Айни вақтларда Истанбул шаҳрида “Retaj Royale Istanbul” Туркий давлатлар диний идоралари раҳбарлари иштирокидаги йиғилишга катта ҳозирлик кўрилмоқда.
Ушбу тарихий мулоқотда иштирок этиш ва нутқ сўзлаш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари хизмат сафарида бўлиб турибдилар.
Маълумки, Туркий давлатлар ташкилоти таркибига Ўзбекистон, Туркия, Озарбайжон, Қозоғистон ва Қирғизистон киради. Венгрия ва Туркманистон унинг фаолияти кузатувчиси ҳисобланади.
Азиз мухлислар учун Туркий давлатлар диний идоралари раҳбарлари ҳақида мухтасар маълумот беришни лозим топдик.
ЎЗБЕКИСТОН
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари 1968 йилда Андижон вилоятида таваллуд топгаплар.
Муфтий Нуриддин домла ҳазратлари 1992 йилда Бухородаги Мир Араб мадрасаси, 1998 йилда Имом Бухорий номли Тошкент ислом институти ва 2007 йилда Фарғона давлат университетини тамомлаганлар.
Иш фаолиятлари давомида Андижон вилояти Асака шаҳри “Аҳмадали Махдум” масжиди, Тошкент шаҳри “Оқ тепа” жоме масжиди имом-хатиби, пойтахтдаги “Кўкалдош”, Андижон вилоятидаги “Саййид Муҳйиддин махдум” мадрасалари мударриси, Андижон вилояти ва Тошкент шаҳар бош имом-хатиби вазифаларида меҳнат қилганлар.
2021 йил 19 октябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Уламолар Кенгашининг кенгайтирилган йиғилишида Нуриддин домла Холиқназаров Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий лавозимига сайландилар.
2022 йил 31 март куни Муфтий Нуриддин домла ҳазратлари Ўзбекистон Халқаро ислом академияси ҳузуридаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказининг Халқаро илмий ҳайъати раиси вазифаси сайландилар.
Муфтий ҳазратлари мўмин-мусулмонлар диний эҳтиёжларини қондириш, масжид-мадрасаларни очиш ва обод этиш, диний таълим сифатини ошириш, халқаро алоқаларни ривожлантириш, нашр ишларининг сифатини ошириш, аҳолининг диний-маърифий билимини ошириш ва ислоҳотлар мазмун-моҳиятини кенг тараннум этиш борасида салмоқли ишларни амалга оширдилар.
Муфтий ҳазратлари 30 йилдан зиёд дин хизмати йўлидаги фаолиятлари давомида ихлос, тақво ва руҳий тарбияга оид чиқишлари ила мўмин-мусулмонлар қалбидан чуқур жой олиб келмоқдалар.
ТУРКИЯ
Али Эрбош 1961 йил Туркиянинг Ўрду вилоятида туғилган. У 2017 йилдан буён Диёнат ишлар бошқармаси раиси лавозимида фаолият юритиб келмоқда.
У 1980-84 йилларда Туркиядаги Мармара университетининг илоҳиёт факультетида таҳсил олган. 1987 йил ушбу факультетда “Қуръон тафсири” мутахассислиги бўйича “Қуръонда такрорлар” мавзусида номзодлик диссертациясини ҳимоя қилган. 1993 йилда “Динлар тарихи” мутахассислиги бўйича “Илоҳий динларда фаришталарга ишониш” асари учун Диншунослик фанлари доктори илмий даражасига сазовор бўлган.
2017 йил Ялова университети ректори лавозимида фаолият юритган. 2017 йил 17 сентябрда Диёнат ишлар бошқармаси раиси лавозимига тайинланган.
ОЗАРБАЙЖОН
Оллоҳшукур Пошшозода 1949 йил Озарбайжоннинг Ленкоран вилоятида туғилган.
1968 йил Бухородаги Мир Араб мадрасасига ўқишга кириб, 1975 йилда Тошкент ислом институтини тамомлаган. Кавказорти мусулмонлари идораси масъул котиби, “Тозапир” масжиди имоми ва Кавказорти мусулмонлари идораси раиси ўринбосари вазифаларида хизмат қилган.
1980 йил у илк бор Кавказ (Кавказорти) мусулмонлар идораси раиси этиб сайланиб, Кавказнинг энг ёш ўн иккинчи шайхулисломи мақомига эришган.
Шайхулислом Оллоҳшукур Пошшозода 2003 йил Кавказ мусулмонлар идораси раиси лавозимига қайта сайланган. Шу билан бирга у Боку давлат университети профессори, тарих фанлари доктори ҳисобланади.
ҚОЗОҒИСТОН
Наврўзбай Тағанули 1977 йил Жанубий Қозоғистон вилоятида туғилган. 1993-1997 йилларда Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида таҳсил олган. 1999-2001 йилларда Қозоғистон мусулмонлари диний идораси қошидаги Ислом институтида ўқиган. 2017 йилда Мисрнинг "Нур-Муборак" Ислом маданияти университетига ўқишга кирди. У мазкур даргоҳда Исломшунослик мутахассислиги бўйича PhD докторантурасида ўқиди.
2018 йил Наврўзбай Тағанули Қозоғистон мусулмонлари диний идорасининг Туркистон вилоятидаги минтақавий вакили бўлиб хизмат қилди. Шунингдек, бош муфтийнинг ўринбосари лавозимида фаолият юритди. Шу йилнинг октябрь ойидан бошлаб у Қозоғистон пойтахтидаги Диний идора вакили ҳамда “Ҳазрат Султон” масжиди бош имоми лавозимини эгаллади.
2020 йилнинг 7 февралида Қозоғистон мусулмонларининг навбатдан ташқари IX қурултойида Наврўзбай Тағанули Қозоғистон мусулмонлари диний идораси раиси, бош муфтий вазифасига сайланган.
ҚИРҒИЗИСТОН
Замир қори Ракиев 1978 йил Қирғизистоннинг Норин вилоятида туғилган. Мисрдаги Ал-Азҳар ислом университетида "Дин асослари" мутахассислиги бўйича таҳсил олган. Замир қори Ракиев Бишкек гуманитар университетини шарқшунослик мутахассислиги бўйича ҳам таълим олган.
Замир қори Ракиев меҳнат фаолияти давомида 2016-2017 йиллар Қирғизистон мусулмонлари диний идораси таълим бўлими бошлиғи, 2017-2020 йиллар Қирғизистон муфтийси ўринбосари, 2020 йил 10 августдан муфтий вазифасига сайлангунга қадар Бишкек қозиси бўлиб ишлаган.
2021 йил 26 июнь куни Замир қори Ракиев Қирғизистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий лавозимига сайланган.
Туркманистон муфтийси Ялкап Ходжагулиев ва Венгрия ислом жамоаси раҳбари Золтан ҳожи Болек тўғрисида келгусида хабар берамиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Сулаймон ибн Сурад розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Икки киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида сўкишиб қолди. Иккисидан бирининг кўзлари қизариб, томирлари бўртиб чиқа бошлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен агар у айтса, ундаги бу нарса кетадиган калимани биламан. У “Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм”дир», дедилар. Бас, у: «Менда жиннилик бор деб ўйлайсанми?» деди» (Тўртовлари ривоят қилишган).
Ғазаби чиқишининг олдини олиш ниятида бўлган одам «Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм»ни айтиб юрмоғи лозим. Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга: “Сизлардан кимда-ким ғазабланса, тик турган бўлса, ўтириб олсин, ғазаби кетса кетди, бўлмаса ёнбошласин”, дедилар (Абу Довуд ва Аҳмад ривояти).
Албатта, бу ишларнинг ғазабни сўндириши тажрибада ҳам собит бўлган.
Имом Абу Довуд Абу Воил Оссдан қуйидаги ривоятни келтиради: «Урва ибн Муҳаммад Саъдийнинг олдига кирган эдик. Бир одам гапириб, унинг ғазабини қўзғади. Шунда у ўрнидан туриб, таҳорат қилди. Сўнгра: “Отам менга бобом Атийя розияллоҳу анҳудан ушбу ривоятни айтиб берган эди”, деб қуйидагиларни айтди: Атийя Саъдий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ғазаб шайтондандир. Шайтон эса оловдан яратилгандир. Олов сув билан ўчирилади. Кимнинг ғазаби келса, таҳорат қилиб олсин”, дедилар (Абу Довуд ривояти).
Албатта, мазкур ва шунга ўхшаш чоралар ғазабни қайтариш учун қўлланиладиган ёрдамчи чоралардир. Ғазабнинг асосий чораси эса Аллоҳга бўлган иймон, қиёматдан умидворликдир. Ғазаби чиққан одам дарҳол Аллоҳ таолони эслаши, У Зот ҳар бир нарсани кўриб-билиб турганини ва ҳамма нарсани ҳисоб-китоб қилиши шубҳасизлигини ёдга олиши зарур.
Шунингдек, ғазабни ишга солиб ёмонлик қилса, қандай жазо олишини, ғазабини ютиб ортга қайтса, қандай савоблар олишини ўйлаши лозим.
“Руҳий тарбия” китоби асосида тайёрланди