Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одамларнинг устига ёлғончи йиллар соя солади. Ўша кезларда ёлғончи тасдиқланади, ростгўй ёлғончига чиқарилади. Хоин киши ишонарли бўлади, омонатдор киши хоинга чиқариб қўйилади ва рувайбиза гапиради”, дедилар. У зотга: “Рувайбиза” ким? – дейилди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Омманинг ишини гапирадиган эси паст одам”[1], дедилар.
Ибн Манзур “Лисонул араб” китобида: “Рувайбиза – бир иш қилиш қўлидан келмайдиган нотавон одам. Кўпинча, бу сўз эси пастларга нисбатан ишлатилади, чунки улар уйида кўп ўтиришади ва катта ишлар билан кам шуғулланишади”, деган[2].
Давраларда ўтириб пойинтар-сойинтар гап гапирадиган кишини учратганмисиз?
Ёки маза-бемаза ишлар тўғрисида узундан-узун мақолалар ёзадиган мухбирларни учратасизми?
Ёхуд бекорчи кўрсатувларга чиқиб, бирорта фойда келтирмайдиган ишларни гапирадиган одамларни кўрган бўлсангиз керак. Кўпинча бундай ҳолатлар зарар келтириб, дилни хира қилади. Одамларнинг бошини айлантириб, фикрларини чалғитади.
Ҳаммажлисларнинг қай бири яхшироқ?
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Ё Аллоҳнинг Расули, бизларга қай бир ҳаммажлис яхшироқ?” – дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Уни кўриш сизга Аллоҳни эслатадиган, у билан гаплашиш илмингизга илм қўшадиган ва амали сизларга охиратни эслатадиганидир”, [3] дедилар.
Бизнинг ҳамсуҳбатларимиз орасида бундай сифатлилар топиладими?
Дўст-ёрлар билан бирга ўтирсангиз, ўша ўтиришингизни Ҳабибимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўргатган лафзлар билан якунлаш эсингиздан чиқмасин. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Биров бир даврада ўтирса ва беҳуда гаплар кўпайиб кетса, ўрнидан тураётиб: “Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика, ашҳаду аллаа илаҳа иллаа анта. Астағфирука ва атуубу илайк”, дейдиган бўлса, ўша мажлис давомида бўлган ишлар мағфират қилинади”[4].
Ўйлаб кўринг, шу зикрни айтиш учун қанча вақт кетади? Бор-йўғи бир неча сония. Бироқ қанчадан-қанча одамлар бу фазилатдан бебаҳра қолишяпти. Ахир, бу оламлар Робби тарафидан бўладиган афв ва мағфиратку...
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Ибн Можа ривояти.
[2] Лисонул араб, 7/153.
[3] Имом Абу Довуд, Имом Термизий ривояти.
[4] Имом Термизий ривояти.
Ўзбекистон элчиси Нодиржон Турғунов (қароргоҳи Ар-Риёз шаҳрида жойлашган) Баҳрайн адлия, ислом ишлари ва вақф вазири Наввоф бин Муҳаммад ал-Муовида билан учрашди, деб хабар қилмоқда "Дунё" АА мухбири.
Вазир мулоқот аввалида Ўзбекистон заминидан етишиб чиққан олимларнинг Ислом тамаддунига ҳисса қўшган ҳиссасини, мамлакат томонидан диний-маърифий соҳага қаратилаётган эътибор, ёш келажак авлод учун яратилаётган имкониятлар таҳсинга сазовор эканини таъкидлади. Унинг айтишича, Имом Бухорий, Имом Термизий, ал-Хоразмий, Фаробий, Замахшарий каби Ислом оламида юксак обрў-эътибор топган олимларнинг мероси дунё мусулмонларининг умумий бойлигидир.
– Сўнгги йилларда Ўзбекистонда ўтказилаётган халқаро илмий-амалий конференциялар нафақат ўзбек халқи, балки бутун Ислом умматига хизмат қилмоқда. Баҳрайн Ислом меросини ўрганиш бўйича ўзбек томони билан яқиндан ҳамкорликни йўлга қўйиш ва илмий изланишларни биргаликда амалга оширишга тайёр", – деди адлия, ислом ишлари ва вақф вазири Наввоф бин Муҳаммад ал-Муовида.
Мулоқот чоғида Тошкент шаҳрида барпо этилаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказининг очилиш маросимида Баҳрайн делегацияни иштирокини таъминлаш, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Ислом цивилизацияси маркази билан ҳамкорлик алоқаларини ўрнатиш, икки мамлакат илмий марказлар ўртасида алоқаларни ривожлантириш истиқболлари кўриб чиқилди.
Томонлар Ўзбекистон ва Баҳрайн ўртасида адлия, Ислом ишлари ва вақф соҳасидаги ҳамкорликни ривожлантириш, биргаликда илмий-амалий ишларни ташкил этиш мақсадида масъул ходим тайинлаш таклифини қўллаб-қувватладилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати