17 Январ, 2025, 17 Ражаб, 1446
17 Январ, 2025, 17 Ражаб, 1446
Улар: “Нега бир масала бўйича бир имом ҳалол деб ҳукм қилган бўлса, бошқаси ҳаром деган. Қандай қилиб ҳалол нарса бир вақтнинг ўзида ҳам ҳалол, ҳам ҳаром бўлиши мумкин?” деб сўрашди.
Мен: “Аввалги пайғамбарларнинг шариатида ҳам турли фарқлар бўлган. Масалан, Одам алайҳиссалом даврларида ўз синглисига уйланиш ҳаром эдими ёки ҳалолми?”.
Улар: “Ҳалол эди”, дедилар.
Мен: “Бугунчи?” деб сўрадим.
Улар: “Ҳаром”, дейишди.
Мен: “Ҳар бир пайғамбарнинг шариати ўша давр учун тўғри ҳисобланган. Одам алайҳиссаломга иймон келтириш билан бирга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга ҳам иймон келтирамиз ва ҳар икки пайғамбарни ҳақ деб биламиз”.
Улар: “Пайғамбарларнинг пайғамбар этиб юборилган вақтлари турлича бўлган” деди.
Мен: “Тўғри пайғамбарлар даври бир-биридан фарқ қилади. Мазҳаблар эса географик жойлашиши бўйича фарқланади. Масалан, шофеъийлар Шри-Ланкада истиқомат қилса, ҳанафийлар Покистонда. Шу сабабли, баъзан вақтнинг, баъзан жойлашувнинг ҳар хиллиги туфайли ҳалол ва ҳаром ўртасида турфа хиллик вужудга келган”.
Келинг янада тушунарлироқ бўлиши учун бир мисол келтирсам. Узоқ йиллардан бери рамазон ойининг биринчи куни ва ҳайит кунини белгилаш бўйича турли хиллик бўлиб келади. Саудия Арабистонида ҳайит куни бўлса, Покистонда рамазон ҳали тугамаган бўлади. Шундан келиб чиқиб сизларга савол: “Ҳайит куни рўза тутиш ҳаромми ёки ҳалолми?”
Улар: “Ҳаром”, дейишди.
Мен: “Рамазон ойида ҳайит намозини адо этиш-чи, ҳаромми? Лекин Саудия Арабистонида мусулмонлар ҳайит кунини нишонлашлари, Покистондагилар эса рўза тутишлари тўғрими?” деб сўрадим.
Улар: “Ҳа, тўғри”, дедилар.
Мен: “Ҳа, тўғри. Чунки рамазонни бошланиши ҳам, тугаши ҳам ойга қараб белгиланади. Саудияда ой кўрингани учун улар ҳайит намозини адо этишади, Покистонда эса ой ҳали кўринмади.
Шунинг учун, Саудияда ҳайит намози ўқилади. Покистонда эса рўза тутилади. Ҳар иккиси ҳам тўғри. Агар тўртта киши қўлига таёқ олиб Саудияда ҳайит намозининг ўқилишига қаршилик қилиб, “ҳайит намозини ўқиманг, чунки Покистонда ҳали рамазон ойи тугагани йўқ” деб жар солса фитна бўлмайдими?” Огоҳ бўлингки фитна оғир гуноҳдир”, дедим.
Давоми бор...
Даврон НУРМУҲАММАД
“Мусулмон банда таҳорат олганида тана аъзолари покланишидан ташқари гуноҳлари ҳам кечирилади”, деб эшитганмиз. Бунга далил бўлувчи ҳадислар бор-ми?
Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким таҳоратни мукаммал адо этса, гуноҳлари танасидан, ҳатто тирноқлари остидан чиқиб кетади”, деганлар (Имом Муслим, Имом Насоий, Имом Аҳмад, Имом Табароний, Имом Байҳақий ривояти).
Одатда, очиқ аъзолардаги кирлар ёпиқ турган ёки тирноқ остида йиғилган кирларга нисбатан осон покланади. Тирноқ остидаги кирларни тозалаш учун алоҳида эътибор талаб этилади. Бу ерда банда тирноғи остидаги гуноҳлар ҳам кечирилиши айтилмоқда. Бу эса таҳорат сабабидан Аллоҳ ва банда ўртасидаги кичик гуноҳларнинг биронтаси ҳам қолмай кечирилишига далолат қилади.
Абу Умома розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилади: “Агар мусулмон банда таҳорат қилса, гуноҳлари қулоғидан, кўзидан, икки қўлидан, икки оёғидан чиқиб кетади. Агар ўтирса, гуноҳлари кечирилган ҳолда ўтиради” (Имом Аҳмад, Имом Табароний “Авсат”да ва Имом Байҳақий ривояти).
Банда таҳоратини рисоладагидек бажарса, қулоғи, кўзи, қўли ва оёғи содир этган гуноҳлари кечирилади. Агар у таҳорат қилиб бўлса, биронта ҳам гуноҳи қолмайди.
Абдуллоҳ Сунобиҳий розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилади: “Агар мўмин банда таҳорат қилиб, оғзини чайса, оғзидан гуноҳлари чиқиб кетади. Агар бурнига сув олиб қоқса, бурнидан гуноҳлари чиқиб кетади. Агар юзини ювса, юзидан, ҳатто икки кўзининг четидан гуноҳлари чиқиб кетади. Агар икки қўлини ювса, қўлидан, ҳатто қўлининг тирноқлари тагидан гуноҳлари чиқиб кетади. Агар бошига масҳ тортса, бошидан, ҳатто икки қулоғидан гуноҳлари чиқиб кетади. Агар икки оёғини ювса, оёғидан, ҳатто оёғининг тирноқлари остидан гуноҳлари чиқиб кетади. Сўнгра масжидга бориши, (ўқиган) намози унга қўшимча (савоб) бўлади” (Имом Насоий, Имом Ибн Можа, Имом Молик, Имом Аҳмад, Имом Ҳоким ривояти).
Маълумки, таҳорат билан намоз банда гуноҳларига каффорат бўлади. Агар таҳоратни мукаммал қилиб, хушу билан намоз ўқилса, бу намоз орқали банда кўп ажрларга эришади.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа