Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
16 Июн, 2025   |   20 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:04
Қуёш
04:49
Пешин
12:29
Аср
17:39
Шом
20:01
Хуфтон
21:40
Bismillah
16 Июн, 2025, 20 Зулҳижжа, 1446

Гувоҳларсиз махфий никоҳнинг ҳукми

06.12.2023   1088   3 min.
Гувоҳларсиз махфий никоҳнинг ҳукми

 

Аҳли илмлар ижмоъсига кўра, никоҳ гувоҳларга ошкор этилиши шартдир!

Ҳанафий мазҳабимиз фуқаҳолари никоҳ фақат ошкора гувоҳлар иштирокидагина саҳиҳ бўлади, деган. Бу имом Шофеъий ва Саврийнинг ҳам фикридир.

Имом Молик ва Лайс раҳимаҳумаллоҳ эса гувоҳларсиз ҳам никоҳ бўлаверади, деган. Лекин бу мутлақо махфий никоҳ жоиз деган маънода эмас. Имом Молик айтганки, агар бир киши қизини эрга бериб, бу никоҳни махфий тутишларини тайинласа жоиз бўлмайди. Мабодо, яхши ниятда сабаб билан сир тутиб гувоҳсиз никоҳ қилса, жоиз бўлади лекин, шунда ҳам келгусида келин-куёв ошкор этиши керак! Ибн Қосимнинг имом Моликдан шундай ривояти бор.

Ибн Ваҳб имом Моликдан қуйидагича ривоят қилган: бир киши икки гувоҳ хузурида никоҳланди ва гувоҳларга бу никоҳни сир тутишларини буюрди. Бу вазиятда оралари бир талоқ билан ажратилади ва никоҳлари жоиз бўлмайди. Агар келинга яқинлик қилиб улгурган бўлса унинг маҳрини бериш вожиб бўлади. Гувоҳлар яширин никоҳнинг гуноҳлигини билмаган бўлса, уларнинг бу гувоҳлиги учун жазога тортилмайди. Агар билиб туриб гувоҳликка рози бўлишган бўлса, улар шаръан жазога тортилади.

Бизнинг ҳанафий уламоларимиз ва имом Шофеъий яширин никоҳ масаласида шундай деганлар: Агар икки гувоҳ хузурида никоҳланиб, гувоҳларга бу никоҳни сир тутинглар деб тайинласа никоҳи жоиз бўлади.

Имом Таҳовий айтади: фуқаҳоларнинг ҳаммаси қуйидаги фикрга иттифоқ қилишган: шариат нуқтаи назаридан никоҳ риштасини ошкор қилмасдан иложи йўқ! Бир гуруҳ фақиҳлар гувоҳларга ошкор қилишни шарт қилган. Бошқа бир гуруҳ эса гарчи никоҳ пайтида ҳеч ким гувоҳ бўлмасада, кейинчалик одамларга маълум қилиб, никоҳни сирлик даражасидан чиқариб, махфий қолиб кетмаслигини шарт қилган. Демак хулоса шуки, никоҳ риштаси бошқаларга билдириш лозим бўлганидан кейин, уни никоҳ ақди чоғида бўлиши лозим. Қачонки гувоҳлар хузурида бўлса сирлик даражасидан чиқиб шаръан жоиз бўлади. Бунга хилоф тарзда амалга оширилган никоҳлар эса махфий никоҳ бўлади. Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳудан ривоят қилинганки, “Зониялар, улар шундайки ўз таналарини гувоҳсиз никоҳлайдилар”. Саҳобалардан ҳеч ким бу фикрга мухолиф бўлмаган!
(Мухтасару ихтилафил-улама. Имом Таҳовий. 2 – Ж. 251 — Б).

“Қорабош ота” жоме масжид имом хатиби О.РАҲИМОВ
Андижон тумани

Муҳаррир: Ботиржон қори

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Олимга нимани насиҳат қиламан?

09.06.2025   7428   2 min.
Олимга нимани насиҳат қиламан?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Саййид Сулаймон Надавий раҳматуллоҳи алайҳнинг илм ва фазллари машҳур бўлаётган ва шуҳрат қозонаётган эди. У киши ўзларининг воқеаларини қуйидагича сўзлаб берадилар: «Мен «Сийратун-Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам» китобини олти жилд қилиб тамомладим. «Муҳтарам Зотнинг сийратларидаги бирор жилва ёки кўриниш менинг ҳаётимда ҳам бўлганми ёки йўқ? Агар бўлмаган бўлса, у ҳолда қандай бўлади?» деган ўй қайта-қайта қалбимда тинчлик бермас эди. Шу мақсад учун Аллоҳнинг бирор валийсини қидирдим.

Тҳана Бҳавандаги хонақоҳда яшайдиган ва Аллоҳ таоло файзларини таратиб қўйган Мавлоно Ашраф Али Таҳонавий ҳазратлари ҳақида эшитган эдим. Шундай қилиб, бир куни Тҳана Бҳаванга боришни ният қилдим ва сафарга чиқдим. Бориб, ҳазрат билан кўришдим ва бир неча кун у ерда турдим. Ортга қайтаётганимда ҳазрат Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳга: «Ҳазрат! Бирор насиҳат қилинг», дедим. У зотнинг хаёлларига ўша пайт: «Шундай катта алломага нима насиҳат қиламан? Илм ва фазли бутун дунёга машҳур бўлса», деган ўй келибди. Кейин: «Эй Аллоҳ! Қалбимга унинг учун ҳам фойдали бўлган ва менинг учун ҳам фойдали бўлган нарсани сол», деб дуо қилибди. Шундан кейин ҳазрат Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ Саййид Сулаймон Надавий раҳматуллоҳи алайҳга хитоб қилиб: «Эй биродар! Бизнинг йўлимизда бошидан охиригача ўзингизни хокисор тутишингиз керак», дебдилар.

Саййид Сулаймон Надавий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Ҳазрат Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ бу сўзларни айтаётганларида қўлларини кўксиларига олиб бориб, паст тарафига бир зарба бердилар, зарба худди менинг қалбимга тушгандек бўлди».

Ҳазратимиз Доктор Абдулҳай раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Бу воқеадан кейин Саййид Сулаймон Надавий раҳматуллоҳи алайҳ ўзларини шундай хокисор тутдиларки, унинг мисли топилиши қийин эди. Бир куни қарасам, хонақоҳнинг ташқарисида ҳазрат Саййид Сулаймон Надавий раҳматуллоҳи алайҳ мажлисга келганларнинг оёқ кийимларини тартиблаётган эканлар. Шундай тавозеъ ва муҳаббатни Аллоҳ таоло у кишининг қалбида пайдо қилди ва кейин юксак даражаларга кўтариб қўйди».

«Насиҳатлар гулдастаси» китобидан