Habaringiz bor, O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo hay'ati yo'l harakati xavfsizligiga rioya qilish haqida fatvoni e'lon qildi. Unga ko'ra, ruxsat etilgandan yuqori tezlikda harakatlanishi oqibatida ro'y bergan baxtsiz hodisa tufayli vafot etgan haydovchi shar'iy jihatdan haddidan oshgan va o'z joniga qasd qilgan maqomida hisoblanadi.
“Musulmon kishini yo'l harakati qoidalari, odob va madaniyatlariga amal qilishi kuzatuv kameralari yoki yo'l harakati havfsizligi bo'linmalari xodimlari nazorat qilayotgani uchun emas, balki amaldagi yo'l harakati qonun-qoidalariga amal qilish – Islom shariatining talabi deb e'tiqod qilgan holda bajarishi kerak. Shunda yo'lda yurish ham ibodatga aylanadi”, - deyiladi Fatvo hay'ati xabarida.
Bu bo'yicha "MK" Moskvaning tarixiy masjidi imomi Rufat Axmetjanovdan ushbu fatvoga izoh berishni so'radi.
– Bu qandaydir yangilik, deb ayta olmaymiz, – dedi imom. – Bir necha yil avval Birlashgan Arab Amirliklari ham shunga o'xshash xulosaga kelgan edi. Shaxsan men bunga to'liq qo'shilaman. Menimcha, tezlik chegarasini buzgan, qoidalarga zid mashinani haydagan odam qasddan o'z hayotini va boshqa odamlarning hayotini xavf ostiga qo'yadi. U o'z joniga qasd qilish bilan tenglashishi mumkin, chunki u nima qilayotgani anglagan holda bu ishga qo'l uradi.
Yana bir masala fatvoning hech qanday qonuniy kuchga ega emasligidir. Bu qonun hujjati emas, balki ilohiyotchilarning xulosalaridan biridir. Siz unga amal qilishingiz, amal qilmasligingiz mumkin. Din sizni yo'l qoidalarini buzmaslikka, yoki biror jazolashga majbur qila olmaydi. Buning uchun huquq-tartibot idoralari bor. Buni nima uchun qilmaslik kerakligini faqat inson ongiga etkazishga harakat qilishimiz mumkin.
Qur'onda olamlar Parvardigori: "O'zlaringizni o'ldirmanglar", deb ogohlantiradi. O'z joniga qasd qilish eng yomon gunohlardan biridir. Mo'min uchun esa yangi fatvo o'ylash uchun qo'shimcha sabab bo'lishi kerak. Masjidimiz ham vaqti-vaqti bilan bu mavzuni ko'tarib turadi".
Yo'llardagi o'limlarning ayanchli statistikasi bilan tanish bo'lganlar uchun toshkentlik musulmonlarning yangiligi ortiqcha ko'rinmaydi. Har holda, o'sha Amirliklarda yo'llarda yo'l politsiyasini zo'rg'a ko'rasiz. Musulmonlar ishonganidek, Alloh hamma narsani ko'rib turganida militsiya xodimlari va videokameralarga ehtiyoj yo'q. Shuning uchun qoidalarni buzmagan ma'qul.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Madina shahrida Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam bilan bog‘liq bo‘lgan bir necha o‘nta muqaddas joylar mavjud. Ulardan biri — Banu Unayf masjidi bo‘lib, u Kubo masjididan janubiy-g‘arbiy tomonga, al-U’sba mahallasiga 500 metrdan yaqinroq bo‘lgan masofada joylashgan.
IQNA axborot agentligi Saudiya Arabistonining “VAS” agentligiga tayanib xabar berishicha, ushbu tarixiy masjid o‘z nomini Kubo ahli bilan ittifoqchi bo‘lgan Bali qabilasining tarmog‘i — Banu Unayf qabilasi nomi bilan atagan.
Ba’zi tarixchilar ushbu masjidni ”As-Subh” yoki “Al-Musabbah” nomlari bilan ham bilishadi. Masjid o‘zining asl va sodda me’morchiligi bilan tanilgan: u qora tusli vulqon toshlaridan qurilgan va uning tom qismi yo‘q. Masjid maydoni taxminan 37,5 kvadrat metrni tashkil qiladi.
Madina mintaqasini rivojlantirish boshqarmasi tomonidan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bilan bog‘liq joylarni saqlash va Saudiya Arabistonidagi “Nigoh – 2030 dasturi” maqsadlariga muvofiq ravishda ushbu masjid kapital ta’mirdan chiqarildi.
Banu Unayf masjidi madaniy va diniy turizm loyihalariga kiritilgan bo‘lib, Madina mintaqasini rivojlantirish boshqarmasi uni amalga oshirishni nazorat qilmoqda. Bu esa ziyoratchilarni Madinadagi tarixiy va diniy joylar bilan tanishtirishga qaratilgan kompleks yondashuvning bir qismi sanaladi.
Manbalar asosida
Ilyos Ahmedov tayyorladi