18 Август, 2025, 24 Сафар, 1447
18 Август, 2025, 24 Сафар, 1447
Дадам ёшлигимиздан бизни муаммоларимизни бирга ҳал қилишга ўргатганлар. Оилада қайси биримиз бўлса ҳам, муаммоли вазиятга дуч келсак, дадам фарзандларининг ҳаммасини тўплар эдилар ва “Укаларингизнинг шундай-шундай муаммолари бор экан, келинглар, унга қандай ёрдам беришни ўйлаб кўрайлик” деб барчани фикрлашга чақирардилар. Ўша муаммоларнинг аксарияти дадамнинг бир ўзлари ечим топа оладиган муаммолар эди. Лекин дадам бизни муаммо хоҳ катта бўлсин, хоҳ кичик бўлсин, мушкул вазиятда жигарларни ташлаб қўймасликка, қўлдан келганича бир-биримизга ёрдамга шошилишга ўргатдилар.
Эсимда, коллежда ўқиб юрган пайтларим менга ўқишим учун калькулятор жуда зарур бўлиб қолди. Ўша пайтда дадамнинг ишлари жуда ҳам яхши эмас, унинг устига мен ўқишим учун олмоқчи бўлган калькуляторнинг нархи бироз баландроқ эди. Шундайлигини билсам-да калькулятор мен учун асосий ўқув қуроли бўлганидан буни дадамга айтдим. Дадам: “Хўп, ўғлим, имкон қадар тезроқ олиб беришга ҳаракат қиламан”, дедилар.
Эртаси куни ўқишдан келсам, дарс қиладиган столимиз устида яп-янги калькулятор турибди. Уни кўриб кўзларим қувониб кетди. Дадамнинг хоналарига кирсам, намоз ўқиётган эканлар. Миннатдорчилик билдираман деб, намоздан чалғитмаслик учун овоз чиқармай кутиб турдим. Дадам намоз ўқиб бўлиб дуога қўлларини очдилар: “Роббим, Ўзингга беадад шукрлар бўлсин, фарзандларимни бир-бирига оқибатли қилганинг учун Ўзингга чексиз ҳамд айтаман, бугун катта қизим укасига калькулятор олиб берибди. Фарзандларим орасидаги меҳр-муҳаббатни бундан ҳам зиёда қилгин, оқибатларини охиригача гўзал қилгин...”.
Дадам орқаларида менинг кутиб ўтирганимни билмай дуони давом эттиравердилар. Шу топда опамнинг “Тенгдош дугоналарим кийиб олган янги кўйлакдан мен ҳам олмоқчиман” деб йиғиб юрган пуллари хаёлимга келди... Ҳа, опам менинг ўқишим учун кўйлак орзу-ҳавасидан воз кечган эдилар...
Опам пешонамдан ўпиб, “Укажоним ҳозир сен ўқишинг жуда муҳим, янги кўйлакни кейинроқ олсам ҳам бўлаверади. Эрталаб дадамга айтаётганингни эшитиб қолгандим, сен ўқишга кетгач, шартта бозорга бориб олиб келдим. Сен ҳеч ҳам хижолат бўлма, ҳозир фақат ўқиш ҳақида ўйла” деб мени анча хотиржам қилдилар.
Ўша куни туни билан ухлолмай ётдим. Бу воқеа... дадамнинг дуолари... опамнинг қилган ишлари... менга айтган гаплари... ҳаммаси кўз олдимдан бир-бир ўтаверди...
Демак ака-ука ва опа-сингиллар орасидаги яқинлик ўз ҳожатларидан уларни устун кўриш даражасида яқин бўлиши керак экан деган хулосага келганман ўшанда.
Отам бизни шахзодалару маликалар каби боқмаган бўлсалар ҳам, бизга унча-мунча оталар бера олмайдиган олтинлардан ҳам қиммат тарбияни бериб кетган эканлар. Отам қилган ишлари, тижоратларида омадлари келмаган бўлиши мумкин, лекин бу дунёдан мингта тижорат фойдасидан ҳам қимматбаҳо нарсани олиб кетдилар. Ортларида уларни доим эслаб дуо қиладиган, бирининг бошига муаммо тушганда ёрдамга барчаси ҳозиру нозир бўладиган фарзандлар қолдидриб кетдилар.
Ҳа, бугун ака-укалар бир-биримидан узоқда, ҳатто бошқа-бошқа шаҳарларда яшаймиз. Лекин доимо қалбан биргамиз. Қачон биримизнинг бошимизга муаммо тушадиган, мушкул вазиятга кириб қоладиган бўлсак, ҳамма бирданига ёрдамга шошилади, ҳеч ким ўзини четга тортмайди.
Аллоҳга шукрлар бўлсинки, дадам ўша ёшлик пайтимизда қилган услубларини ҳозир ҳам амалда қўллаймиз. Керак бўлса, бир уйга йиғилиб, ўша болалигимиздагидек “Қандай ёрдам берсак бўларкин” деб бош қотирамиз.
Буларнинг сабаби, албатта аввало Аллоҳнинг фазли ва қўрс-қўпол койишлар, танбеҳу дашномлар билан эмас, ўзининг амали билан бизга тарбия берган дадамнинг шарофатларидир. Аллоҳ отамиздан рози бўлсин, Ўз раҳматига олган бўлсин.
Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.
313 та ҳаётий ЗИЙНАТ қоида
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(3-қисм)
201) Севимли касб – меҳнатнинг зийнати.
202) Қайғу – сабр ва синовнинг зийнати.
203) Хурсанд юз – дўстлик аломатининг зийнати.
204) Хатолардан сабоқ олиш – тажрибанинг зийнати.
205) Иноят – тақдирнинг зийнати.
206) Ёшлик – умиднинг зийнати.
207) Кексалик – ҳаёт мактабининг зийнати.
208) Кечиримлилик – бағрикенгликнинг зийнати.
209) Тозалик – руҳий соғликнинг зийнати.
210) Фидокорлик – юрт севгисининг зийнати.
211) Илмий изланиш – тараққиётнинг зийнати.
212) Яхши тилак тилаш – дўстона муносабатнинг зийнати.
213) Яхши ният – қалб софлигининг зийнати.
214) Кузатувчанлик – илм эшигининг зийнати.
215) Фикрлаш – инсоннинг ақлий бойлигининг зийнати.
216) Жимлик – суҳбатнинг зарур зийнати.
217) Улуғ мақсад – ҳаракатнинг зийнати.
218) Мулоқот – инсоний муносабатларнинг зийнати.
219) Устозга садоқат – камоли илмнинг зийнати.
220) Ҳақгўйлик – виждоннинг зийнати.
221) Матонат – синовда пишган инсоннинг зийнати.
222) Таомда тўқнашмаслик – одобнинг зийнати.
223) Севги билан қилинган меҳнат – бараканинг зийнати.
224) Ватан хизмати – фидойининг зийнати.
225) Соғлом тан – тиниқ фикрнинг зийнати.
226) Халқ билан яқинлик – раҳбарнинг зийнати.
227) Ташаббус – етакчиликнинг зийнати.
228) Қалб олами – инсон ички дунёси зийнати.
229) Қаноатли кўз – дунёвий тинчликнинг зийнати.
230) Байрам – жамоанинг зийнати.
231) Илмли муҳокама – мажлиснинг зийнати.
232) Ҳар бир инсон – оиласининг зийнати.
233) Болаларнинг кулгиси – хонадоннинг зийнати.
234) Ҳақиқатни ҳимоя қилиш – журъатнинг зийнати.
235) Тинчлик учун ҳаракат – ватанпарварнинг зийнати.
236) Ҳарф – билим эшигининг зийнати.
237) Хурсандчилик – байрамнинг зийнати.
238) Эзгу ният – ҳар бир қадамнинг зийнати.
239) Қатъият – раҳбарликнинг зийнати.
240) Дилдаги хушнудлик – руҳнинг зийнати.
241) Орзу – ҳаракатнинг зийнати.
242) Сафо – кўнгилнинг зийнати.
243) Ҳур фикр билдириш – инсон эркинлигининг зийнати.
244) Соддалик – қалб софлигининг зийнати.
245) Ташаббускорлик – ишбилармоннинг зийнати.
246) Масъулият – ишончли инсоннинг зийнати.
247) Қарзни ўз вақтида тўлаш – ҳалолликнинг зийнати.
248) Севимли ўқувчи – устознинг зийнати.
249) Яхши китоб – вақтнинг зийнати.
250) Хизмат – хизматдўст қалбнинг зийнати.
251) Тил – миллатнинг зийнати.
252) Соғлом турмуш – оиланинг зийнати.
253) Таътил – чарчоқнинг зийнати.
254) Табиат – Яратганнинг неъматларини зийнати.
255) Савоб – яшашнинг зийнати.
256) Йўлдошлик – сафарнинг зийнати.
257) Тинчликсеварлик – фуқаролик бурчининг зийнати.
258) Яхши хотира – узоқ умрнинг зийнати.
259) Жасорат – қаҳрамонликнинг зийнати.
260) Буюк мақсад – ҳаёт йўлчироғининг зийнати.
261) Қувончли кун – одамзотининг зийнати.
262) Тиббиёт – соғликнинг зийнати.
263) Ижобий фикр – муваффақият калитининг зийнати.
264) Барчага яхшилик қилиш – инсонлик бурчининг зийнати.
265) Таъм – таомнинг зийнати.
266) Бадиий сўз – шеърнинг зийнати.
267) Куч – ҳимоянинг зийнати.
268) Ишонч – дўстликни боғловчи зийнат.
269) Ҳуқуқ – адолатнинг зийнати.
270) Улуғ мақсад – ватанни севишнинг зийнати.
271) Огоҳлик – хавфсизликнинг зийнати.
272) Хотира кечаси – муҳаббатнинг зийнати.
273) Шеър – қалб товушининг зийнати.
274) Меҳрибон устоз – илмнинг равнақи ва зийнати.
275) Яхши феъл – инсофнинг зийнати.
276) Гўзал манзара – табиат ҳикмати зийнати.
277) Кулиш – кўнгилнинг зийнати.
278) Таъминлаш – оиланинг зийнати.
279) Ёши улуғлар маслаҳати – ҳаёт йўлининг зийнати.
280) Дунёқараш – тафаккурнинг зийнати.
281) Қалб софлиги – ҳаётда барака зийнати.
282) Тежамкорлик – бараканинг зийнати.
283) Кутубхона – илм оламининг зийнати.
284) Дастурхон дуоси – файзнинг зийнати.
285) Хушкечлик – уйқунинг зийнати.
286) Яхши ёд – дўстлик хотирасининг зийнати.
287) Саломатлик – барча неъматларнинг зийнати.
288) Гўзал ният – ҳаёт баракасининг зийнати.
289) Ҳиммат – эзгуликка интилишнинг зийнати.
290) Юрт ҳимояси – ҳарбийнинг зийнати.
291) Маслаҳат – қарорнинг зийнати.
292) Фойдали суҳбат – вақтнинг зийнати.
293) Қониқарли сўз – суҳбатнинг зийнати.
294) Ёши катталарга эътибор – миллат маданиятининг зийнати.
295) Орият – иффатнинг зийнати.
296) Самарадорлик – меҳнат натижасининг зийнати.
297) Қалб ичидаги поклик – руҳият зийнати.
298) Уйғунлик – оила бахтининг зийнати.
299) Ҳақиқий дўст – ҳаёт тажрибасининг зийнати.
300) Яхши ният билан бошланган иш – бараканинг зийнати.
301) Саховат – бойликнинг ҳақиқий зийнати.
302) Ҳамдардлик – инсоний алоқанинг зийнати.
303) Ёмонликдан қайтиш – тавбанинг зийнати.
304) Ёмонликка жавоб бермаслик – ақлнинг зийнати.
305) Яхши тилак – дуо эшигининг зийнати.
306) Меҳр билан етиштирилган дарахт – боғнинг зийнати.
307) Ибратли ҳаёт – келажак авлоднинг зийнати.
308) Хайрия – қалб сахийлигининг зийнати.
309) Соҳибжамоллик – одоб билан келган зийнат.
310) Дунёга яхши қараш – онг равшанлигининг зийнати.
311) Яхши хулқ – мусулмоннинг зийнати.
312) Камгаплик – аҳли дониш, ақлли инсоннинг зийнати.
313) Дуо олган инсон – ҳаётнинг энг катта зийнати.
Чегараси йўқ) ...
* СИЗ яна қўшишингиз мумкин...
*** ЭНГ муҳими: йўқотиб қўйишдан олдин уларнинг ҚАДРИГА етиш !!!
Меҳрибон Парвардигоримиз ўзларимизни ҳам,
фарзанд-зурриётларимизни ҳам Ўзи буюрган,
Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам тавсия этган,
ўтмишда ўтганларимизнинг руҳлари шод бўладиган,
халқимиз хурсанд бўладиган,
ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!
Иброҳимжон домла Иномов
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 