Шу кунларда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳим домла Иномов раҳбарлигидаги делегация РФ Бошқирдистон муфтияти таклифига биноан Бошқирдистон республикасида бўлиб турибди.
Ташрифнинг учинчи кунида уламоларимиз Калтасинский туманининг Кугарчин посёлкасида янги барпо этилган “Нурли” масжидининг тантанали очилиш маросимида иштирок этди.
Маросимда Иброҳимжон домла Иномов ҳамда ЎМИ Тошкент вилояти бош имом-хатиби Жасурбек домла Рауповлар йиғилганларни янги масжид очилиши билан қутлаб, қардош ўзбек халқи ҳамда муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари номидан самимий табрикларни изҳор қилдилар. Шу билан бирга масжид қавмига Ўзбекистон мусулмонлари идораси раҳбариятининг ҳадяларини тақдим этдилар.
Маросимдан сўнг делегация аъзолари тумандаги яна бир қанча масжидларга хусусан, Бораева туманидаги ёғочдан қурилган экомасжидга ташриф буюриб, унинг ўзига хос жиҳатлари билан танишдилар. Шу билан бирга уламоларимиз аср намозидан сўнг Уфа шаҳридаги “Ризо” жоме масжидида юздан зиёд ватандошларимиз билан учрашиб, уларга диний-маърифий суҳбат қилиб бердилар.
Мазкур тадбирларда Россия Федерацияси мусулмонларининг марказий диний идораси олий муфтийси Талъат Тожуддин ҳазратлари ҳам иштирок этиб, Ўзбекистон делегациясининг ташрифидан мамнунлигини билдирди.
Йиғилиш сўнгида муфтий Талъат Тожуддин ҳазратларига Ўзбекистон мусулмонлари идораси раҳбариятининг эсдалик совғаси топширилди. Ўз навбатида, бошқирд халқи диний раҳнамоси Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси Содиқ Тошбоевга икки қардош халқлар ўртасидаги ўзаро ҳамжиҳатлик, диний идоралар ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш йўлидаги улкан хизматлари учун ташаккурномаларни топширди.
Шунингдек, муфтий, Шайхул Ислом Талъат Тожуддин ҳазратлари Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон домла Иномов ҳамда Жасурбек Рауповга икки халқ ўртасидаги диний алоқаларни мустаҳкамлашда қўшган кўп йиллик улкан хизматларини юксак баҳолаб, уларни ташаккурнома ва “Самарадорлик” ҳамда “Ишонч ва ҳурмат” медаллари билан тақдирладилар.
Уламоларимизнинг ташрифлари давом этмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
М. Хушвақов тайёрлади
"Ли ийлафи қурайш" сураси, Қурайш қабиласига берилган неъматларга урғу беради.
Бу суранинг нозил бўлиши сабабини ўрганганда, Аллоҳдан янада қўрқиш ҳисси пайдо бўлади. Бу сура ҳаётдаги муҳим муаммолардан бири - неъматга одатланиб, уни қадрсизлантириш ҳақидадир.
Аллоҳ қурайшликларни икки мавсум - қиш ва ёздаги савдо сафарлари орқали тирикчиликларининг яхши кетишига одатланиб қолганликлари, лекин улар бу неъматларнинг ҳақиқий Эгасини тан олиб, шукр қилмаганларини айтади.
Жоҳилият даврида Қурайш қабиласи фақирлик ва очарчиликда яшаган, ҳаётлари жуда ночор ва қийин бўлган. Ҳаттоки, қашшоқлик кучайганида, баъзилар ўз оиласини олиб, “хубо” деб аталган жойга боришар ва ўша ерда очликдан ҳаммаси ҳалок бўлгунига қадар қолишарди. Бу одат жоҳилият даврида “иътифар” деб номланар эди.
Макканинг катта тожирларидан бўлган Ҳошим ибн Абдуманофга бир куни Бани Маҳзум қабиласининг барча аъзолари жуда қаттиқ очликда қолиб, ҳалок бўлиш арафасида экани ҳақидаги хабар етади. У Аллоҳнинг байти Каъбанинг хизматида турган одамларнинг шундай қашшоқлик ва ўта жоҳилона аҳволда эканликларидан ўкинди ва қаттиқ ғазабланди.
Шу сабабдан Ҳошим ибн Абдуманоф бу ёмон одатни ўзгартиришга қарор қилди ва қуйидагиларни амалга оширди:
– Сизлар Аллоҳнинг байтини хизматида бўлатуриб бутун арабларга ўзингизни шарманда қиладиган ёмон одатларни жорий қилгансизлар, деди ва бир қабилани бир нечта уруғларга бўлиб ташлади. Ҳар бир уруғдаги бой кишилардан ўз қариндошлари билан мол-мулкини тенг бўлишишни талаб қилди. Шундай қилиб, камбағал ҳам бой билан тенг бўлди.
Шундан кейин у Қурайш қабиласига тижорат усулларини ўргатди ва уларни йилда икки марта тижорат сафарига чиқиш йўлларини белгилаб берди. Ёзда мева-сабзавотлар савдоси учун Шомга, қишда эса, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари савдоси учун Яманга сафарларини ташкил қилди.
Шундай қилиб, Шом ва Яманнинг баракаси Маккага олиб келинди ва қурайшликларнинг иқтисодий ҳолати яхшиланди. Шу билан бирга, “иътифар” одати ҳам йўқ бўлди. Бироқ, вақт ўтиши билан Қурайш қабиласи Аллоҳнинг бу неъматларига шукр қилиш ўрнига, уларга одатланиб қолди ва неъматни қадрламай қўйди. Неъматга ношукурлик қилиш – бу унга одатланиб, уни неъмат деб билмасликдир.
Қурайш қабиласи Аллоҳ томонидан туширилган неъматларга одатланиб, уни қадрсизлантиргани учун Аллоҳ уларга бу сурани туширди: "Мана шу Байт (Каъба)нинг Парвардигорига (шукрона учун) ибодат қилсинлар. Зеро, У уларни очликдан (қутқариб) тўйдирди ва хавфу хатардан омон қилди".
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ