13 Август, 2025, 19 Сафар, 1447
13 Август, 2025, 19 Сафар, 1447
Нур тарқатувчи саҳифалар: Ислом марказида ноёб қўлёзмалар жамланмоқда
Туркий дунёдан Мовароуннаҳргача бўлган Қуръонлар
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази музейи экспозициясининг Қуръон зали бўлимида юксак илмий ва маънавий аҳамиятга эга “114 Қуръон” лойиҳаси амалга оширилмоқда. Лойиҳанинг асосий мақсади — дунё музейлари ва архивларида сақланаётган, Ўзбекистон тарихий меросига алоқадор Қуръон қўлёзмаларини саралаб олиб, уларни кенг жамоатчиликка тақдим этишдир.
Яқинда Марказда бўлиб ўтган илмий кенгаш йиғилишида Истанбул университети профессори Эмек Ушенмез ушбу лойиҳа бўйича кенг қамровли тақдимот ўтказди. У ўз маърузасида тайёрланаётган альбом ҳақида атрофлича маълумот бериб ўтди.
Альбом “Кириш” қисми ва тўрт асосий бўлимдан ташкил топиб, VII асрдан XX асргача бўлган даврда яратилган Қуръон қўлёзмаларини қамраб олади. Бу асарлар орасида Усмон мусҳафи, Катта Лангар Қуръони, Мовий Қуръон каби жаҳон миқёсида тан олинган нусхалар билан бир қаторда, Сомонийлар, Ғазнавийлар, Темурийлар ва бошқа сулолаларга тегишли нодир саҳифалар ҳам ўрин олган.
Альбомда ҳар бир қўлёзманинг тилла суви билан безатилган икки саҳифаси факсимиле шаклида тақдим этилади. Бу саҳифалар орқали Қуръони каримнинг тўлиқ визуал манзарасини яратиш кўзда тутилган. Ҳозирда 103 та қўлёзма саҳифаланиб, альбомнинг 90 фоизи тайёр ҳолга келтирилган. Қолган 11 та қўлёзма яқин кунларда тўлиқ якунланиши кутилмоқда.
Айни пайтда, альбомда Амир Темур набираси Муҳаммад Султоннинг қизи Шодмулк хотун томонидан 1467 йилда кўчирилган Қуръон нусхаси ҳамда Қўқон хони Амир Умархон томонидан Усмонийлар султони Маҳмуд II га туҳфа этилган нусха ҳам ўрин олиши режалаштирилган. Шунингдек, 1318 йилда Олтин Ўрда хони Ўзбекхонга бағишлаб тилла варақда ёзилган, 700 йиллик тарихга эга Қуръон саҳифалари ҳам лойиҳанинг энг муҳим қисмларидан бири сифатида тақдим этилиши таъкидланди.
Йиғилишда экспозиция учун мўлжалланган Қуръон нусхалари даврий асосда жойлаштирилиши маълум қилинди.
Альбомнинг умумий ҳажми 500 саҳифага яқин бўлиб, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказининг Қуръон зали бўлимида ушбу мерос дунё тамаддуни тарихи ва маънавий улкан бойлигини жонли тарзда намоён этади.
Шунингдек, йиғилишда мазкур лойиҳанинг муқова дизайни ҳам тақдим этилди. Ушбу муқова ўзининг шакли, безаги ва эстетик ечими билан Каъбанинг ташқи кўринишини эслатиши қайд этилди. Кенгаш аъзолари бу таклифни маъқуллашди.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – жаннат эшикларидан бири.
ألا أدلك على باب من أبواب الجنة قال: وما هو؟ قال: لا حول ولا قوة إلا بالله
Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сени жаннат эшикларидан бир эшикка далолат қилайинми?” дедилар. Мен: “У нима?” деб сўрадим. Набий алайҳиссалом: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”, дедилар" (Имом Табароний ривояти).
2. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – жаннат хазиналаридан бири.
قل: لا حول ولا قوة إلا بالله فإنها كنز من كنوز الجنة
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни айтгин. Албатта, у жаннат хазиналаридан биридир", дедилар" (Имом Термизий ривояти).
3. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – жаннат кўчати.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Жаннат кўчатларини кўпайтиринглар”, дедилар. “Ё Аллоҳнинг расули, унинг кўчатлари нима?” дейишди. У зот алайҳиссалом: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”, дедилар (Имом Табароний ривояти).
4. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – 99 дардга шифо бўлади.
مَنْ قَالَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ كَانَتْ دَوَاءٌ مِنْ تِسْعَةٍ وَتِسْعِينَ دَاءٍأَيْسَرُهَا الْهَمُّ
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ким Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни айтса, тўқсон тўққиз дардга даво бўлади. Энг енгили ғамдир", дедилар (Имом Табароний, Имом Ҳоким ривояти).
5. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – фақирликни даф қилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ким ҳар куни юз марта “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни айтса, унга фақирлик етмас", дедилар (Ибн Абу Дунё ривояти).
6. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – неъматларнинг бардавом бўлишига сабаб бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кимга Аллоҳ неъмат берса-ю, у бу неъматнинг ўзида давомийлигини истаса, “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни кўп айтсин", деганлар (Имом Табароний ривояти).
7. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – бало-мусибатлардан халос этади.
Ҳазрат Али розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: "Эй Али, сенга қийин аҳволга тушиб қолганда айтиладиган калималарни ўргатайми?" дедилар. "Аллоҳ мени сизга фидо қилсин, ўргатинг, ё Расулуллоҳ", дедим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Қийин аҳволга тушиб қолсанг, “Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Ва лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллааҳил ъалиййил ъазийм”, деб айт. Чунки мана шу дуо билан Аллоҳ хоҳлаганича ҳар турли балолардан халос қилади», дедилар.
Молик Ашжаъийнинг ўғли асирга тушиб қолганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга одам юбориб “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илаа биллаҳ”ни кўп айтишни буюрганлар. Натижада ўғли асирликдан халос бўлган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари ўз тажрибаларида “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илаа биллаҳ”ни айтиш билан мушкуллари осон, бало-офатлари даф бўлишини кўп синаб кўрганлар.
Олимлардан бири айтадилар: “Кимнинг ғам-ташвиш ва мусибатлари кўпайиб кетса: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ” калимасини кўп айтсин”.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 