Sayt test holatida ishlamoqda!
02 Avgust, 2025   |   8 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:46
Quyosh
05:19
Peshin
12:34
Asr
17:31
Shom
19:43
Xufton
21:09
Bismillah
02 Avgust, 2025, 8 Safar, 1447

TYeRRORIZM, EKSTRYeMIZM – TARAQQIYoT KUShANDASI

06.07.2021   1308   4 min.
TYeRRORIZM, EKSTRYeMIZM – TARAQQIYoT KUShANDASI

 

Islom ta'limoti buzg'unchilikni, odamlar qalbiga vahima, dushmanlik va fitna urug'larini sochishni qattiq va qat'iy qoralaydi. Alloh taolo oyati karimada: «Ey iymon keltirganlar! Agar bir fosiq xabar keltirsa, aniqlab ko'ringlar, bilmasdan bir qavmga musibat etkazib qo'yib, qilganingizga nadomat chekuvchi bo'lmanglar», deb marhamat qiladi (Hujurot surasi, 6-oyat).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: «Kishiga gunoh uchun eshitgan har narsasini gapirmoqning o'zi kifoya qiladi», dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Bugun kundalik hayotimizda avj olayotgan fisqu fasodlar, gina-kuduratlar, adovatlar, ziddiyat va tafriqalar shu ikki buyuk ko'rsatmaga, Nabiyimiz sollallohu alayhi va sallamning yuqoridagi vasiyatlariga rioya qilmaganimiz oqibatida kelib chiqyapti.

Alloh taolo duch kelgan xabarni surishtirmay tarqatishning og'ir oqibatidan ogohlantirib turibdi, Payg'ambarimiz alayhissalom har eshitgan gapini aytavergan odam gunohkor bo'lib qolishini aytib turibdilar.

Islom kishilarni tinchlik va barqarorlikka, o'zaro birlik va hamjihatlikka da'vat etadi. Biroq undan g'arazli maqsadlarni amalga oshirish yo'lida foydalanish hollari ham avj olib borayotganini afsus bilan qayd etish lozim. Bu jarayonning eng xatarli jihati ba'zi toifalarning din niqobi ostida dinga siyosiy siyosiy tus berib, hokimiyatga intilish, dindan odamlar orasiga nifoq solish, qo'poruvchilik ishlarini amalga oshirish va g'arazli manfaatlarni ro'yobga chiqarishda foydalanishga urinishlarda namoyon bo'lmoqda.

Bugungi kunda terrorizm, diniy ekstremizm butun dunyoga xavf solayotgan, insoniyatning tinch va osuda yashashi uchun to'sqinlik qilayotgan jiddiy muammolardan biridir. Ayni paytda sayyoramizdagi hech bir mamlakat, hech bir xalq uning ofatlaridan himoyalanmagan, desak aslo mubolag'a bo'lmaydi.

Hozirda Afg'oniston, Suriya, Yaman, Pokiston, Falastin, Iroq va Afrikaning bir qancha mamlakatlarida sodir etilayotgan xunrezliklar, o'sha yurtlarda istiqomat qilayotgan insonlar, ayniqsa, murg'ak bolalarning boshiga tushayotgan g'am-anduhlar barcha-barchamizni jiddiy tashvishga solmoqda.

Ekstremizm har qanday boshqacha fikrlashni inkor etadi, o'zining mafkuraviy va diniy qarashlarini qo'pol ravishda majburlab qabul ettirishga harakat qiladi. Ekstremistlar o'z tarafdorlaridan ularning har bir buyruqlarini so'zsiz bajarishni, ularga ko'r-ko'rona ishonishni talab qiladilar.

Ochiqdan ochiq ekstremistik ruhdagi qarashlarning g'oyaviy va mafkuraviy jihatdan o'ta zararli va xavfli ekanligi shundaki, u diniy bag'rikenglikka zid holda turli dinga e'tiqod qiluvchi xalqlar o'rtasida murosasizlik va adovat urug'ni sepishga xizmat qiladi. Bir so'z bilan aytganda, bu kabi g'arazli kimsalar o'z manfaati yo'lida endigina hayotni taniyotgan yoshlarni to'g'ri yo'ldan adashtirib, ularning ma'naviyatiga zarba berishga harakat qiladilar.

Shunday ekan shiddat bilan rivojlanib borayotgan bugungi globallashuv jarayonida ertangi kunimizning egalari bo'lgan yoshlarimizning ma'naviy immuniteti har qachongidanda yuksakroq bo'lishini zamonning o'zi taqozo etmoqda. Dunyoning ayrim hududlarida sodir bo'layotgan xunrezliklar masalaning nechog'lik jiddiyligidan dalolatdir.

Shukrki, bugun yurtimiz tinch, osmonimiz musaffo. Unib-o'sib kelayotgan yoshlarimizni mana shunday farovon kunlarimizning qadriga etishga, tinchlikni ko'z qorachig'iday asrab-avaylashga o'rgatishimiz zarur. Ayniqsa, ota-onalar farzandlarining yurish-turishi, ular ruhiyatida kuzatilayotgan salbiy o'zgarishlarga beparvo bo'lmasligi shart. Aks holda ertaga juda kech bo'lishi mumkin.

Sahobiddin SATIMOV,

O'zbekiston musulmonlari idorasi

Toshkent shahar vakilligi Axborot tahlil bo'limi boshlig'i

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Sahobalarim haqida Allohdan qo‘rqinglar!

28.07.2025   5036   3 min.
Sahobalarim haqida Allohdan qo‘rqinglar!

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

عَنْ بُرَيْدَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ أَصْحَابِي يَمُوتُ بِأَرْضٍ إِلَّا بُعِثَ قَائِدًا وَنُورًا لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ. رَوَاهُمَا التِّرْمِذِيُّ.

Burayda roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Mening sahobalarimdan kim bir yerda vafot qilsa, albatta, u qiyomat kuni o‘sha (yerlik)larga imom va nur bo‘lib tiriltirilur», dedilar».

Imom Termiziy rivoyat qilgan.

Bu hadisi sharifda sahobai kiromlar fazllarining qirrasi ochib berilmoqda. U zotlarning vafotlari ham hayotlari kabi fazlga ega ekan. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning sahobai kiromlaridan qay birlari qaysi yurtda vafot topsalar, qiyomat kunida o‘sha yurt aholisiga, albatta, mo‘min-musulmon va taqvodor kishilarga imom, ya’ni yo‘lboshchi va nur bo‘lib qayta tirilar ekanlar. Zotan, sahobai kiromlar kofir va betavfiqlarga imom bo‘lmasliklari turgan gap.

Modomiki sahobai kiromlar mazkur fazllarga ega ekanlar, biz ularni ehtirom qilmog‘imiz, ularning hayotlarini yaxshilab o‘rganmog‘imiz va ulardan o‘rnak olib yashamog‘imiz lozim bo‘ladi.

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مُغَفَّلٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: اللهَ اللهَ فِي أَصْحَابِي، اللهَ اللهَ فِي أَصْحَابِي، لَا تَتَّخِذُوهُمْ غَرَضًا بَعْدِي، فَمَنْ أَحَبَّهُمْ فَبِحُبِّي أَحَبَّهُمْ، وَمَنْ أَبْغَضَهُمْ فَبِبُغْضِي أَبْغَضَهُمْ، وَمَنْ آذَاهُمْ فَقَدْ آذَانِي، وَمَنْ آذَانِي فَقَدْ آذَى اللهَ، وَمَنْ آذَى اللهَ فَيُوشِكُ أَنْ يَأْخُذَهُ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.

Abdulloh ibn Mug‘offal roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Sahobalarim haqida Allohdan (qo‘rqinglar!) Allohdan (qo‘rqinglar!) Sahobalarim haqida Allohdan (qo‘rqinglar!) Allohdan (qo‘rqinglar!) Mendan keyin ularni mo‘ljal qilib olmanglar. Bas, kim ularni yaxshi ko‘rsa, meni yaxshi ko‘rganligidan yaxshi ko‘rgan bo‘lur. Kim ularni yomon ko‘rsa, meni yomon ko‘rganidan yomon ko‘rgan bo‘lur. Kim ularga ozor bersa, menga ozor bergan bo‘ladi. Kim menga ozor bersa, Allohga ozor bergan bo‘ladi. Kim Allohga ozor bersa, U Zot uni (katta halokat bilan) tutishiga oz qoladi», dedilar».

Termiziy rivoyat qilgan.

Ushbu rivoyatni sharh qilishga hech qanday hojat yo‘q. Unda sahobai kiromlarni so‘kish qanchalar og‘ir jinoyat ekanligi ochiq-oydin bayon qilinmoqda. Sahobai kiromlarni so‘kish Alloh taoloni so‘kish bilan tenglashtirilmoqda. Albatta, Alloh taoloni so‘kish dunyodagi eng katta jinoyat ekanligi hammaga ma’lum.

Kim Alloh taologa taqvo qiladigan bo‘lsa, sahobai kiromlarni so‘kmasligi kerak ekan.

Kim Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning muhabbatlariga sazovor bo‘lishni istasa, sahobai kiromlarni so‘kmasligi kerak ekan.

Kim Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning yomon ko‘rishlaridan saqlanishni istasa, sahobai kiromlarni so‘kmasligi kerak ekan.

Kim Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamni so‘kkan odam bo‘lib qolishni istamasa, sahobai kiromlarni so‘kmasligi kerak ekan.

Kim Alloh taoloni so‘kkan odam bo‘lib qolishni istamasa, sahobai kiromlarni so‘kmasligi kerak ekan.

«Hadis va hayot» kitobining 21-juzidan olindi