Sayt test holatida ishlamoqda!
29 Dekabr, 2024   |   29 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:48
Peshin
12:30
Asr
15:21
Shom
17:05
Xufton
18:25
Bismillah
29 Dekabr, 2024, 29 Jumadul soni, 1446

Moturidiylik ta'limoti va hozirgi zamon

24.06.2021   1221   4 min.
Moturidiylik ta'limoti va hozirgi zamon

O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzuridagi Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi tomonidan «Moturidiylik ta'limoti va hozirgi zamon» mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy simpozium onlayn tarzda o'tkazildi.

O'zA xabariga ko'ra, O'zbekistonda jahon ilm-fani rivojiga bebaho hissa qo'shgan mutafakkir allomalarning hayoti va boy ilmiy merosini o'rganish, ularning ilmiy merosini xalqaro jamoatchilikka etkazish borasida keng ko'lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev tashabbusi bilan tashkil etilgan Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi faoliyatining yo'lga qo'yilishi diniy-ma'rifiy yo'nalishda amalga oshirilayotgan tizimli islohotlarning muhim tarkibiy qismidir.

O'zbekiston zamini qadimdan ilmu ma'rifat markazi, madaniyat o'chog'i bo'lib kelgan. Bu diyordan etishib chiqqan mutafakkir allomalar, xususan, Imom Buxoriy, Mahmud Zamaxshariy, Abu Mansur Moturidiy, Abul Muin Nasafiy, Muhammad Horazmiy, Ahmad Farg'oniy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Mirzo Ulug'bek va boshqa ko'plab qomusiy olimlar islom ilmlari bilan bir qatorda, dunyoviy fanlar taraqqiyotiga, xususan, jahon tsivilizatsiyasi rivojiga ulkan hissa qo'shgan.

Ana shunday buyuk allomalar qatoridan joy olgan Imom Moturidiy va uning izdoshlari bo'lgan allomalarning hayoti va boy ilmiy merosini hamda moturidiylik ta'limotini xalqaro jamoatchilikka etkazish maqsadida Imom Moturidiy xalqaro-ilmiy tadqiqot markazi ICESCO, IRCICA kabi xalqaro tashkilotlar, Malayziya islomni anglash instituti, Al-Azhar majmuasi Islom tadqiqotlari akademiyasi, Saljuk universiteti Imom Moturidiy tadqiqotlari markazi singari xorijiy ilmiy muassasalar, O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi, O'zbekistondagi Islom tsivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bilan hamkorlikda «Moturidiylik ta'limoti va hozirgi zamon» mavzusidagi xalqaro onlayn ilmiy-amaliy simpozium o'tkazildi.

Simpozium davomida ishtirokchilar tomonidan Imom Moturidiy va moturidiylik ta'limoti mohiyati: moturidiy allomalarining ushbu ta'limot rivojidagi o'rni, moturidiylik ta'limotining mo''tadillikni ta'minlashdagi ahamiyati, Imom Moturidiy ilmiy merosini o'rganish va moturidiylik ta'limotida aqidaviy masalalarning yoritilishi yuzasidan amalga oshirilgan ilmiy tadqiqotlar singari muhim ilmiy masalalar muhokama qilindi.

Shu bilan birga, simpoziumda olimlar moturidiylik ta'limotining o'ziga xos xususiyatlari yuzasidan o'z fikr-mulohazalarini bayon qildi. Hususan, bugungi kundagi dolzarb aqidaviy masalalarga echim topishda moturidiylik ta'limotining o'rni va ahamiyati, ushbu ta'limotning mo''tadilligi ishtirokchilar tomonidan alohida e'tirof etildi. Mazkur simpozium ishi doirasida Imom Moturidiy va moturidiy allomalarining ilmiy merosini xalqaro jamoatchilikka etkazish masalalari ham ko'rib chiqildi.

Simpoziumda Markaz tomonidan nashrga tayyorlangan Imom Moturidiyning «Ta'vilot al-Qur'on» 29-juzi, Mulla Ali Qoriyning «Sharh al-Fiqh al-akbar», Burhoniddin Marg'inoniyning «Al-Hidoya», «Yurtimiz allomalari rukni ostida 10 ta risola», «Halqaro islom tashkilotlari», «Mutaassiblikka qarshi mo''tadillik: metod va tahlillar» «Dolzarb raddiyalar», «Islom niqobidagi mutaassib guruhlar» kabi bir qator kitoblar, shuningdek, «Moturidiylik» ilmiy-ma'rifiy jurnalining nishona soni taqdimoti o'tkazildi.

Simpoziumda qatnashgan xalqaro ekspertlar, mutaxassis va olimlar tomonidan ishtirokchilarning ma'ruzalari hamda boshqa ilmiy natijalar alohida to'plam shaklida nashr etilishi ma'qullandi.
Shu bilan bir qatorda, talabalar o'rtasida «Imom Moturidiy izdoshlari» rukni ostida tashkil etilgan tanlovning eng yaxshi maqola, eng yaxshi videorolik, eng yaxshi infografika nominatsiyalari bo'yicha g'oliblarini taqdirlash marosimi ham o'tkazildi.

Yosh tadqiqotchilarni har tomonlama qo'llab-quvvatlash maqsadida simpozium doirasida doktorantlar, tadqiqotlar hamda talabalar uchun «Imom Moturidiy yosh tadqiqotchilar nigohida», «Zamonaviy islomshunoslik muammolari» deb nomlangan alohida shu'balar tashkil etildi.

Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi moturidiylik ta'limotini jahonga tanitish hamda islom olamida mo''tadil ta'limotni xalqaro jamoatchilikka etkazishda muhim maydon bo'lib xizmat qiladi.

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Imom – so‘zi va amali uyg‘un inson

27.12.2024   3521   2 min.
Imom – so‘zi va amali uyg‘un inson

1. Diniy sohani tanlashingizga nimalar va kimlar turtki bergan?

– Diniy sohani tanlashimga padari buzrukvorim sababchi bo‘lgan. U kishi bizga yoshligimizdan qisqa suralarni yodlattirgan. Tumanimizdagi jome masjidlar imomlariga shogird tushdim. Maktabni tugatgach, Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutiga o‘qishga kirdim.
 

2. Bugungi imom qanday bo‘lishi kerak?

– Bugungi imom ilmli, odobli, muomalada, yurish-turishda barchaga ibrat va namuna bo‘lishi zarur. O‘z ustida tinimsiz ishlashi kerak. Shu bilan birga, yurtimizda diniy-ma’rifiy va boshqa sohalarda amalga oshirilayotgan islohotlardan xabardor va bu xayrli ishlarni xalqqa yetkaza oladigan bo‘lishi zarur.


3. Imom-xatib odamlar orasida xuddi yuzdagi xoldek bo‘lishi kerak. Shunday emasmi?

– Bugun xalqimiz ma’rifatini yuksaltirish, ­bid’at-xurofotlarga murosasiz bo‘lishda imomning o‘rni alohida. Imomning so‘zi va amali uyg‘un, ya’ni aytganiga o‘zi amal qiladigan bo‘lishi kerak. Shunda­gina u odamlar orasida xuddi yuzdagi xoldek bo‘ladi.


4. Bugun jamiyatimizda sizni qaysi jihatlar quvontiradi va tashvishga soladi?

– Yurtimizda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan xayrli ishlar barcha qatori meni ham quvontiradi. Ayniqsa, Qur’on va tajvidni o‘rgatish kurslari faoliyati yo‘lga qo‘yilgani tahsinga sazovor.

Ayrim yoshlarning bilib-bilmay aqidasi buzuq turli g‘alamislar tuzog‘iga tushib qolayotgani dilni xufton qiladi.


5. Eng ko‘p o‘qiydigan kitoblaringiz? Diniy manbalardan tashqari qanday mavzulardagi kitoblarni mutolaa qilasiz?

– Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahi­mahullohning “Tafsiri Hilol”, “Hadis va hayot”, “Ruhiy tarbiya” asarlarini qo‘ldan qo‘ymay mutolaa qilaman. Alixonto‘ra Sog‘uniyning “Turkiston qayg‘usi” kitobi, jadidchi bobolarimizning asarlari meni maftun etgan.


6. Tanlagan kasbingizdan ko‘nglingiz to‘lmagan paytlar ham bo‘lganmi?

– Kasbim – faxrim. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning meroslarini imkon qadar xalqqa yetkazayotganimdan behad baxtiyorman, alhamdulillah.


Ma’lumot o‘rnida, Shokirxon Imomiddinov 1979 yilda Toshkent viloyati Quyi Chirchiq tumanida tug‘ilgan. 1997–2001 yillarda Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutida ta’lim olgan. 2001 yildan beri Quyi Chirchiq tumani “Olmazor” jome masjidida imom-xatib hamda 2019 yildan buyon mazkur tuman bosh imomi bo‘lib ishlab kelmoqda. 

"Hidoyat" jurnalining 8-sonidan olingan

 

Imom – so‘zi va amali uyg‘un inson
Maqolalar