Imom as Subkiy rahimahulloh mutlaq ijtihod darajasiga etgan ekanlar.
Shunda uning ashoblari;
Nima uchun ijtihod qilmaysiz? deb savol qilishganida,
-Oldin o'tgan salaflarimiz, biz ijtihod qiladigan narsalar qoldirmadi-ku! deya javob qildilar.
Ammo hozirgi salafiylarni hammasi mujtahid, ijtihod darajasiga etib qoldilar.
Faqatgina o'zini fikri, o'zini gaplarigina go'yo asosli gapdek, boshqalarni dalillari, muqobil tarafni hadislarini inkor qilishda aslo qarab turmaydi.
Buyuk islom olimlari Imom Navaviy, Imom Subkiy, Aliy Qoriy, ibn Hajar Asqoloniy, Haytamiylar va hatto ming kitob yozgan Jaloliddin Suyutiy, Abul Faraj Ibnil Javziy, rahimahumullohlar ham mazhabga taqlid qilishardi, ammo bizning zamon xavorijlari esa mujtahiddurlar.
Ma'rufxon Aloxodjayev
Cavol: Sajdai sahv qilish uchun salom berishda bir tomonga salom beriladimi yoki ikki tomongami?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Har ikkisi ham to‘g‘ri. Ya’ni namozxon sajdai sahv qilishda bir tomonga salom bersa ham, ikki tomonga salom bersa ham to‘g‘ri ish qilgan bo‘ladi. Chunki fuqaholarimiz har ikki holatni sahih — to‘g‘ri deb fatvo berishgan. Ayrim fuqaholar yolg‘iz namoz o‘qiyotgan kishi – ikki tomonga salom berishi, imom esa – bir tomonga salom berishi yaxshidir, deganlar. Chunki imom ikki tomonga salom bersa, ergashuvchilarning ba’zisi namoz tugallandi deb o‘ylab namozga zid hatti-harakat sodir etishi mumkin, deyishgan (“Durarul hukkam” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.