Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Mart, 2025   |   16 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:15
Quyosh
06:33
Peshin
12:37
Asr
16:43
Shom
18:34
Xufton
19:47
Bismillah
16 Mart, 2025, 16 Ramazon, 1446

Quddusdagi vaziyat bo'yicha O'zbekiston musulmonlari idorasi munosabati

20.05.2021   2895   7 min.
Quddusdagi vaziyat bo'yicha  O'zbekiston musulmonlari idorasi munosabati

 

 Bismillahir Rohmanir Rohiym.

Alloh taologa beadad hamdu sanolar, Hazrati Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamga

behisob salavotu salomlarimiz bo'lsin.

 

Tinchlik buyuk ne'mat, inson hayotining birlamchi sharti. Shuning uchun ham qadimdan barcha xalqlar tinchlikni asrash uchun moli-yu joni bilan kurashib kelgan. Ammo voqelik tinchlikni ko'plab mamlakatlar uchun hali hanuz orzu bo'lib qolayotganini ko'rsatmoqda. Hozirda mamlakatlar osoyishtaligiga raxna soluvchi omillar turlicha, davlatlar o'rtasidagi nizoli vaziyatlar, milliy va etnik qarama-qashiliklar va hakozo.

Bugungi kunda dunyoning ayrim davlatlari amalga oshirayotgan turli niqoblar ostidagi zo'ravonlik, qo'poruvchilik va bosqinchilikka asoslangan hatti-harakatlar hech bir me'yorga to'g'ri kelmaydi. Davlatlar va xalqlar o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning umume'tirof etilgan umuminsoniy qoidalar va xalqaro huquqiy normalar asosida tashkil etilishi tinchlik va barqarorlikning eng muhim shartidir.

Bugungi tahlikali davrdagi shunday holatlar har bir aqli raso kishidan doimo ogohlik va xushyorlikni, sodir bo'layotgan hodisalarga ziyrak ko'z bilan qarashni talab etadi.

Tinchlik, omonlik va xotirjamlik shunchalik ulug' ne'matki, uning qadrini faqatgina shu ne'matdan, Hudo saqlasinki, mahrum bo'lganlargina to'liq anglaydi.

Kim o'lur holatga etsa, ul bilur jon qadrini.

Yo'qsa, shinam ko'chalarda bamaylixotir yurish qayoqda? Ona-Vatan bo'ylab hatto yarim kechada bo'ladimi, o'z qishlog'idami, yurtining xohlagan go'shasida bo'ladimi hadiksiz yurish qayoqda edi?

 Bu bebaho ne'matning ulug'ligidanki, hazrat Payg'ambarimiz sallallohu alayhi va sallam  hadisi shariflarida qayta-qayta ta'kidlaganlar. Anas ibn Molik raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Nabiy sallalohu alayhi va sallamning huzurlariga bir kishi kelib:

‒  Ey, Allohning Rasuli, duolarning qay biri afzalroq? –  deb so'radi.

–  Parvardigoringdan dunyo va oxiratda afv va ofiyat(tinchlik, xotirjamlik)ni so'ra, – javob berdilar janob Sarvari koinot sallalohu alayhi va sallam.

Ikkinchi kuni kelib yana:

–  Ey, Allohning Rasuli, duolarning qay biri afzalroq? –  deb so'radi.

–  Parvardigoringdan dunyo va oxiratda afv va ofiyat(tinchlik, xotirjamlik)ni so'ra, – javob berdilar yana.

Uchinchi kuni kelib yana:

–  Ey, Allohning payg'ambari, duolarning qay biri afzalroq? –  deb so'radi.

–  Parvardigoringdan dunyo va oxiratda afv va ofiyat(tinchlik, xotirjamlik)ni so'rayver. Bas  qachonki senga dunyo va oxiratda afv va ofiyat berilsa, batahqiq najot topibsan – javob berdilar janob Sarvari koinot sallalohu alayhi va sallam (Imom Termiziy rivoyati).

Shu kunlarda O'zbekiston musulmonlari idorasi Sharqiy Quddusdagi mo'min-musulmonlar uchun eng tabarruk mintaqada notinchliklar davom etayotganidan jiddiy tashvishdadir.

Jahon hamjamiyati Falastin-Isroil muammosini xalqaro huquq normalariga muvofiq, tinch yo'l bilan hal etilishi zarurligini bot-bot ta'kidlamoqda. Zero, Islom dini – avvalo, tinchlik va do'stlikka, ahillik va birdamlikka hamda bag'rikenglikka da'vat etadi.

Al-Aqso masjidi Islom dini manbalarida keltirilgan uch muqaddas masjiddan biridir. Hazrati Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytganlarki: “Ulovlar faqat uchta masjid tomongagina jihozlanadi: Masjidi Harom, mening ushbu masjidim va Masjidi Aqso”.

Quddus shahrida joylashgan muqaddas makon – Masjidi Aqso yoxud Baytul Maqdis Makkadagi Masjidul Haromdan keyin qurilgan eng qadimgi masjid. Ushbu tabarruk maskanlar mo'min-musulmonlar uchun doimo azizu mukarramdir.

Hazrati Rasululloh sollallohu alayhi vasallam namozni avval Masjidul Aqso tomonga yuzlanib o'qidilar. O'n uch yillik Makka davri to'liq shunday o'tdi. Madina shahriga hijrat qilganlaridan keyin ham mazkur masjid qiblalikda davom etdi. Faqat o'n olti oy o'tibgina qibla Makka shahridagi Haram tomon o'zgardi.

Manbalarda qayd etilishiga ko'ra, uni Odam alayhissalom barpo etgan. Zamonlar o'tib esa Ibrohim alayhissalom uni qayta tiklagan. Keyin Ishoq va Yoqub alayhissalomlar unga mas'ul bo'ldilar. So'ng Sulaymon alayhissalom tomonidan masjid yangidan qad rostlab hozirgi ko'rinishga keldi.

Isro kechasi Alloh taolo Muhammad sollallohu alayhi vasallamni Makka shahridan Quddusga – Aqso masjidiga sayr ettirdi. Bu haqida: “O'z bandasini tunda Masjidi Haromdan atrofini barakotli qilib qo'yganimiz Masjidi Aqsoga oyatlarimizni unga ko'rsatish uchun sayr ettirgan Zot (o'ziga noloyiq sifatlardan) pokdir” (Isro, 1).

Isro kechasi Nabiy alayhissalom Makkadagi Masjidi Haromdan chiqib, farishta Jabroil alayhissalom bilan Quddus shahriga bordilar. Masjidi Aqsoda barcha payg'ambarlarga imomlik qilib namoz o'qib berdilar.

Demak, Masjidul Aqso Islom dinining shior makonlaridan biri, ikki qiblaning birinchisi, uchta asosiy masjidlar sirasidan, musulmonlarga tegishli muborak maskan. O'z navbatida ushbu mintaqada boshqa din vakillari uchun ham tabarruk hisoblangan ziyoratgohlar mavjud. Shunday ekan mintaqada zo'ravonlik, jabru sitamga chek qo'yilishi hamda bundan buyon shafqatsizlik va qon to'kilishiga yo'l qo'ymaslik juda ham muhim hisoblanadi.

Zero, Islom dini insonlarga ozor berishdan qaytaradi. Nafaqat inson zotiga, balki, chumoliga ham ozor berish, hattoki, aziyat beruvchi biror so'z aytishdan ham qaytaradi.

O'zbekiston musulmonlari idorasi hozirgi qaltis vaziyatda davlatlar, millatlar va elatlar o'rtasidagi nizolarni tinch yo'l bilan hal etish eng to'g'ri yo'l, deb hisoblaydi. Ayni vaqtda, mo'min-musulmonlarni mavjud voqelikni Quddusdagi vaziyat bilan bog'lagan holda noo'rin bahs-munozaralar, ixtilof va tushunmovchiliklar keltirib chiqarishga, noto'g'ri xatti-harakatlarga da'vat qilayotgan fitnalardan ehtiyot bo'lishga chaqiramiz.

Ta'kidlash joizki, Sharqiy Quddusdagi notinch vaziyat barchamizning dillarimizni og'ritdi, ruhoniyatimizni mahzun qildi. Bunday paytlarda mo'minning mo'mindagi haqqi duo qilishdir. Zero, duo najot va qalqondir. Yaratgan Parvardigordan iltijo qilib so'raymizki, butun dunyo, xususan musulmon olamida tinchlik va ofiyatni barqaror etsin, Yer yuzidagi barcha mo'min-musulmonlarga omonlik, nusrat va qalblariga sakinat ato etsin.

 

O'zbekiston musulmonlari idorasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qur’on o‘quvchining fazilatlari

14.03.2025   4394   9 min.
Qur’on o‘quvchining fazilatlari

Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Ummatimning sharaflilari Qur’onni (yodlab) olib yuruvchilar va kechasi qoim bo‘luvchilardir” (Imom Tabaroniy rivoyati).

Anna roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Insonlar ichida Allohning xos bandalari bor”, dedilar. Ular kimlar, deb so‘rashdi. U zot alayhissalom “Qur’on ahli – Allohning ahli va xos bandalaridir”, deb javob berdilar (Imom Ibn Moja rivoyati).

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam aytdilar: “Yo Ali, Qur’onni o‘rganib, uni o‘rgatgin. Shunda vafot qilsang, insonlar xuddi Allohning baytini tavof qilganlari kabi farishtalar qabring atrofini tavof qiladi” (Imom Abu Nuaym rivoyati).

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Sizlarning eng yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib, Uni o‘rgatganlaringizdir” (Imom Buxoriy rivoyati).

Abu Harayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Qur’on boylikdir, undan so‘ng faqirlik yo‘q, undan boshqa boylik ham yo‘q” (Imom Abu A’lo, Imom Tabaroniy rivoyati).

Qur’oni karim ziyo, oydinlik sochgan bir nurdir. Qur’oni karimni yod olish musulmonlar zimmasidagi farzi kifoyadir. Ya’ni, bir shaharda Qur’oni karimni yod olmagan hofiz inson bo‘lmasa, shahar xalqining barchasi gunohkor bo‘ladi. Bir yoki bir necha insonning Qur’onni yod olishi bilan ularning ustidagi farz soqit bo‘ladi.

Kunlardan bir kun qorilarning sultoni Hofiz Is'hoq Mavlono Jaloliddin Rumiyning huzuriga keldi. Mavlono unga katta hurmat ko‘rsatib, o‘rnidan turdi va yuqoriga chiqib o‘tirishini iltimos qildi: “Mehmonni qanday izzat-hurmat bilan kutib, uni uy to‘riga o‘tqazish lozim bo‘lganidek, Qur’oni karim qorilarini ham xuddi shunday izzat-hurmat bilan kutib olib, eng yuqoriga taklif qilish lozimdir. Qalbida Qur’oni karim nuri bo‘lgan inson jahannam yuzini ko‘rmas! Bir qog‘oz parchasiga Qur’oni karim oyati yozilgan bo‘lsa, unga hurmat ko‘rsatib, uni olovga otmaslar, bunga Qur’oni karim yozilgan derlar. Qalbida Qur’oni karim nuri bo‘lgan, butun bir Qur’oni karimni o‘ziga jo qilgan bo‘lsa, uni qanday qilib, jahannamga otishadi?” dedi.

Qur’oni karimni qalbiga va hofizasiga naqsh etgan ilk inson Payg‘ambarimiz hazrat Muhammad mustafo sollallohu alayhi va sallamdirlar. Ulardan keyin to‘rt buyuk xalifa hazrat Abu Bakr, hazrat Umar, hazrat Usmon va hazrat Ali roziyallohu anhumdir. Sa’d ibn Abu Vaqqos, Abdulloh ibn Mas’ud, Abu Muso Ash’ariy, Abu Hurayra, Muoz ibn Jabal, Ubay ibn Ka’b, Abu Zarr G‘iforiy, Abu Dardo, hazrat Oisha roziyallohu anhum kabi sahobiylar Qur’onni yod olishgan.

Imom Buxoriy, Ibn Sino, Amur Temur kabi ulug‘ ajdodlarimiz, buyuk allomalarimiz Qur’oni karimni juda yoshliklaridayoq yod olganlar.

Hofiz faqat Qur’oni karim lafzini hofizasiga olib, yodlagan bo‘lishi emas, balki uning ma’nosini qalbiga jo qilgan, hukmlarini muhofaza etgan, uni yaxshi ko‘rgan, buyruqlariga itoat etib, qaytariqlaridan qaytgan bo‘lishi kerak. Qur’onni unutgan, Qur’onga amal etmasdan, dunyoning zeb-ziynatlariga aldangan insonni Qur’on ham unutadi va Mahshar kuni unga juda og‘ir bo‘ladi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ummatimning eng sharaflisi Qur’oni karimni yod olganlardir”, deganlar.

Hazrat Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan kelgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’oni karim ahli (ya’ni, uni o‘qigan va unga amal qilgan insonlar) jannatga kirishi bilan “O‘qi va yuksal!” deyiladi. U esa o‘qib, yuksaladi. Har oyat uchun bir daraja beriladi. Shu usulda u bilgan oyatlarini oxirigacha o‘qiydi (va har biri uchun bir daraja yuksaladi)”, deganlar.

Muoz ibn Juhayniy roziyallohu anhudan keltirilgan rivoyatga ko‘ra, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Qur’oni karimni yodlab, unga amal qilsa, qiyomat kunida uning ota va onasiga bir toj kiydiriladi. U tojning ziyosi dunyoda uylardagi quyosh nuridan ham porloq”, deganlar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Buyuk valiylardan biri Sufyoni Savriy “Kishi Qur’oni karimni o‘qigan paytda farishta uning ikki ko‘zi orasidan o‘padi. Ya’ni, o‘quvchiga hurmat va o‘qiganiga ta’zim uchun farishtalar Odam bolasidan Qur’oni karimni tinglashga ziyoda oshiqdir”, degan (“Ihyou ulumid din”dan).

﴿إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ﴾

«Allohning Kitobini tilovat qiladigan, namozni barkamol ado etadigan va Biz ularga rizq qilib bergan narsalardan maxfiy va oshkora ehson qiladigan zotlar sira kasod bo‘lmaydigan tijoratdan (ajru savob bo‘lishidan) umidvordirlar. Zero, (Alloh) ularning ajrlarini komil qilib berur va O‘z fazlini ularga yanada ziyoda qilur. Albatta, U mag‘firatli va o‘ta shukur qiluvchidir» (Fotir surasii, 29-30).

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’onni o‘qigan va unga mohir bo‘lgan qorilar ulug‘ va mukarram farishtalar bilan birga bo‘ladi, Qur’onni tutilib-tutilib o‘qigan va qiroat unga mashaqqatli bo‘lgan kishi uchun ikki ajr bordir”, dedilar (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).

Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo bu Kitob (Qur’on) bilan ba’zi qavmlarning darajasini ko‘taradi va ba’zi qavmlarning darajasini tushiradi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).

Abu Umoma Bohiliy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’on o‘qinglar, zero u qiyomat kunida o‘z egalari uchun shafoatchi bo‘lib keladi”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Faqat ikki narsada hasad (havas ma’nosida) qilish joiz: Alloh unga Qur’onni ato qilgan bo‘lib, kechayu kunduz uning tilovati bilan mashg‘ul bo‘ladigan kishiga va Alloh taolo unga mol dunyo ato qilgan bo‘lib, kechayu kunduz uni infoq qiladigan kishiga”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taoloning Kitobidan bir harf o‘qisa, buning barobariga u kishi uchun bir yaxshilik berilur. Alif, lam, mimni bir harf deb aytmayman . Balki alif bir harf, lom bir harf va mim bir harfdir”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

Abu Sa’id Xudriy roziyallohu anhudan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bunday deganlari rivoyat qilinadi: “Alloh taolo aytadi: “Kimni Qur’on o‘qish va mening zikrim uni boshqa narsalarni so‘rashdan to‘sib qo‘ysa, men unga so‘raganlarga berganimdan ko‘ra ko‘prog‘ini beraman. Alloh taolo kalomining boshqa kalomlarga nisbatan fazli Alloh taoloning bandalarga nisbatan fazli kabidir” (Imom Termiziy rivoyati).

Ibn Abbos roziyallohu anhumo rivoyat qiladilar: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Qalbida Qur’ondan hech narsa bo‘lmagan inson xaroba uy kabidir” (Imom Termiziy rivoyati).

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Qur’on o‘qinglar zero, Alloh taolo Qur’onni yod olgan qalbni azoblamaydi. Albatta, bu Qur’on Alloh taoloning ziyofatidir. Kim unga tashrif buyursa, omonda bo‘ladi. Kimki Qur’onni yaxshi ko‘rsa, bas, u quvonsin”, dedilar (Imom Dorimiy rivoyati).

Abdulhamid ibn Hammoniy aytadilar: “Men Sufyon Savriydan: “Siz uchun g‘azot qiladigan kishi suyuklimi yoki Qur’on o‘qiydigan kishimi?”, deb so‘radim. Shunda u zot: “Qur’on o‘qiydigan kishi. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib, uni (boshqalarga) o‘rgatganlaringizdir”, deb javob berdilar.

Oisha roziyallohu anho onamizdan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’on (qiroati)ga mohir kishi itoatkor ulug‘ farishtalar bilandir. Qur’onni tilovat qilib (tili) duduqlangan va bu unga mashaqqat bo‘lgan kishi uchun ikki ajr bordir”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Qur’oni karim tunlari bedor bo‘lib qiroat qilib chiqqan kishini Qiyomat kunida shafoat qiladi. Bu haqda Payg‘ambarmiz sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Qur’on va ro‘za Qiyomat kuni bandani shafoat qiladi. Ro‘za: “Ey Robbim, men (bandangni) kunduzlari taom va o‘zi qattiq xohlab turgan narsalardan to‘sdim, meni unga shafoatchi qilgin”, deb aytadi. Qur’on: “Robbim, men uni tunlari uyqudan qo‘ydim, meni unga shafoatchi qilgin”, deydi va ikkisi bandani shafoat qiladi”.