11 Август, 2025, 17 Сафар, 1447
11 Август, 2025, 17 Сафар, 1447
Жоҳилият замонидан буён кишилар онгида яшаб, уларни ҳақ йўлдан чалғитиб келган баъзи муаммолар ҳали ҳам барҳам топгани йўқ. Яратганнинг Ўзидан бошқа ҳеч ким билмайдиган, ғайбни билиш даъвосидаги илмсизлик “фолбинлик” деб аталади. Фолбинлик “коҳинлик”, “илмул рамл”, “мунажжимлик”, “аррофлик” каби номлар билан ҳам аталади. Фолбинлик Қуръони карим ҳукми билан ҳаром қилинган. Фолбин, коҳиннинг ғайбдан деб берган хабарини тасдиқлаш ояти карима ва ҳадиси шарифга асосан куфрдир.
Аллоҳ таоло Юнус сураси 106-оятида бундай марҳамат қилади: “Аллоҳни қўйиб, фойда ҳам, зарар ҳам етказа олмайдиган нарсаларга илтижо қилманг! Агар (шундай) қилсангиз, унда, албатта, сиз золимлардандирсиз”.
Ҳозирги кунда ҳам бирор нарсасини йўқотган, бирор ишда шубҳага борган кимсалар, айниқса, маърифатсиз аёл-қизлар ёки тушкунликка тушган инсонларнинг аксари муаммонинг ечимини топиш учун фолбинларга қатнамоқда. Оилавий ажримларнинг келиб чиқишига сабаб бўладиган, акани укадан ажратадиган, қуда-андалар, қўшнилар, ҳамкасблар орасига совуқчилик соладиган фолбинлар чўнтагини қаппайтирмоқда. Фолбинларга борувчилар эса вақти, соғлиги, пули ҳавога совурилаётганига, ўзлари қаттиқ гуноҳкор бўлаётганига аҳамият ҳам беришмайди.
Айни пайтда кишилик жамиятининг энг катта муаммоларидан бири ҳам сеҳр, фолбинлик ва мунажжимликдир. Бунга ҳужжат сифатида қуйидаги оят келтирилади: “...Балки одамларга сеҳр ўргатадиган шайтонлар кофир бўлдилар...” (Бақара сураси, 102-оят). Лаънатланган шайтоннинг одамларга сеҳр ўргатишдан кўзлаган бирдан-бир мақсади – уларни мушрикка айлантиришдир.
Аллоҳ Ўзига шерик қилган инсонни ҳеч қачон кечирмайди. Бугунги кунда кўплаб гумроҳ кимсаларнинг сеҳрга аралашиб юрганига гувоҳ бўласиз. Улар сеҳрни фақат ҳаром деб ўйлайдилар ва унинг куфр эканини ҳис қилмайдилар. Бу ҳол, айниқса, эр-хотин орасидаги муносабатларда – иссиқ-совуқ ва шу каби нарсаларни қилишда яққол намоён бўлади. Улар бу ишларида аксарият қисми ширк ва куфр бўлган сўзларни қўллайдилар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Еттита ҳалок қилувчи гуноҳдан сақланинглар”, деб улардан бири сеҳр эканини баён қилганлар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти). Ҳар бир банда Аллоҳ таолодан қўрқиши ва дунёю охиратини куйдирадиган бундай ишлардан сақланиши лозим.
Ваҳб ибн Мунаббиҳ: «Айрим китобларда ўқидимки: “Аллоҳ азза ва жалла: “Мендан ўзга илоҳ йўқ. Сеҳр қилган ва сеҳр қилдирган, фол очган ва фол очдирган, шумланган ва шумлантирган кимсалар Мендан эмас”, дейди». Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу: “Фолбин – сеҳргар, сеҳргар эса кофирдир”, деган. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу айтади: “Албатта, афсун ўқиш, тумор тақиш ва иссиқ-совуқ қилиш ширкдир” (Ибн Ҳиббон, Имом Ҳоким ривоят қилишган).
Кимки тумор ёки мунчоқ тақиб, бу кўз тегишидан сақлайди деб эътиқод қилса, ширк келтирган бўлади. Хитобий розияллоҳу анҳу айтади: «Қуръон ёки Аллоҳ таолонинг исмлари билан дам солиш мумкин. Чунки Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ҳасан ва Ҳусайн розияллоҳу анҳумога дам солиб: “Сизларни Аллоҳнинг тўлиқ калималари ила ҳар бир шайтону ҳашаротдан ва ҳар бир ёмон кўздан Ўз паноҳида сақлашини сўрайман”, дер эдилар» (Имом Ҳоким ривояти).
Фолбинга қатнаётган опа-сингилларимизнинг бу йўлдан қайтишларини сўраймиз. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бу илм фақат Ўзида эканини айтган. Аллоҳ билан Аллоҳнинг илмини талашаётган бандалар, албатта, хор бўлажак. Шу малъун, ифлос ва жирканч махлуқларнинг олдига бориб, иймону эътиқодимизни поймол қилмайлик, азизлар. Кимки шу ишни қилган бўлса, тавба қилсин.
Мусулмон киши бошига мусибат етганда сабр қилади. Унинг Аллоҳдан эканини билади ва Аллоҳга янада кучлироқ тазарру билан сиғиниб, мусибатига, ғам-андуҳига юпанч излайди. Мўмин киши касал бўлса, дарров азайимхонга югурмасдан шариат рухсат берган тиббий воситалар билан даволанади, ўзига ўзи
Қуръон оятларини ўқиб дам солади...
Ҳозирги кунда турли дуохон ва азайимхонларга бориш ҳам хатарли бўлиб қолган. Чунки уларнинг кўпи шариатда ворид бўлмаган аллақандай шубҳали дуолар ва қасидалар билан дам соладилар. Сеҳр, яъни кўзбўямачилик, иссиқ-совуқ қилиш катта гуноҳ. Сеҳр қилгани учун олинадиган ҳақ ҳам шариатда тақиқланган ишни қилгани учун ҳаром.
Аллоҳ таолонинг изни бўлмаса, ҳеч кимга зарар етмаслиги Қуръони каримда баён қилинган. Улар келажакда бўладиган ишларни олдиндан айтиб бериш даъвоси ила содда инсонларни алдаб, ўз тузоқларига илинтирмоқдалар. Кишиларда бўлмағур шумланишларнинг пайдо бўлиши эса кўплаб оилаларнинг бузилиб кетишига, қўни-қўшни, яқин қариндошлар, ака-ука, қуда-андаларнинг орасига совуқчилик тушишига сабаб бўлмоқда.
Масжидларимизга зиёратга келган баъзилар: “Йўлимни очиб беринг, бахтим очилсин”, деб фолбинларнинг гапини айтишади. Албатта, ҳар бир иш Аллоҳдан. Ислом инсонларда учрайдиган баданий хасталикларни тиб орқали, қалб хасталикларини эса Қуръони карим оятлари билан муолажа қилишга амр этган. Ҳар биримиз динимизнинг амрига бўйсунишимиз, фолбин ва коҳинларга қатнаш улкан гуноҳ эканини яхши англашимиз лозим.
Жаҳонгирхон АБРОРОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Самарқанд вилояти вакиллиги ходими
313 та ҳаётий ЗИЙНАТ қоидалари
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(2-қисм)
101) Сахийлик – бойнинг зийнати.
102) Очиққўллик – сахийнинг зийнати.
103) Кўп йиғи – хавф ва қўрқишнинг зийнати.
104) Улуғворлик – пошшолар зийнати.
105) Миннатни тарк қилиш – эҳсоннинг зийнати.
106) Ҳалоллик – ишнинг зийнати.
107) Хушуъ – намознинг зийнати.
108) Дўппи – ўзбекнинг зийнати.
109) Бунёдкорлик – меҳнатнинг зийнати.
110) Савод – билимнинг зийнати.
111) Илм – инсониятнинг зийнати.
112) Сабр – бало-офатнинг зийнати.
113) Донолик – тажрибанинг зийнати.
114) Мулоҳазалилик – фикрнинг зийнати.
115) Сўзда туриш – эркакнинг зийнати.
116) Вақтга риоя – масъулиятнинг зийнати.
117) Қалб мусаффолиги – яхши инсоннинг зийнати.
118) Тинчлик – юртнинг зийнати.
119) Бирдамлик – миллатнинг зийнати.
120) Ҳур фикр – эркинликнинг зийнати.
121) Тоат-ибодат – руҳнинг зийнати.
122) Адолат – давлатнинг зийнати.
123) Ибрат – ўтганлар ҳаётининг зийнати.
124) Хотира – инсон қадрининг зийнати.
125) Қалб юмшоқлиги – раҳм-шафқатнинг зийнати.
126) Яхши сўз – забоннинг зийнати.
127) Бардош – синовларнинг зийнати.
128) Қувонч – юракнинг зийнати.
129) Қаноат – ҳаётнинг зийнати.
130) Ҳушёрлик – онгнинг зийнати.
131) Қалб тозалиги – имоннинг зийнати.
132) Яхши ният – амалнинг зийнати.
133) Ҳаётбахш сўз – дилнинг зийнати.
134) Қаноатлилик – қўшнининг зийнати.
135) Йўлбошчилик – жамоанинг зийнати.
136) Тинч уйқу – хотиржамликнинг зийнати.
137) Яхши уйқу – соғломликнинг зийнати.
138) Ҳалол меҳнат – деҳқоннинг зийнати.
139) Ташаккур – инсонийликнинг зийнати.
140) Сўзда тозалик – тилнинг зийнати.
141) Тарбия – келажакнинг зийнати.
142) Ибратли ҳаёт – авлоднинг зийнати.
143) Меҳр-муҳаббат – турмушнинг зийнати.
144) Ҳурфикрлилик – замонавийликнинг зийнати.
145) Тўғрилик – ҳукмнинг зийнати.
146) Салоҳият – ёшларнинг зийнати.
147) Қувват – жасурнинг зийнати.
148) Ҳарф таниш – болаликнинг зийнати.
149) Диққат – ўқишнинг зийнати.
150) Улуғ орзу – қалбнинг зийнати.
151) Бардошлик – дарвешнинг зийнати.
152) Қайтмаслик – отанинг зийнати.
153) Вафодорлик – хотиннинг зийнати.
154) Қаноатлилик – кўнгилнинг зийнати.
155) Ишонч – оилавий муносабатларнинг зийнати.
156) Ҳамкорлик – жамиятнинг зийнати.
157) Ижодийлик – ёшларнинг зийнати.
158) Тиниқлик – кексаларнинг зийнати.
159) Тиниқ фикр – кексанинг зийнати.
160) Тарбия – ота-онанинг зийнати.
161) Тузук фикр – ёшнинг зийнати.
162) Ҳақиқатни айтиш – олимнинг зийнати.
163) Ботиний поклик – зоҳиднинг зийнати.
164) Иложсизликка чора – моҳир устанинг зийнати.
165) Чин дилдан ишлаш – яхши ишчининг зийнати.
166) Ҳурмат – барча инсоний алоқаларнинг зийнати.
167) Тузук йўл – саёҳатнинг зийнати.
168) Тартиб – пошшонинг зийнати.
169) Тезкорлик – савоб излагувчининг зийнати.
170) Мевадорлик – дарахтнинг зийнати.
171) Қанот – қушнинг зийнати.
172) Қаноатли меҳнат – ишбилармоннинг зийнати.
173) Қаҳрдорлик – ёвузнинг зийнати.
174) Умумийлик – инсониятнинг зийнати.
175) Гўзал сўз – сўзлашувнинг зийнати.
176) Устоз – илм йўлининг зийнати.
177) Савол – билим олишнинг зийнати.
178) Хотира – миллатнинг зийнати.
179) Виждон – инсон қалбининг зийнати.
180) Юздаги нур – тақвонинг зийнати.
181) Сувдаги тозалик – ҳаётнинг зийнати.
182) Яхши ният – ҳар бир ишнинг зийнати.
183) Яхши дўст – танловнинг зийнати.
184) Саҳар – ибодат вақтининг зийнати.
185) Илк қадам – болаликнинг зийнати.
186) Яхши зеҳн – ақлнинг зийнати.
187) Сузувчи булут – осмоннинг зийнати.
188) Бедорлик – ватан посбонининг зийнати.
189) Ватан – миллатнинг зийнати.
190) Қалб нури – имоннинг зийнати.
191) Савоб – ҳар бир яхши ишнинг зийнати.
192) Севги – қалб мувозанатининг зийнати.
193) Тилак – дуонинг зийнати.
194) Ўзаро тушуниш – оилавий бахтнинг зийнати.
195) Бахт – шукрнинг зийнати.
196) Ёрдам бериш – инсонийликнинг зийнати.
197) Ибратли сўз – устозликнинг зийнати.
198) Ҳушёр кўз – кузатувчанликнинг зийнати.
199) Бошқаларни тинглаш – ҳурматнинг зийнати.
200) Қариялар дуоси – авлоднинг зийнати.
(Давоми бор...)
Иброҳимжон домла Иномов
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 