Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Yanvar, 2025   |   17 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:40
Shom
17:24
Xufton
18:42
Bismillah
17 Yanvar, 2025, 17 Rajab, 1446

Pir Hasib ur-Rahmon: O'zbekistonda Islom dunyosiga namuna bo'ladigan islohotlar qilinmoqda

23.05.2021   1399   3 min.
Pir Hasib ur-Rahmon: O'zbekistonda Islom dunyosiga namuna bo'ladigan islohotlar qilinmoqda

O'zbekistonning Pokistondagi ziyorat turizmi elchisi Pir Hasib ur-Rahmon «Dunyo» AA uchun bergan interv'yuda so'nggi yillarda O'zbekistonda boy diniy-ma'naviy merosni o'rganish, mamlakatda yashayotgan turli millat vakillarining milliy va diniy qadriyatlarini asrab-avaylash bo'yicha islohotlarni e'tirof etdi.

– Bugun O'zbekiston va Pokiston o'zaro aloqalarni har tomonlama rivojlantirmoqda. Ularni uzoq tarixga ega rishtalar bog'lab turibdi, – dedi Pir Hasib ur-Rahmon. – O'zbekiston xalqiga eng ezgu tilaklarimni izhor etishdan behad mamnunman. Ikki qardosh davlat o'rtasidagi aloqalarni yanada rivojlantirish uchun duo qilaman.

O'zbekiston Pokistonning Markaziy Osiyodagi asosiy savdo hamkori hisoblanadi. Toshkent tomonidan 2020 yilning iyulida Islomobodga pandemiya paytida ko'rsatilgan insonparvarlik yordami fikrimni yaqqol tasdiqlaydi.

Prezident Shavkat Mirziyoev rahnamoligida respublikada amalga oshirilayotgan islohotlar, jumladan, sayyohlik va ziyorat turizmi sohasidagi vazifalar Pokistondagi Naqshbandiya tariqati izdoshlari tomonidan yuksak baholanmoqda.

O'zbekiston turizm maskani safatida ziyoratchilarga nafaqat Toshkent, Samarqand, Buxoro, Hiva shaharlarida diqqatga sazovor tarixiy joylar bilan tanishish, balki o'zbek diyorini islom madaniyati va tsivilizatsiyasi markaziga aylantirgan buyuk mutafakkir va allomalar merosidan bahramand bo'lish, ushbu bebaho boylikni o'rganish uchun qulay imkoniyat taqdim qilmoqda.

Ma'lumki, O'rta asrlar Renessansi davrida bugungi O'zbekiston zaminidan Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Bahouddin Naqshbandiy va boshqa ko'plab buyuk mutafakkirlar, so'fiylar, olimlar, ilohiyotchilar etishib chiqqan. Ular o'z ilmiy-ma'rifiy dahosi bilan, jumladan, Janubiy Osiyo tamadduniga ham bevosita ta'sir ko'rsatgan.

Bugungi kunda O'zbekiston rahbariyati boy ma'naviy-ma'rifiy merosni, islom ulamolarining ilmiy asarlarini, shuningdek, diniy bag'rikenglikni chuqur o'rganish va ommalashtirish borasida izchil izlanishlarga qat'iy da'vat etmoqda.

Halqaro islom akademiyasi, Islom tsivilizatsiyasi markazi, Din ishlari bo'yicha qo'mita, shuningdek, Imom Buxoriy va Imom Moturidiy ilmiy-tadqiqot markazlari ana shu maqsadlarga xizmat qilyapti.

Men Pokistondagi Naqshbandiya tariqati izdoshlari delegatsiyasi tarkibida O'zbekistonga safar qilib, mamlakatdagi diniy-ma'rifiy ilm-fan sohasidagi katta o'zgarish va yangilanishlar jarayoni hamda xalqaro Islom akademiyasi va ilmiy markazlar qurilishi bilan yaqindan tanishish sharafiga muyassar bo'ldim.
Ta'kidlash kerakki, Pokiston islom mafkurasi kengashi, Din ishlari va tashqi ishlar vazirligi O'zbekiston islomiy markazlari bilan yaqin hamkorlik qilishga tayyor.

O'zbekiston Pokiston kabi so'fiylik an'analari mamlakatidir. Ushbu zaminda dunyoga buyuk hadisshunos va ilohiyotchi olim Imom Buxoriy, shuningdek, Hazrati Bahouddin Naqshband va boshqa ko'plab buyuk shaxslar tavallud topib, voyaga etgan, o'zlaridan bebaho meros qoldirgan.

Ishonchim komilki, bu boradagi sheriklikni rivojlantirish xalqlarimiz o'rtasidagi o'zaro anglashuv va do'stlikni mustahkamlashning muhim istiqbollarini ochib beradi.

To'g'ridan-to'g'ri reyslarning qayta tiklanishi Pokistondagi Naqshbandiya tariqati izdoshlari tomonidan iliq kutib olinadi. Chunki ko'plab muridlarimiz O'zbekistonga ziyoratga borishni istaydi. Bu imkoniyat umumiy imon, madaniyat, an'ana va tarix bilan bog'langan ikki qardosh xalqni yanada yaqinlashtiradi.

 

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Masjidda tahoratni 2 narsa ketkazadi

15.01.2025   2877   3 min.
Masjidda tahoratni 2 narsa ketkazadi

Dinimizda poklikka alohida e’tibor qaratilgan. Ibodatlarning ulug‘laridan biri namoz amalini durust bo‘lishi tahoratga bog‘liq. Namozda tahorat to‘liq va mukammal bo‘lishi kerak. Tahorat masalasi haqida Qur’oni karim va hadislarda ko‘plab hukmlar kelgan.

Xususan ajdodimiz, buyuk muhaddis Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil Buxoriy rahimahulloh ham o‘zlarining «Al-Jome’ as-Sahih» asarida alohida bo‘lim ochib unga «Tahorat kitobi» deb nom bergan. Va eng avval bobni tahorat haqida kelgan Moida surasining Ey iymon keltirganlar! Namozga turmoqchi bo‘lsangiz, yuzlaringizni va qo‘llaringizni chig‘anoqlari ila yuvinglar. Boshlaringizga mas'h tortinglar. Va oyoqlaringizni to‘piqlari ila yuvinglar” degan 6-oyatini keltirgan. Va davomida “Nabiy alayhissalom tahoratni bir marta, ikki marta va uch marta qilinishini bayon qildilar”, degan.

Keyin esa “Tahoratsiz namoz qabul bo‘lmaydi” deb ikkinchi bobga nom berdi va unda Abu Hurayra roziyallohu anhuning hadisini keltirdi. U hadisni Imom Buxoriyga ustozi Is'hoq ibn Ibrohim Hanzaliy aytdi, unga Abdurrazzoq, unga Ma’mar, unga Hammom ibn Munabbih aytdi, u Abu Hurayradan eshitgan. Abu Hurayra aytadi: “Rasululloh sollalllohu alayhi vasallam marhamat qilib, betahorat kishi tahorat qilmagunicha namozi qabul qilinmaydi, dedilar. Bir kishi shu vaqtda “Ey Abu Hurayra, tahoratni nima sindiradi?" dedi. U zot, ovozli va ovozsiz yel", dedilar.

Hadisda “qabul bo‘lmaydi” deyildi. Alloma Ibn Hajar rahimahulloh, bu yerdagi namoz qabul qilinmasiligi “qabuli isobat” topilmagani uchundir, deganlar. Ya’ni, namoz fiqhiy qoidalar asosida ado qilinmagan, sababi namozni sharti bo‘lgan tahorat bo‘lmagani uchun ibodat qabul bo‘lmaydi.

Aslida “qabul” so‘zi Alloh taolo qabul qilgan amalga ishlatiladi. Namozxon ibodatni “qabuli isobat” bilan, ya’ni fiqhiy qoidalar asosida ado qilgan bo‘lsa-da, unga riyo aralashtirsa, Alloh qabul qilmagan bo‘ladi, bunda “qabuli ijobat” topilmagan hisoblanadi.

Matndagi “la tuqbalu – qabul qilinmaydi” degan jumlani “qabuli isobat” yoki “qabuli ijobat” deb taqsimlashga hojat yo‘q. Chunki “la tuqbalu” “mardud” ma’nosida, ya’ni namoz tahoratsiz rad qilinadi, deganidir.

Hadisda Abu Hurayra tahoratni buzadigan ikki  narsani sanadi, u zotning nazdida shu ikkovigina tahoratni buzadimi, deyilsa, bunga ulamolar javob berishadi:

Birinchi ehtimol: Ha, faqat shu ikkisi bo‘lishi mumkin;

Ikkinchi ehtimol: Alomma Kashmiriy aytadi, bu savol-javob masjidda bo‘lgan. Masjidda esa tahorat sinishi shu ikkisi bilan bo‘ladi. Va yana odamlarni nazdida bu ikkisi tahorat sindiradigan narsa emas, deb o‘ylagan bo‘lishlari mumkin. Shu ikkinchi ehtimol ulamolar nazdida birinchi ehtimoldan rojih – afzalroq.

Demak, tahorat namozni durust yo nodurust bo‘lishiga sabab bo‘lib, har bir namozxon tahoratga katta e’tibor qaratish lozim.

Abdulbosit Meliboyev,
Toshkent Islom instituti talabasi.