10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446
10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446
Бугун, 31 март куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасида Уламолар Кенгашининг кенгайтирилган йиғилиши бўлиб ўтди. Унда Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти қозиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар бош имом-хатиблари, диний таълим муассасалари ҳамда илмий-марказлар раҳбарлари, таниқли уламолар ва имом-домлалар иштирок этди. Ҳудудлардан Уламолар Кенгаши аъзолари ZOOM платформаси орқали онлайн тарзда қатнашдилар.
Мажлис Қуръони карим тиловати ва эзгу дуолар ила бошланди.
Йиғилишда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари Рамазон ойини юқори савияда ўтказиш учун амалга оширилган ишлар ва улуғ ойда бажарилиши лозим бўлган муҳим вазифаларга алоҳида тўхталиб ўтдилар. Хусусан, мўмин-мусулмонлар ибодат қилиши учун масжидларда қулай шарт-шароитлар ташкил этиш, хатми Қуръонларни пухта тайёргарлик билан ўтказиш, ифторлик ўтказишда исрофга йўл қўймаслик, муборак ой фазилатлари ҳақида имом-хатиблар томонидан мунтазам ОАВда тарғибот ишлари олиб боришни таъкидланиб, қут-барака ойини юқори савияда ўтказиш борасида бир қатор тавсияларни бердилар.
Муфтий ҳазратлари сўзларида давом этиб, Рамазон ойининг илк оқшомида диёримизнинг 2083 та масжидида таровеҳ намозлари бошланиши, ой давомида 1520 дан ортиқ жомеда хатми Қуръонлар амалга оширилишини билдирдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков сўзга чиқиб, Ислом дини таълимотларида муборак Рамазон ойи ва ҳайитининг биринчи кунини белгилашда, Ҳазрати Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Янги ойни кўриб рўза тутинглар ва янги ойни кўриб ҳайит қилинглар”, деган ҳадиси шарифлари асос қилиб олинганини изоҳлади.
Ҳомиджон домла Ишматбеков хориждаги нуфузли астрономия марказларининг маълумоти ва диний соҳа мутахассислари кузатишларига асосан, янги ой ҳилоли 2022 йил 1 апрель куни туғилиши ва шу куни дунёнинг бир қанча мамлакатларида янги ҳилолни кўринишини билдирди. Ҳанафий мазҳабига кўра, дунёнинг қайси ерида янги ҳилол кўрингани маълум бўлса, шу ҳилол эътиборга олиниши, шунга мувофиқ, диёримизда 2022 йилда Рамазон ойининг биринчи куни 2 апрель, шанба кунига тўғри келиши ҳақида қарор қабул қилиш таклифини тақдим этди.
Шунингдек, Ўзбекистон, Қозоғистон ҳамда Қирғизистон уламолари кузатишлари натижасида ҳам Рамазон ойининг биринчи кунини 2 апрель – шанба кунига тўғри келиши ҳақида якдил фикрга келишганларини билдирди.
Уламолар Кенгаши аъзолари диёримизда жорий йилда Рамазон ойининг биринчи куни шу йил 2 апрель, шанба кунига тўғри келиши ҳақидаги қарор қабул қилиш таклифини қўллаб-қувватладилар.
Йиғилишда сўзга чиққан нотиқлар Рамазон ойи диёримизда диний-маърифий соҳада улкан ўзгаришлар бўлаётган бир даврда ўтаётгани учун доимо шукрона қилиш, бундай тинч-осойишта кунлар ҳақида кенг жамоатчилик орасида имом-хатиблар томонидан тарғибот ишлари олиб бориш, муборак Рамазон ойини муносиб кутиб олиш ва Ислом дини тартиб-қоидалари асосида ойни кузатиш бўйича ишчи гуруҳ тузилгани, таниқли уламолар ва малакали мутахассислардан иборат ушбу ишчи гуруҳ Рамазон ойи киришини астрономик таҳлиллар асосида кузатиб бораётганлари ва унинг натижаларини Уламолар Кенгашига ҳавола этганлари, шунингдек, мазкур йўналишда 14 давлат фатво ҳайъатлари билан мулоқотлар олиб борилганига алоҳида урғу қаратилди.
Шунингдек, сўзга чиққанлар муборак Рамазон ойи қадимдан юртимизда меҳр-оқибат, хайр-саховат ва шукроналик кайфиятида ўтказилиши, халқимиз асрлар давомида эзгулик ва саховат ойи сифатида нишонлаб келингани, Рамазон ойи жорий йилда ҳам бутун дунёда коронавирус инфекцияси тарқалиши оқибатида юзага келган мураккаб эпидемиологик вазият давом этаётган даврга тўғри келаётгани, шунга кўра, ушбу ойни муносиб ўтказиш учун ободонлаштириш, тозалик ишлари билан бир қаторда, пандемия туфайли санитария қоидалари риоя этган ҳолда ўтказиш, бу вазият барчадан, айниқса, диний соҳа ходимлари, имом-хатиблардан янада сергак бўлиш, масъулиятни янада оширишни, диний соҳа ходимлари ушбу ишларда барча учун ўрнак, масжидлар ва диний ташкилотлар ҳудудлари эса намуна бўлиши талаб этилишини таъкидладилар.
Йиғилиш якунида тегишли қарорлар қабул қилинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бир ўтириб, яшаб ўтган шунча йиллик ҳаётимизда бошдан кечирган ғам-ғуссаларимиз ҳақида фикр юритиб кўрсак, қайғулар икки хил эканини кўрамиз:
Биринчиси – ўша пайтда кўзимизга катта кўриниб, ҳатто йиғлашимизга сабаб бўлган қайғуларимиз. Лекин вақт ўтиши билан улар аслида оддий нарса экани, йиғлашга арзимаслиги маълум бўлади. Баъзан ўша кунларни эслаганимизда кулгимиз келиб, «Шу арзимас нарса учун ҳам сиқилиб, йиғлаб юрган эканманми? У пайтларда анча ёш бўлган эканмиз-да», деб қўямиз.
Иккинчиси – ҳақиқатдан ҳам катта мусибатлар. Баъзилари ҳаётимизни зир титратган. Бу қайғулар ҳам ўтиб кетади, лекин ўчмайдиган из қолдириб кетади. Бу излар узоқ йилларгача қалбга оғриқ бериб тураверади. Бу қайғулар баъзан тўхтаб, баъзан ҳаракатга келиб, янгиланиб турадиган вулқонга ўхшайди. Бундай ғам-қайғуларнинг яхши тарафи шундаки, улар ҳаётда ҳам, охиратда ҳам яхшиликларнинг кўпайишига сабаб бўлади. Улар қалбимизда ўчмас из қолдирса, ҳар эслаганда кўзларимизда ёш қалқиса, энг асосийси – ўшанда дуога қўл очиб, сабр билан туриб бера олсак, кўп-кўп яхшиликларга, ажр-савобларга эга бўламиз. Ғам-қайғу янгиланиши билан яхшиликлар ҳам янгиланиб бораверади.
Ғам-қайғусиз ҳаётни кутиб яшаётган қизга «Сиз кутаётган кун бу дунёда ҳеч қачон келмайди», деб айтиш керак.
Аллоҳ таоло «Биз инсонни машаққатда яратдик», деган (Балад сураси, 4-оят).
Бу ҳаёт – ғам-ташвишли, азоб-уқубатли, машаққатли ҳаётдир. Мўмин одам буни жуда яхши тушунади. Бу дунёда қийналса, азоб чекса, охиратда албатта хурсанд бўлишини билади. Инсон мукаммал бахтни фақатгина охиратда топади. Шунинг учун улуғлардан бирига «Мўмин қачон роҳат топади?» деб савол беришганда, «Иккала оёғини ҳам жаннатга қўйганида», деб жавоб берган экан.
Аллоҳнинг меҳрибонлигини қарангки, охират ҳақида ўйлаб, унга тайёргарлик кўриш ҳаётни гўзал қилади, қайғуларни камайтириб, унинг салбий таъсирини енгиллатади, қалбда розилик ва қаноатни зиёда қилади, дунёда солиҳ амалларни қилишга қўшимча шижоат беради, мусибатга учраганларни бу ғам-ташвишлар, азоб-уқубатлар бир кун келиб, бу дунёда бўлсин ёки охиратда бўлсин, барибир якун топишига ишонтиради. Охират ҳақида ўйлаб, фақат солиҳ амаллар қилишга интилиш инсонни бахтли қилади.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Кимнинг ғами охират бўлса, Аллоҳ унинг қалбига қаноат солиб қўяди, уни хотиржам қилиб қўяди, дунёнинг ўзи унга хор бўлиб келаверади. Кимнинг ғами дунё бўлса, Аллоҳ унинг дардини фақирлик қилиб қўяди, паришон қилиб қўяди, ваҳоланки дунёдан унга фақат тақдир қилинган нарсагина келади».
Аллоҳ таоло фақат охират ғами билан яшайдиган (охират ҳақида кўп қайғурадиган, ҳар бир амалини охирати учун қиладиган) қизнинг қалбини дунёнинг матоҳларидан беҳожат қилиб қўяди. Қарабсизки, бу қиз ҳар қандай ҳолатда ҳам ўзини бахтли ҳис қилади, ҳаётидан рози бўлиб яшайди. Хотиржамликда, осойишталикда, қаноатда яшагани учун истамаса ҳам қўлига мол-дунё кириб келаверади. Зеро, Аллоҳ таоло охират ғамида яшайдиган, шу билан бирга, ҳаётий сабабларни ҳам қилиш учун ҳаракатдан тўхтамаган кишининг ризқини кесмайди, уни неъматларига кўмиб ташлайди.
Аммо Аллоҳ таоло бор ғам-ташвиши дунё бўлган қизни фақирлар қаторида қилиб қўяди. Бундай қиз мол-дунёга кўмилиб яшаса ҳам, ўзини фақир, бечора ҳис қилаверади. Натижада дарди янгиланаверади, дардига дард қўшилаверади, фикрлари тарқоқ бўлиб, изтиробга тушади. Афсуски, шунча елиб-югургани билан фақат дунёнинг неъматларига эриша олади, охиратда насибаси бўлмайди.
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ,
Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа