Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Yanvar, 2025   |   19 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:39
Asr
15:42
Shom
17:26
Xufton
18:44
Bismillah
19 Yanvar, 2025, 19 Rajab, 1446

Farzand ko'rganda bajariladigan 6 amal

3.10.2021   2386   2 min.
Farzand ko'rganda bajariladigan 6 amal

1. Chaqaloq qulog'iga azon va takbir aytish
Rofe' roziyallohu anhu aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Fotima roziyallohu anhoning farzandi Hasan ibn Alining qulog'iga azon aytayotganlarini ko'rdim” (Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimning bolasi tug'ilsa-yu, uning o'ng qulog'iga azon, chap qulog'iga iqoma aytsa, unga Ummu Sibyon (Sibyon bolalarga ziyon etkazadigan jin toifasi) zarar etkaza olmas”, dedilar.

2. Munosib ism qo'yish
Nabiy alayhissalom: “Sizlar qiyomat kuni o'z ismlaringiz va otalaringizning ismlari bilan chaqirilasizlar, shunday ekan farzandlaringizga chiroyli ism qo'yinglar”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ismlarning yaxshisi bandalik va hamdni bildirganidir”, deganlar (Abdulloh, Hamidulloh, Abdurahmon kabi).

3. Aqiqa qilish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bola o'z aqiqasining evaziga garovdadir. Yettinchi kuni uning nomidan jonliq so'yiladi va ism qo'yiladi hamda sochi olinadi”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

Agar farzand tug'ilganidan so'ng etti kunda aqiqa qilishga imkoniyat bo'lmasa, 14 yoki 21 kunligida qilinadi. Bu muddat ichida ham imkoniyat topilmasa, boshqa xohlagan vaqtda qilsa ham bo'ladi.

4. Chaqaloqning sochini olish
Hazrat Ali ibn Abi Tolib roziyallohu anhu aytadilar: Rasululloh sallallohu alayhi vasallam nabiralari Hasanga qo'y so'ydilar va “Ey Fotima uni sochini olgin va sochini og'irligicha kumush sadaqa qilgin”, dedilar.
Keyin men uni o'lchovdim bir yoki yarim dirham (og'irligicha) chiqdi” (Imom Termiziy rivoyati).

5. Chaqaloqning tanglayini ko'tarish
Abu Muso roziyallohu anhu aytadi: “O'g'lim tug'ilganda uni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga olib bordim. U zot alayhissalom o'g'limga Ibrohim deb ism qo'ydilar va xurmo bilan tanglayini ko'tardilar. Unga baraka tilab duo qildilar” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

6. Hatna qilish
O'g'il bolani xatna qilish sunnatdir. Uni kechiktirish makruh. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Hatna qilish erkaklarga sunnat”, deganlar (Imom Ahmad rivoyati).

Ulamolar: "Farzand etti yoshdan o'n yoshgacha xatna qilinsa, yaxshi bo'ladi", deydilar.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ayolingni Allohdan qo‘rqishga chaqirib tur

15.01.2025   5477   4 min.
Ayolingni Allohdan qo‘rqishga chaqirib tur

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Imom Muslim, Abu Dovud va Molik vidolashuv haji hadisida Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:

"Ayollar haqida Allohdan qo‘rqinglar! Chunki sizlar ularni Allohning omonati ila olgansiz. Ularning farjlarini Allohning kalimasi ila halol qilib olgansizlar. Sizlar uchun ularning zimmasida siz yomon ko‘rgan biror kishiga to‘shaklaringizni bostirmaslik majburiyati bor. Agar o‘shani qilsalar, ularni achitmaydigan qilib uringlar. Ular uchun sizning zimmangizda ma’ruf yo‘l bilan rizqlari va kiyimlari majburiyati bor".

Muoviya Qurayshiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Yo Allohning Rasuli, bizning birimizda xotinining nima haqqi bor?» dedim.

«Qachon taomlansang, uni ham taomlantirasan. Qachon kiyim kiysang, uni ham kiyintirasan. Yuziga urmaysan. Qattiq so‘kmaysan va uydan boshqa joyda hijron qilmaysan», dedilar u zot alayhissalom (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilishgan).

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Hind binti Utba: «Allohning Rasuli, Abu Sufyon o‘ta baxil odam, menga va bolamga kifoya qiladigan narsani bermaydi. Faqat unga bildirmay olsamgina bo‘ladi», dedi.

«O‘zingga va bolangga yetarlisini to‘g‘rilikcha ol», dedilar u zot alayhissalom (Ikki shayx rivoyat qilishgan).

Barcha ulamolar ayollarning nafaqasi erlariga vojib bo‘lishiga ittifoq qilganlar.

Aqlga solib ko‘rilganda ham, ayol kishi erning xizmatlarini qilganidan keyin, uning izmida bo‘lganidan keyin, albatta, uning nafaqasi erga vojib bo‘ladi-da!

Uning miqdori ikkisining holiga qarab bo‘ladi. Ikkisi boy bo‘lsa, boyniki, kambag‘al bo‘lsa, kambag‘alniki bo‘ladi. Er boy, xotin kambag‘al yoki aksincha bo‘lsa, ikki holning o‘rtasida bo‘ladi. Agar xotin otasining uyida bo‘lsa ham yoki erning uyida bemor bo‘lsa ham.

Erga xotini uchun vojib nafaqalar besh qismdir:

1. Taom.

Bunga oziq-ovqat, ichimlik va ovqatga qo‘shib yeyiladigan narsalar (sirka, yog‘ va shunga o‘xshash) hamda ovqat pishirish uchun ketadigan barcha narsalar kiradi. Taomning miqdori yetarli bo‘lishi kerak, mazkur miqdor erning boy-kambag‘alligiga qarab belgilanadi.

2. Kiyim.

Yetarli darajada, bir sidra kiyim-bosh doimo bo‘lishi kerak. Hanafiy va shofe’iy mazhablarida: «Har olti oyda bir sidra yangi kiyim olib beriladi», deyilgan.

3. Maskan.

Er o‘z xotinini maskan bilan ta’minlashi vojib. Maskan erning moliyaviy imkoniyati saviyasida bo‘ladi. Shu bilan birga, maskan to‘liq jihozlangan bo‘lishi shart. Unda yashash uchun kerakli har bir narsa bo‘lishi lozim.

4. Agar xotin xizmatkor ishlatib yuradigan toifadan bo‘lsa, xizmatkor solib berish ham uning nafaqasiga kiradi.

5. Tozalik asbob-anjomlari va uyning kerakli matohlari.

Agar er moli bo‘la turib, nafaqa bermasa, qozi uni qamashga hukm chiqaradi. Xotin talab qilsa, boshqa mulklari sotilib, uning nafaqasi beriladi. Er noilojlikdan nafaqa bera olmasa, qamalmaydi.

«Ulardan asoingni ko‘tarma va ularni Allohdan qo‘rqishga chaqirib turgin».

Ya’ni ahli ayoling sening haybatingni doimo sezib tursin. Ulardan sodir bo‘ladigan har bir noshar’iy ishni e’tiborsiz qo‘ymasligingni unutmasinlar.

Sen ularni doimiy ravishda Alloh taologa taqvo qilishga chaqirib tur. Bu ishda juda ko‘p yaxshiliklar bor.

«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.