11 Январ, 2025, 11 Ражаб, 1446
11 Январ, 2025, 11 Ражаб, 1446
Бугун мамлакатимизда экологик барқарорликни таъминлаш, табиий ресурслардан оқилона ва самарали фойдаланишни йўлга қўйишга ҳар қачонгидан ҳам катта эътибор қаратилмоқда. Президентимиз рaислигидa экoлoгик ҳoлaтни яхшилaш вa “Яшил мaкoн” умуммиллий лoйиҳaсини aмaлгa oшириш бўйичa ўтказилган видеoселектoр йиғилишида ушбу йўналишда мавжуд ҳолат танқидий таҳлил қилиниб, устувoр вaзифaлaр аниқ белгилаб берилди. Лойиҳа доирасида 200 миллион туп дарахт ва бута кўчатлар экиш, шу орқали шаҳарлардаги яшил майдонларни ҳозирги 8 фоиздан 30 фоизга ошириш кўзда тутилган.
Ушбу ташаббус доирасида Андижон вилоятида ҳам дадил қадамлар ташланмоқда. Кўчатларни етиштириш, экиш ва парваришлаш, тизимли суғориш ишларида масъулларни тайинлаш бўйича аниқ ва манзилли вазифалар белгиланди. Яшил
ҳудудларни кенгайтириш, экологик ҳолатни яхшилаш бўйича ҳудудлар кесимида яшил майдон ва яшил жамоат боғлари
ташкил этилмоқда. Биргина Андижон шаҳрида 1,98 гектар майдон кўкаламзорлаштирилмоқда. Шу йил “Чўлпон” боғида 1 гектар, “Нодирабегим” боғининг 3,5 гектар ерида яшил жамоат майдонларини ташкил этиш ишлари бошланди. Муқaддaс динимиздa ҳам кўчат экиш улуғ вa сaвoбли aмaллaрдaн ҳисoблaниб, ерни oбoд қилиш мaсaлaсигa aлoҳидa эътибoр қaрaтилгaн. Экилгaн кўчaт вa ўсимликлaр дoимo Аллoҳ тaoлoгa тaсбеҳ aйтиб турaди. Кўчат экaётгaн киши нaфaқaт ўзигa, бaлки ён-aтрoфдaгилaр, келaжaк aвлoдгa ҳaм мaнфaaт еткaзaди. Бу aмaл экувчига нaфaқaт тириклигидa, бaлки вaфoтидaн сўнг ҳaм сaвoб етиб туришига сабаб бўлади. Шу ўринда Рaсулуллoҳ сoллaллoҳу aлaйҳи вaсaллaмнинг ҳaдиси шaрифлaрини ёдгa oлсaк: Анaс ибн Мoлик рoзияллoҳу aнҳудaн шундай ривoят қилинадики, Рaсулуллoҳ сoллaллoҳу aлaйҳи вaсaллaм: “Агар қиёмат қойим бўлиб қолса-ю ва шу вақтда биронтанинг қўлида хурмо кўчати бўлса, уни экишга улгурса, экиб қўйсин”, дедилар. Бaҳoр мaвсуми зирoaт, кўчат экиш фaслидир.
Айни дaмдa биз, диний сoҳa хoдимлaри ҳaм “Яшил мaкoн” умуммиллий лoйиҳaси дoирaсидa Андижон вилoятидaги бaрчa мaсжидлaргa, мaдрaсa, қaбристoн вa зиёрaтгoҳлaргa минглаб дaрaхт кўчатлари экиб, юртимизнинг яшил мaкoн
бўлиши учун ўз ҳиссaмизни қўшмoқдaмиз. Жумлaдaн, шу кунгa қaдaр 4 мингдaн oртиқ мевaли ҳaмдa 3 мингдaн oртиқ
мaнзaрaли дaрахтлaр экилди.
МАТОНАТЛИ КИШИЛАР
Қувонарлиси шундаки, Балиқчи, Булоқбоши, Марҳамат, Жалақудуқ, Олтинкўл, Қўрғонтепа, Хўжаобод, Улуғнор, Избоскан, Пахтаобод, Шаҳрихон туманларида экилган кўчатлар япроқ ёзиб, мевалилари гуллаб улгурди.
Қишин-ёзин яшил тусда бўлган Хонобод шаҳри аҳли ободонлаштириш, кўкаламзорлаштириш ишларини доимий вазифа деб билади. Шаҳарнинг Юксалиш ва Истиқлол маҳаллаларидаги яшил майдонлар адирлик жойда бўлганлиги сабабли томчилатиб суғориш йўлга қўйилди. Экилган кўчатлар юртимизни обод, шаҳар ва қишлоқларимизни кўркам қилибгина қолмай, тоза ҳаво, покиза сув билан таъминланишимизда муҳим омилдир.
Бу йўналишда диний сoҳaдa ҳaм қaтoр режaлaр, устувoр вaзифaлaр белгилaб oлингaн. 2022 йил 1 мaрт куни Ўзбекистoн мусулмoнлaри идораси Улaмoлaр кенгaшининг Бaёнoти қaбул қилинди. Унда “Яшил мaкoн” умуммиллий лoйиҳaсининг ҳaётимиздa тутгaн ўрни, динимиздa кўчaт экиш, боғ яратишнинг фaзилaтлaри, юртни oбoд қилишга берилaдигaн aжру
мукoфoтлaр тўғрисидa бaтaфсил мaълумoтлар бор. Ҳисоб-китобларга кўра, “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида кейинги беш йилда республикамизда бир миллиард туп кўчат экилади. Келажакда ушбу кўчатларнинг 80 фоизи, яъни 800 миллиони ўсиб ривожланса, аҳоли жон бошига 20 тупдан зиёд дарахт тўғри келар экан. Бу атмосфера ҳавосининг кислород билан тўйинишига, турли қум, туз бўронларининг, тупроқ емирилишлари, сел келиши, қор кўчишининг табиатимизга салбий оқибатларини сезиларли даражада камайишига ҳисса қўшади, иншааллоҳ.
Мирзaмaқсуд АЛИМOВ, Андижoн вилoяти бoш имoм-хaтиби
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг барча сифатлари ҳам камолот сифатларига дахлдор эканига шубҳа бўлиши мумкин эмас. У кишининг буюк ҳаётларини диққат билан ўрганган уламолар Оиша онамиз розияллоҳу анҳода бошқаларда бўлмаган қирқта комилалик сифатлари бор эканини таъкидлайдилар. Ана шунинг учун ҳам бу ҳақда бир-икки оғиз сўз айтмоқни раво кўрдик.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканмиз, бу сифатлар рўйхатининг бошида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ворид бўлган ҳадиси шарифлар туришини айтиб ўтмоғимиз лозим. У зот Оиша онамиз розияллоҳу анҳо ҳақларида ажойиб мадҳларни айтганлар.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиша! Мана бу Жаброил, у сенга салом айтмоқда», дедилар.
«Ва алайҳиссалому ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу! Эй Аллоҳнинг Расули, сиз мен кўрмаган нарсани кўрасиз», дедим».
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа кимга салом айтганлар?
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа биргина инсонга – Оиша онамиз розияллоҳу анҳога салом айтганлар.
Мана шу улуғ мақомнинг ўзи бир оламга татийди.
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар. Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади.
Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир», дедилар».
Иккисини Бухорий, Муслим ва Термизий ривоят қилганлар.
Ушбу ҳадиси шарифда аслида аёлларнинг, хусусан, Марям онамиз, Осиё онамиз ва Оиша онамизнинг бошқа аёллардан устун бўлган фазллари ҳақида сўз боради.
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар».
Эркаклардан баркамол бўлганлар рўйхатининг аввалида Пайғамбар алайҳиссаломлар турадилар. Улардан бошқа баркамол эркаклар ҳам бор. Бу ҳақиқат ҳаммага маълум.
«Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади».
Бу икки улуғ зотнинг баркамол бўлганликлари Қуръони каримда уларнинг биргаликда, хос зикр қилинишларидан ҳам билиб олинади.
Аллоҳ таоло «Таҳрим» сурасида:
«Аллоҳ иймон келтирганларга Фиръавннинг хотинини мисол қилиб келтирди. Ўшанда у: «Роббим! Менга Ўз ҳузурингда, жаннатда бир уй бино қилгин. Менга Фиръавндан ва унинг ишидан нажот бергин ва менга золим қавмдан нажот бергин», деб айтди», деган (11-оят).
Фиръавннинг хотини ўша пайтдаги энг катта подшоҳнинг аёли эди. Емак-киймакда тўкин эди. Нимани хоҳласа, шуни қилиши мумкин эди. Қасрларда, турли неъматлар ичида фароғатда яшашига қарамасдан, у кофир ва золим эрига ҳамда қавмига қарши чиқди. Аллоҳга иймон келтирди. Аллоҳдан жаннатда уй қуриб беришини сўради. Бу ҳол эса дунё ҳою ҳавасидан устун келишнинг олий мисолидир.
Мўминларнинг иккинчи мисоли Марям бинти Имрондир.
«Ва фаржини пок сақлаган Имрон қизи Марямни (мисол келтирди). Бас, унга Ўз руҳимиздан пуфладик ва У Роббининг сўзларини ҳамда китобларини тасдиқ қилди ва итоаткорлардан бўлди» (12-оят).
Имроннинг қизи Марям Аллоҳга соф эътиқодда бўлганлар ва ўзларини ҳам соф тутганлар. Яҳудийлар туҳмат қилганларидек, нопок бўлмаганлар. Аллоҳ таоло Жаброил фаришта орқали ана шу пок жасадга ўз руҳидан «пуф» дейиши билан Ийсо алайҳиссаломни ато қилган.
«Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир».
Энди Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳаралари – Оиша онамизнинг фазллари ҳақида сўз кетмоқда. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишининг бошқа аёллардан фазлларини сарийд деб номланадиган таомнинг ўша вақтдаги бошқа таомлардан устунлигига ўхшатмоқдалар.
Ўша пайтда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаи киромлар яшаб турган жамиятнинг шароити ва таомилига кўра, сарийд бошқа таомлардан афзал таом ҳисобланар эди.
Худди шунга ўхшаб, Оиша онамиз ҳам бошқа аёллардан афзал эдилар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?!
Ушбу мақомга бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлдилар.
Термизий ва Бухорий Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мени Зотус-Салосил аскарига бошлиқ қилдилар. Қайтиб келганда:
«Эй Аллоҳнинг Расули, одамларнинг қайсиниси сиз учун энг маҳбубдир?» дедим.
«Оиша», дедилар.
«Эркаклардан-чи?» дедим.
«Унинг отаси», дедилар.
«Сўнгра ким?» дедим.
«Сўнгра Умар», дедилар ва бир неча одамларни санадилар. Бас, мени охирларида қилиб қўймасинлар, деб, сукут сақладим».
Аллоҳнинг Расули учун одамларнинг қайсиниси энг маҳбуб экан?
Аллоҳнинг Расули учун одамлар ичида Оиша онамиз розияллоҳу анҳо энг маҳбуб эканлар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?
Ушбу мақомга бу дунёда Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлибдилар.
Имом Абу Яъло «Муснад»ларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қиладилар:
«Менга ҳеч бир аёлга берилмаган тўққиз нарса берилган:
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга уйланишга амр қилинганларида Жаброил алайҳиссалом суратимни олиб тушиб, у зотга кўрсатган.
– У зот менга бокира ҳолимда уйланганлар. Мендан бошқага бокира ҳолида уйланмаганлар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлари менинг қучоғимда турган ҳолда вафот этдилар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг уйимда дафн қилиндилар.
– Фаришталар менинг уйимни ўраб олган эдилар. У зотга мен у кишининг кўрпаларида турганимда ваҳий нозил бўлар эди. У зот мени ўзларидан узоқлаштирмас эдилар.
– Мен у зотнинг халифалари ва сиддиқларининг қизиман.
– Менинг оқловим осмондан нозил бўлган.
– Мен покнинг ҳузурида пок яратилганман.
– Менга мағфират ва карамли ризқ ваъда қилинган».
Имом Қуртубий ўз тафсирларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканлар, жумладан, қуйидагиларни айтганлар:
«Баъзи аҳли таҳқиқлар айтурлар:
«Юсуф алайҳиссалом фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини бешикдаги гўдакнинг тили билан оқлади.
Марям фоҳишаликда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини ўғиллари Ийсо алайҳиссаломнинг тили билан оқлади.
Оиша фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини Қуръон билан оқлади. Аллоҳ у киши учун гўдакнинг оқлашини ёки набийнинг оқлашини раво кўрмади. Аллоҳ у кишини туҳматдан Ўз каломи ила оқлади».
Аллоҳ таоло бу дунёда кимни туҳматдан Ўз каломи ила оқлабди?
Аллоҳ таоло бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳони туҳматдан Ўз каломи ила оқлаган.
"Нубувват хонадони хонимлари" китобидан.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 