Kuni kecha, 1 iyun' kuni Termiz shahridagi Imom Termiziy o'rta maxsus islom ta'lim muassasasiga O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari tashrif buyurdilar. Surxondaryo viloyati bosh imom-xatibi Aliakbar domla Sayfuddinov, Diniy idora Ish boshqaruvchisi Rustam Jamilov, Imom Termiziy o'rta maxsus islom ta'lim muassasasi direktori Shukrullo Umarov hamrohlik qildi.
Tashrif davomida muftiy hazratlari ta'lim muassasasi faoliyati bilan yaqindan tanishib, ta'lim muassasasi pedagog-o'qituvchilari, xodimlar hamda talabalarbilan mazmunli suhbat o'tkazdilar.
Suhbat davomida muftiy hazratlari ta'lim muassasasida olib borilayotgan ishlarni ijobiy baholab, istiqboldagi faoliyati borasida o'zlarining muhim ko'rsatmalar berdilar.
Muhtaram Prezidentimiz tashabbuslari bilan Termiz shahrida xalqaro ilmiy tadqiqot markazi hamda ta'lim muassasasi tashkil etilishi bejizga emasligini ta'kidlab, bu ilm maskanlaridan buyuk termiziy allomalar kabi etuk ulamolar davomchilari etishib chiqishiga ishonch bildirdilar.
Talabalarning ta'lim salohiyatini oshirish hamda ularni kelajakda hadis va shariat ilmlarini puxta o'zlashtirib, etuk mutaxassis bo'lib etishishlari bo'yicha quyidagi tavsiyalarini berib o'tdilar:
Ta'lim muassasasi talabalariga Toshkent islom institutidan hadis ilmi, arab tili va muhovara hamda Qur'oni karim va tajvid fanlaridan dars berish uchun etuk mutaxassislarni jalb etish;
Ta'lim muassasasida yangi fan sifatida Imom Termiziyning “Sunani Termiziy” asarini o'qitilish rejalashtirilgani bois, talabalar uchun “Imom Termiziy kursisi”ni joriy etish;
“Sunani Termiziy” asarini xatm qilib, hadis ilmi mutaxasssisi darajasiga etgan talabalarga “Imom Termiziy kursisi”da hadis ilmi bo'yicha ijoza olishlarini yo'lga qo'yish;
Ta'lim muassasasida ustoz-shogird an'anasini takomillashtirish;
Ta'lim muassasasining kutubxona fondini boyitib borish;
Talabalarga hanafiy mazhabi va moturidiya aqidasi asosida sof islom e'tiqodini singdirib borish.
Suhbat yakunida muftiy hazratlari ta'lim muassasasi pedagog-xodimlari tomonidan olib borilayotgan ishlarga muvaffaqiyatlar tilab, duo qildilar.
Shukrullo UMAROV,
Imom Termiziy o'rta maxsus islom ta'lim muassasasi direktori
Ota-onalar o‘g‘illariga Muhammad deb ism qo‘yishni afzal ko‘radilar. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning muborak ismlari sahobalar davridan boshlab hozirgacha U zot alayhissalomga muhabbat yuzasidan farzandlarga qo‘yib kelinadi. Qolaversa, bir qancha hadisi shariflarda, ulamolarning so‘zlarida bu muborak ismni farzandlarga qo‘yish tavsiya qilingan va maqtalgan. Jumladan Imom Buxoriy Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ismimni qo‘yinglar, ammo kunyam bilan kunyalanmanglar”, deganlar.
Imom Molik raziyallohu anhu aytadilar: “Madina ahli shunday der edi: “Muhammad ismli kishisi bor hech bir oila yo‘qki, unga ko‘plab yaxshiliklar berilmagan bo‘lsa”.
Ammo, “qasamki, kimki sening isming Muhammad bilan atalsa, hech qachon do‘zax o‘ti unga tegmaydi”, “Qiyomat kuni, ey ismi Muhammad bo‘lgan banda, jannatga kirish uchun o‘rningda tur, deb nido qilinadi” kabi uydirma hadislar ko‘plab uchraydi. Mazkur muborak ismga oid bir qancha uydirma hadislar kitoblarga kirib qolganini ulamolar aniqlagan va musulmonlarni ogoh etish uchun uydirma hadislarga oid yozgan kitoblariga kiritganlar.
Muhammad ismi do‘zaxdan asrashi, qiyomatda foyda berishi kabi fazilatlar bayon qilingan yuqorida zikr etilgan hadislar haqida Imom Shomiy asarida bunday degan: “Muhammad ismi bandaga foyda keltirishi haqida bironta sahih hadis yo‘q”.
Bakr Abu Zayd aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan Muhammad yoki Ahmad ismli kishini maqtagani yoki birovni bu ikki ism bilan chaqirishni man qilgani haqidagi har qanday hadis sahih emas” (“Tasmiyatul mavlud”, 17-bet).
Yana bir muhim jihat, bu ism sharafli ismlardan, ammo ism insonga odamlar orasida afzallik bermaydi. Agar bu ismni biror insonga qo‘yilsa, o‘sha insonning ismi hisoblanadi. Bu insonni chaqirilsa yoki ismi aytilsa, unga salovat aytish kabi Rasululloh sallallohu alayhi vasallamga oid hukmlar qilinmaydi.
Asosiy va muhim jihat Muhammad deb nomlanish emas, balki U zotga ergashish ekanligini ulamolar ta’kidlaganlar. Insonga solih amallari va Allohdan qo‘rqishi dunyo va oxiratda foyda beradi.
Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va Islom tarixi fanlari kafedrasi
katta o‘qituvchisi.