Ro'za ruhiy poklanish bilan birga salomatlikni tiklash uchun ham koni foyda. Olimlar tadqiqotiga ko'ra, ro'zadorlar qonidagi qand, xolesterin va yog'lar tekshirilganda tahlil natijasi juda ijobiy chiqqan. Sababi ro'za tutganda insonning tana a'zosida to'planib qolgan yog'lar eriydi. Bu qondagi xolesterin miqdoriga yaxshi ta'sir ko'rsatadi.
Ro'zaning inson salomatligiga ijobiy ta'siri haqida parhezshunos olimlarning tibbiy jihatdan tasdiqlangan quyidagi xulosalarini e'tiboringizga taqdim etamiz:
Yurak – bu a'zo tana bo'ylab haydaydigan qonning 10 foizi taom hazm qilishga yo'naltiriladi. Ro'za paytida bu miqdor kamayadi va yurakning ishlash tezligi biroz pasayib unchalik charchab kolmaydi;
Qon – Ro'zada qondagi suv miqdorini kamaytirib, uning quyuqlashishiga olib keladi. Bu esa tomirlardagi qon miqdorini kamaytirib, prostoglandin moddasi ajralib chiqishini kuchaytiradi. Bu modda qon aylanish tizimi faoliyatida muhim o'rin egallaydi;
Miya – Ro'za vaqtida tana a'zolari o'z zahirasining bir kismini iste'mol qilishi natijasida xolesterin mikdorini pasaytiradi. Bu esa insul't bo'lish ehtimolini kamaytiradi;
Teri – Bu paytda ro'zada suv miqdori kamayadi va natijada ko'plab teri kasalliklariga shifo bo'ladi. Shuningdek, immunitet oshishi, teri hastaliklari paydo bo'lishi ehtimoli, allergiya kasalliklari kamayishi, husnbuzarlar yo'qolishi, hatto ayrim hollarda saraton kasalliklariga ham shifo bo'ladi;
Me'da – Oshqozon shirasi ro'za paytida kamroq ishlab chiqariladi. Natijada oshkozondagi kislota miqdori kamayib, yarali kasalliklar paydo bo'lish ehtimoli pasayadi;
Jigar – bu a'zo ro'zada o'z faoliyatini kuchaytiradi. Tana a'zosidan peshob pufagi va yo'g'on ichak orqali zaharli moddalar chiqib ketadi.
Oshqozon osti bezi – Ro'za oshqozon osti beziga dam olish imkoniyatini beradi. U qandni to'qimalarda to'planadigan quruq yoki yog'li moddaga aylantiradigan insulin ajratib chiqaradi. Inson tanasida insulin taom ko'pligi sabab me'yoridan ortsa, oshqozon osti beziga ziyon etkazadi va charchoq keltirib chiqaradi. Oqibatda u o'z faoliyatini bajarolmay, qonda qand moddasi to'planib qolishiga olib kelishi mumkin.Bu esa qandli diabetni keltirib chiqaradi.
O'rni kelganda aytish joiz, iftor vaqtida haddan tashqari ko'p taom iste'mol qilish, qorinni tuydirib yuborishdan saqlanish lozim. Bu Payg'ambarimiz alayhissalom sunnatlariga xilof bo'lish bilan birga, ochlik “ta'mi”ni tatib ko'rish to'la amalga oshmaydi.
Manbalar asosida
O'MI hamshirasi
N.Tuychiyeva tayyorladi
Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).
Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).
Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.
Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).
Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).
Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).
Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.
Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).
Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD
[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.