийни ўқиш

16.12.2020   7407   1 min.
Унутилаётган суннатлар (25-суннат): Фарз намозидан кейин Оятул Курсийни ўқиш

 

Абу Умома ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ким ҳар бир фарз намозидан кейин Оятул Курсийни ўқиса, унинг жаннатга киришини фақат ўлими тўсиб туради", деганлар (Имом Насоий, Имом Табароний ривояти).

Ҳасан ибн Али розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилади: «Ким ҳар бир фарз намозидан кейин Оятул Курсийни ўқиса, келаси намозгача у (банда) Аллоҳнинг ҳимоясида бўлади» (Имом Табароний ривояти).

Қаранг, бу жуда ҳам осон, аммо савоби улкан, гуноҳларни кетказувчи, жаннатга етказувчи бўлган амалдир. Лекин дангасалигимиз, бепарволигимиз оқибатида бунга эътибор бермаймиз, амал қилмаймиз. Кўпчилигимиз ҳатто билмаймиз ҳам. Аввал билмасак, энди билиб олдик. Энди билганимизга амал қилайлик ва бошқаларга ҳам етказайлик.

Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларини ёйилишига хизмат қилиш у зотга бўлган муҳаббат ва эҳтиромнинг юксак намунаси ҳисобланади. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам суннатларини аниқлик билан етказганларнинг ҳаққига: “Менинг гапимни эшитиб, ёдлаб, сингдириб, сўнгра етказган одамни Аллоҳ неъматлантирсин”, деб дуо қилганлар (Имом Термизий ривояти).

Аллоҳ таоло барчамизга ҳар бир ишда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилишимизга тавфиқ ато этсин, омийн!

Аллоҳумма солли ва саллим ъала Муҳаммадин ва ъала оли Муҳаммад

 

Даврон НУРМУҲАММАД

Мақолалар